بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد یامچی اردبیل)
امروزه با در دست داشتن مدل‌های باز تحلیل شده هیدرولوژیکی به‌راحتی می‌توان به مقادیر موردنیاز تبخیر در زمان و مکان دلخواه دست پیدا کرد. در مقاله حاضر به بررسی کارایی مدل‌های بازتحلیل شدۀ هیدرولوژیکی SWBM، HTESSEL، HBV-SIMREG، Ensemble و LISFLOOD برای تخمین مقدار تبخیر از مخزن سد یامچی اردبیل پرداخته...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2023-06-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_43178_40dffb527945c230991951b197876ac4.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592601515032576 |
|---|---|
| author | زهرا وهاب زاده آراسته اتابک فیضی لیلا ملکانی |
| author_facet | زهرا وهاب زاده آراسته اتابک فیضی لیلا ملکانی |
| author_sort | زهرا وهاب زاده آراسته |
| collection | DOAJ |
| description | امروزه با در دست داشتن مدل‌های باز تحلیل شده هیدرولوژیکی به‌راحتی می‌توان به مقادیر موردنیاز تبخیر در زمان و مکان دلخواه دست پیدا کرد. در مقاله حاضر به بررسی کارایی مدل‌های بازتحلیل شدۀ هیدرولوژیکی SWBM، HTESSEL، HBV-SIMREG، Ensemble و LISFLOOD برای تخمین مقدار تبخیر از مخزن سد یامچی اردبیل پرداخته شد. جهت ارزیابی کارایی مقادیر تبخیر به دست آمده از مدل‌های باز تحلیل شده هیدرولوژیکی، از نتایج معادلۀ تحلیلی پنمن و مقادیر هشت رابطه تجربی جهت تخمین تبخیر از سطح آزاد آب استفاده گردید. همچنین در کنار این دو روش، دقت مدل‌های بازتحلیل شده با روش عصبی پیش‌خور نیز مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که مقادیر تبخیر حاصل از مدل تحلیلی پنمن دارای ضریب همبستگی 90/0 با داده‌های به دست آمده از تشت تبخیر منطقه موردمطالعه است. از میان مدل‌های بازتحلیل شدۀ هیدرولوژیکی بالاترین همبستگی با مقادیر تشت تبخیر توسط مدل LISFLOOD با مقدار 87/0 و RMSE برابر 37/1 میلی‌متر در روز به دست آمد. نتایج به دست آمده همچنین نشان داد که مقدار MAE مدل LISFLOOD با داده‌های ثبت شده توسط تشت تبخیر در تخمین تبخیر از مخزن سد یامچی در حدود 14/1 میلی‌متر در روز بوده است. با توجه به نتایج حاصله می‌توان بیان کرد که برای تخمین تبخیر از مخازن سد در صورت عدم دسترسی به داده‌های منطقه، مدل‌های بازتحلیل شدۀ هیدرولوژیکی می‌تواند تخمین مناسبی در مقیاس تبخیر روزانه در اختیار کاربر قرار دهد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-d30dcde0421b45218c6a2b2a62bea569 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-d30dcde0421b45218c6a2b2a62bea5692025-01-21T06:40:41ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762023-06-01122476210.22067/geoeh.2022.77129.124243178بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد یامچی اردبیل)زهرا وهاب زاده آراسته0اتابک فیضی1لیلا ملکانی2دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراندانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراناستادیار گروه مهندسی عمران دانشکده فنی و مهندسی مرند، دانشگاه تبریز، تبریز، ایرانامروزه با در دست داشتن مدل‌های باز تحلیل شده هیدرولوژیکی