موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایران

برای تعیین موقعیت و نوع بلاکینگ‌ها مؤثر بر اقلیم دوره سرد ایران، داده‌های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل متر سطح 500 هکتوپاسکال در محدوده 10-70 درجه شمالی و 10-80 درجه شرقی با تفکیک 5/2 درجه در دوره آماری 2010-1961 استفاده شد. بلاکینگ‌ها با شاخص کمی تیبالدی بر روی نقاط رقومی شناسایی گردید. در منطقه موردمط...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: نرگس ناصری, رضا دوستان, عباس مفیدی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2021-07-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_40381_36dc9d8c98f73756fe04e1249e834902.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591408808067072
author نرگس ناصری
رضا دوستان
عباس مفیدی
author_facet نرگس ناصری
رضا دوستان
عباس مفیدی
author_sort نرگس ناصری
collection DOAJ
description برای تعیین موقعیت و نوع بلاکینگ‌ها مؤثر بر اقلیم دوره سرد ایران، داده‌های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل متر سطح 500 هکتوپاسکال در محدوده 10-70 درجه شمالی و 10-80 درجه شرقی با تفکیک 5/2 درجه در دوره آماری 2010-1961 استفاده شد. بلاکینگ‌ها با شاخص کمی تیبالدی بر روی نقاط رقومی شناسایی گردید. در منطقه موردمطالعه، سه ناحیه وقوع بلاکینگ به ترتیب در اروپای مرکزی، اروپای شرقی و آسیای مرکزی وجود دارند. نوع غالب بلاکینگ‌ها در این نواحی از نوع رکس با قرارگیری بلاکینگ و سردچال در سطوح میانی جو، روی همدیگر می‌باشد، چنانچه در اروپای مرکزی و شرقی یک بلاکینگ از نوع رکس شکل گیرد، همزمان در آسیای مرکزی یک تراف عمیق یا سردچال ایجاد می‌شود و این تسلسل در سیستم‌های جوی نصف‌النهاری طبیعی است. بارش‌های ایران با سیستم بلاکینگ رکس اروپای شرقی و سردچال آسیای مرکزی بیشترین ارتباط را داشته و ریزش‌ها در غالب نقاط ایران افزایش دارد؛ اما چنانچه در ناحیه آسیای مرکزی، ارتفاع افزایش داشته و بلاکینگ از نوع امگا شکل گیرد، به دلیل افزایش ارتفاع جو، بارش‌ها در غالب نقاط ایران کاهش دارند؛ اما چنانچه در اروپای مرکزی یک بلاکینگ از نوع امگا شکل گیرد با عمیق شدن تراف در بالکان و دریای سیاه، با ریزش‌های جوی در شمال غربی ایران همراه است و اگر این نوع بلاکینگ در اروپای شرقی شکل گیرد، عمدتاً تمرکز بارش‌ها در ناحیه خزری، خزر شرقی تا شمال شرقی ایران، است.
format Article
id doaj-art-ddc5f2c74db341549147ec53d07b9c0f
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2021-07-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-ddc5f2c74db341549147ec53d07b9c0f2025-01-22T13:02:00ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762021-07-01102799110.22067/geoeh.2021.67003.040381موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایراننرگس ناصری0رضا دوستان1عباس مفیدی2کارشناسی ارشد آب و هواشناسی سینوپتیک، گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد.استادیار اقلیم‌شناسی گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهداستادیار اقلیم‌شناسی گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهدبرای تعیین موقعیت و نوع بلاکینگ‌ها مؤثر بر اقلیم دوره سرد ایران، داده‌های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل متر سطح 500 هکتوپاسکال در محدوده 10-70 درجه شمالی و 10-80 درجه شرقی با تفکیک 5/2 درجه در دوره آماری 2010-1961 استفاده شد. بلاکینگ‌ها با شاخص کمی تیبالدی بر روی نقاط رقومی شناسایی گردید. در منطقه موردمطالعه، سه ناحیه وقوع بلاکینگ به ترتیب در اروپای مرکزی، اروپای شرقی و آسیای مرکزی وجود دارند. نوع غالب بلاکینگ‌ها در این نواحی از نوع رکس با قرارگیری بلاکینگ و سردچال در سطوح میانی جو، روی همدیگر می‌باشد، چنانچه در اروپای مرکزی و شرقی یک بلاکینگ از نوع رکس شکل گیرد، همزمان در آسیای مرکزی یک تراف عمیق یا سردچال ایجاد می‌شود و این تسلسل در سیستم‌های جوی نصف‌النهاری طبیعی است. بارش‌های ایران با سیستم بلاکینگ رکس اروپای شرقی و سردچال آسیای مرکزی بیشترین ارتباط را داشته و ریزش‌ها در غالب نقاط ایران افزایش دارد؛ اما چنانچه در ناحیه آسیای مرکزی، ارتفاع افزایش داشته و بلاکینگ از نوع امگا شکل گیرد، به دلیل افزایش ارتفاع جو، بارش‌ها در غالب نقاط ایران کاهش دارند؛ اما چنانچه در اروپای مرکزی یک بلاکینگ از نوع امگا شکل گیرد با عمیق شدن تراف در بالکان و دریای سیاه، با ریزش‌های جوی در شمال غربی ایران همراه است و اگر این نوع بلاکینگ در اروپای شرقی شکل گیرد، عمدتاً تمرکز بارش‌ها در ناحیه خزری، خزر شرقی تا شمال شرقی ایران، است.https://geoeh.um.ac.ir/article_40381_36dc9d8c98f73756fe04e1249e834902.pdfبلاکینگبارشسردچالایران
spellingShingle نرگس ناصری
رضا دوستان
عباس مفیدی
موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایران
جغرافیا و مخاطرات محیطی
بلاکینگ
بارش
سردچال
ایران
title موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایران
title_full موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایران
title_fullStr موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایران
title_full_unstemmed موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایران
title_short موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایران
title_sort موقعیت بلاکینگ‌ها و بارش‌ها در ایران
topic بلاکینگ
بارش
سردچال
ایران
url https://geoeh.um.ac.ir/article_40381_36dc9d8c98f73756fe04e1249e834902.pdf
work_keys_str_mv AT nrgsnạṣry mwqʿytblạḵynghạwbạrsẖhạdrạyrạn
AT rḍạdwstạn mwqʿytblạḵynghạwbạrsẖhạdrạyrạn
AT ʿbạsmfydy mwqʿytblạḵynghạwbạrsẖhạdrạyrạn