Zobaczyć Gorgonę. Siegfried Kracauer i teoria filmu po Zagładzie

Waga, jaką w Teorii filmu (1960) Kracauer przypisywał zainteresowaniu kamery tym, co pozbawione znaczenia, marginalne lub peryferyjne, idzie u niego w parze z sytuowaniem fragmentów własnego dyskursu, nacechowanych szczególnym napięciem lub poczuciem doniosłości, na marginesach głównego toku argume...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Tomasz Majewski
Format: Article
Language:English
Published: Institute of Art of the Polish Academy of Sciences 2009-12-01
Series:Kwartalnik Filmowy
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/3096
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Waga, jaką w Teorii filmu (1960) Kracauer przypisywał zainteresowaniu kamery tym, co pozbawione znaczenia, marginalne lub peryferyjne, idzie u niego w parze z sytuowaniem fragmentów własnego dyskursu, nacechowanych szczególnym napięciem lub poczuciem doniosłości, na marginesach głównego toku argumentacji. Są to zarazem fragmenty najbardziej kłopotliwe, jeśli czytać je z perspektywy unifikującej, realistycznej wykładni Teorii filmu. W wielu wypadkach przypadkowe "dygresje" czy spostrzeżenia okazują się - w świetle znanych nam obecnie brulionów Kracauera - elementami pierwszej koncepcji teoretycznej z początku lat 40. Kracauer rozpoznaje zależność pomiędzy eksterminacją jako znikaniem bez śladu istot żywych a wymazywaniem ich śmierci z porządku obrazu - i uznaje ten związek za kluczowy dla filozoficznej charakterystyki Zagłady. Kiedy obraz wkracza w obszar, na którym wydają się ulegać wyczerpaniu tradycyjne możliwości obrazowania, wydaje się być ostatnim schronieniem pogwałconej godności ludzkiej. Niektóre z tych tez wyrastają z dyskusji z interpretacją alegorii "czaszki" przywoływanej za Ursprung des Trauerspiel Waltera Benjamina. Stanowiska tego nie można oczywiście pogodzić ze słynną obrazoburczą postawą Theodora Adorna. W świetle dyskusji Kracauera z Adornem tezę o niemożliwości przedstawienia Shoah trzeba odczytywać w nowej perspektywie.
ISSN:0452-9502
2719-2725