به‌راحتی می‌توان به مقادیر موردنیاز تبخیر در زمان و مکان دلخواه دست پیدا کرد. در مقاله حاضر به بررسی کارایی مدل‌های بازتحلیل شدۀ هیدرولوژیکی SWBM، HTESSEL، HBV-SIMREG، Ensemble و LISFLOOD برای تخمین مقدار تبخیر از مخزن سد یامچی اردبیل پرداخته شد. جهت ارزیابی کارایی مقادیر تبخیر به دست آمده از مدل‌های باز تحلیل شده هیدرولوژیکی، از نتایج معادلۀ تحلیلی پنمن و مقادیر هشت رابطه تجربی جهت تخمین تبخیر از سطح آزاد آب استفاده گردید. همچنین در کنار این دو روش، دقت مدل‌های بازتحلیل شده با روش عصبی پیش‌خور نیز مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که مقادیر تبخیر حاصل از مدل تحلیلی پنمن دارای ضریب همبستگی 90/0 با داده‌های به دست آمده از تشت تبخیر منطقه موردمطالعه است. از میان مدل‌های بازتحلیل شدۀ هیدرولوژیکی بالاترین همبستگی با مقادیر تشت تبخیر توسط مدل LISFLOOD با مقدار 87/0 و RMSE برابر 37/1 میلی‌متر در روز به دست آمد. نتایج به دست آمده همچنین نشان داد که مقدار MAE مدل LISFLOOD با داده‌های ثبت شده توسط تشت تبخیر در تخمین تبخیر از مخزن سد یامچی در حدود 14/1 میلی‌متر در روز بوده است. با توجه به نتایج حاصله می‌توان بیان کرد که برای تخمین تبخیر از مخازن سد در صورت عدم دسترسی به داده‌های منطقه، مدل‌های بازتحلیل شدۀ هیدرولوژیکی می‌تواند تخمین مناسبی در مقیاس تبخیر روزانه در اختیار کاربر قرار دهد.https://geoeh.um.ac.ir/article_43178_40dffb527945c230991951b197876ac4.pdfتبخیرمخزن سدمدل باز تحلیل شده هیدرولوژیکیمدل تحلیلی و تجربیشبکه عصبی مصنوعی |
| spellingShingle | زهرا وهاب زاده آراسته اتابک فیضی لیلا ملکانی بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد یامچی اردبیل) جغرافیا و مخاطرات محیطی تبخیر مخزن سد مدل باز تحلیل شده هیدرولوژیکی مدل تحلیلی و تجربی شبکه عصبی مصنوعی |
| title | بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد یامچی اردبیل) |
| title_full | بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد یامچی اردبیل) |
| title_fullStr | بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد یامچی اردبیل) |
| title_full_unstemmed | بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد یامچی اردبیل) |
| title_short | بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد یامچی اردبیل) |
| title_sort | بررسی دقت و کارایی مدل‌های بازتحلیل شده هیدرولوژیکی در برآورد میزان تبخیر از مخازن سدها مطالعه موردی سد یامچی اردبیل |
| topic | تبخیر مخزن سد مدل باز تحلیل شده هیدرولوژیکی مدل تحلیلی و تجربی شبکه عصبی مصنوعی |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_43178_40dffb527945c230991951b197876ac4.pdf |
| work_keys_str_mv | AT zhrạwhạbzạdhậrạsth brrsydqtwḵạrạyymdlhạybạztḥlylsẖdhhydrwlwzẖyḵydrbrậwrdmyzạntbkẖyrạzmkẖạznsdhạmṭạlʿhmwrdysdyạmcẖyạrdbyl AT ạtạbḵfyḍy brrsydqtwḵạrạyymdlhạybạztḥlylsẖdhhydrwlwzẖyḵydrbrậwrdmyzạntbkẖyrạzmkẖạznsdhạmṭạlʿhmwrdysdyạmcẖyạrdbyl AT lylạmlḵạny brrsydqtwḵạrạyymdlhạybạztḥlylsẖdhhydrwlwzẖyḵydrbrậwrdmyzạntbkẖyrạzmkẖạznsdhạmṭạlʿhmwrdysdyạmcẖyạrdbyl |