GAZZÂLÎ’NİN TE’VİL YÖNTEMİNİN İBN RÜŞD ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Makale Gazzali’nin te’vil yönteminin belli düzeyde İbn Rüşd’ü etkilediğini örneklerle ispata çalışmaktadır. Felsefe ve dini nasların te’vili konusunda Gazzali’yi birçok noktada eleştiren İbn Rüşd’ün yazdığı Tehâfutu’t tehâfut, Faslu’l-makâl ve el-Keşf adlı eserlerinde selefine yönelik eleştiriler ve...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Çorum Çağrı Eğitim Vakfı
2010-03-01
|
| Series: | İslami İlimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4469985 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Makale Gazzali’nin te’vil yönteminin belli düzeyde İbn Rüşd’ü etkilediğini örneklerle ispata çalışmaktadır. Felsefe ve dini nasların te’vili konusunda Gazzali’yi birçok noktada eleştiren İbn Rüşd’ün yazdığı Tehâfutu’t tehâfut, Faslu’l-makâl ve el-Keşf adlı eserlerinde selefine yönelik eleştiriler ve onun yanlışlarına dair bazı tashih çabaları yer almaktadır. Adı geçen eserlerde Gazzali’ye yönelik çok sayıda eleştiri bulunsa da onun bazı görüşlerinden ve özellikle te’vil yönteminden bazı etkilenmeler de gözlenmektedir. Bu etkilenmeler te’vilin tanımı, dinî naslarda yer alan anlamlı lafızların tasnifi, te’vil yetkisine sahip olan insanların sınıflanması noktasında görülmektedir. Yine dinî nasların te’viline kimlerin yetkili olduğu noktasında İbn Rüşd’ün yaptığı avam, kelamcılar ve ehl-i burhan şeklindeki üçlü tasnifin mucidi İmam Gazzali’dir. Ayrıca İbn Rüşd te’vil konusunda insanları üçlü taksime tabi tutup her bir grubun burhan, cedel ve hitabet yöntemlerinden birini esas alması gerektiği şeklindeki üç farklı yöntem önerisi de tamamen Gazzali’den ve onun Nahl Suresi 125. ayetine dair yorumundan almıştır. İbn Rüşd’ün te’vil konusunda Gazzali’den etkilendiği en önemli noktalardan bir diğeri de şeriatta caiz olan te’vilin dinî naslara nasıl uygulanacağı hususundadır. O bu konuda Gazzali’nin geliştirdiği zatî, hissî, hayalî, aklî ve şibhî varlık tasnifinden etkilenmiş, te’vilin naslara tatbikinde bunların esas alınmasını istemiştir. Makalede bütün bu etkilenmeler örneklerle ortaya konularak ispata çalışılmıştır. |
|---|---|
| ISSN: | 1306-7044 |