شبیه‌سازی مولفه‌های بیلان آب با استفاده از مدل WetSpass، مطالعه موردی: حوزه آبخیز همدان، بهار

بسیاری از مشکلات زیست ­محیطی، ناشی از تغییرات مولفه‌های اصلی چرخه هیدرولوژیکی است. با این ‌حال، مدلسازی بیلان آب می‌­تواند به درک بهتر از اجزای چرخه هیدرولوژیکی به‌منظور توسعه گزینه‌­های مدیریتی مناسب، کمک کند. هدف پژوهش حاضر، محاسبه سه مولفه مهم بیلان آب سطحی با استفاده از مدل WetSpass و ارزیابی ای...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مهتاب صفری شاد, محمود حبیب نژاد روشن, کریم سلیمانی, علیرضا ایلدرمی, حسین زینی وند
Format: Article
Language:fas
Published: Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)‎ 2023-03-01
Series:Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz
Subjects:
Online Access:https://jwem.areeo.ac.ir/article_127931_ac9da87cce1f8f2127e15d30467c1a0f.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:بسیاری از مشکلات زیست ­محیطی، ناشی از تغییرات مولفه‌های اصلی چرخه هیدرولوژیکی است. با این ‌حال، مدلسازی بیلان آب می‌­تواند به درک بهتر از اجزای چرخه هیدرولوژیکی به‌منظور توسعه گزینه‌­های مدیریتی مناسب، کمک کند. هدف پژوهش حاضر، محاسبه سه مولفه مهم بیلان آب سطحی با استفاده از مدل WetSpass و ارزیابی این مدل در حوزه آبخیز همدان، بهار واقع در استان همدان در مقیاس زمانی ماهانه است. با توجه به اهمیت تبخیر و تعرق در محاسبات بیلان آب، نقشه­‌های تبخیر و تعرق خروجی مدل به تفکیک کاربری­‌های مختلف ارزیابی شدند. ارزیابی تغذیه آب زیرزمینی نیز با توجه به محاسبات دستی این متغیر برای سال 92-1391، انجام شد. سپس، نتایج ضریب همبستگی کرامر بین نقشه‌­های توزیع مکانی رواناب، تبخیر و تعرق واقعی و تغذیه آب زیرزمینی، با نقشه­‌های ورودی به مدل بررسی شد. به‌طورکلی، نتایج ارزیابی مدل در این تحقیق نشان داد، ضریب تبیین میان رواناب مشاهداتی و شبیه‌سازی‌شده در دوره واسنجی و اعتبارسنجی به‌­ترتیب برابر با 0.79 و 0.83 است. نتایج ارزیابی نقشه‌­های تبخیر و تعرق خروجی مدل WetSpass، قابلیت مدل را در شبیه‌­سازی رواناب، تبخیر و تعرق و تغذیه آب زیرزمینی با دقت قابل قبول تایید کرد. نتایج، حاکی از وجود ضریب همبستگی بالا بین مولفه تبخیر و تعرق با کاربری اراضی (0.54)، بافت خاک (0.45)، پتانسیل تبخیر و تعرق (0.42) و درجه حرارت (0.31) است. همچنین، نتایج نشان داد بین مولفه رواناب با کاربری اراضی (0.62) و بافت خاک (0.58) همبستگی بالا و بین مولفه تغذیه آب زیرزمینی با کاربری اراضی (0.32) و بافت خاک (0.34) همبستگی متوسط وجود دارد. بنابراین، کاربری اراضی و بافت خاک به‌­ترتیب اولین و دومین عامل تاثیرگذار بر توزیع مولفه‌­های بیلان سطحی بودند.
ISSN:2251-9300
2322-536X