Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi
Dolgu barajların güvenliği, inşaatında kullanılan malzemelerin su akımıyla taşınması olarak tanımlanan içsel erozyon ile tehdit edilmektedir. Özellikle geçirimsiz perde inşaatında kullanılan kil zeminlerde gelişen çekme çatlaklarında oluşan içsel erozyon türlerinden olan kaçak erozyon, çekme çatlağı...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Çanakkale Onsekiz Mart University
2024-06-01
|
| Series: | Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3480717 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832095419653423104 |
|---|---|
| author | Hasan Tosun Sadettin Topçu |
| author_facet | Hasan Tosun Sadettin Topçu |
| author_sort | Hasan Tosun |
| collection | DOAJ |
| description | Dolgu barajların güvenliği, inşaatında kullanılan malzemelerin su akımıyla taşınması olarak tanımlanan içsel erozyon ile tehdit edilmektedir. Özellikle geçirimsiz perde inşaatında kullanılan kil zeminlerde gelişen çekme çatlaklarında oluşan içsel erozyon türlerinden olan kaçak erozyon, çekme çatlağının derinliği ve genişliği ile ilgili hidrolik parametrelerle kontrol edilir. Ek olarak kil zeminin içsel erozyon direncini kapsayan malzeme özellikleri de göz önünde tutulur. Bu çalışmada bu kontrol faktörlerine ilave olarak çatlama sonrası çatlak duvarlarında gelişen gerilme koşullarının da dikkate alınabilmesi için dolgu barajlardaki çatlak mekanizmasından faydalanılarak yeni bir yaklaşım üretilmiştir. Bu yaklaşımın da laboratuvar koşullarında fiziksel olarak modellenebilmesi için nümerik analiz yardımıyla yeni bir test cihazı; Modifiye Edilmiş Gerilme Kontrollü Üç Eksenli Test Cihazı (MGÜET), tanımlanmıştır. Duvarları tam düşey ve tam yatayda olan çekme çatlaklarının çatlama sonrası duvarlarında toplam gerilme esasında oluşan asal gerilme koşulları, bu test cihazıyla laboratuvar koşullarında oluşturulabilmiştir. Dolgu barajlarda gelişen çekme çatlakları, silindirik zemin örneğinde oluşturulan dairesel bir delik ile modellenmiştir. Böylece, içi boş silindirik cisimlerin mekaniğinden faydalanılarak çekme çatlaklarının çatlama sonrası duvar gerilmeleri, dairesel deliğin duvarında gelişen gerilmeler ile açıklanabilmektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-c58252195a45489eacbe169cfae97a34 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2757-5195 |
| language | English |
| publishDate | 2024-06-01 |
| publisher | Çanakkale Onsekiz Mart University |
| record_format | Article |
| series | Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences |
| spelling | doaj-art-c58252195a45489eacbe169cfae97a342025-02-05T18:13:02ZengÇanakkale Onsekiz Mart UniversityJournal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences2757-51952024-06-0110228529910.28979/jarnas.1377362453Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak ModellenmesiHasan Tosun0https://orcid.org/0000-0002-9481-7956Sadettin Topçu1https://orcid.org/0000-0003-1306-2502Mudanya ÜniversitesiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiDolgu barajların güvenliği, inşaatında kullanılan malzemelerin su akımıyla taşınması olarak tanımlanan içsel erozyon ile tehdit edilmektedir. Özellikle geçirimsiz perde inşaatında kullanılan kil zeminlerde gelişen çekme çatlaklarında oluşan içsel erozyon türlerinden olan kaçak erozyon, çekme çatlağının derinliği ve genişliği ile ilgili hidrolik parametrelerle kontrol edilir. Ek olarak kil zeminin içsel erozyon direncini kapsayan malzeme özellikleri de göz önünde tutulur. Bu çalışmada bu kontrol faktörlerine ilave olarak çatlama sonrası çatlak duvarlarında gelişen gerilme koşullarının da dikkate alınabilmesi için dolgu barajlardaki çatlak mekanizmasından faydalanılarak yeni bir yaklaşım üretilmiştir. Bu yaklaşımın da laboratuvar koşullarında fiziksel olarak modellenebilmesi için nümerik analiz yardımıyla yeni bir test cihazı; Modifiye Edilmiş Gerilme Kontrollü Üç Eksenli Test Cihazı (MGÜET), tanımlanmıştır. Duvarları tam düşey ve tam yatayda olan çekme çatlaklarının çatlama sonrası duvarlarında toplam gerilme esasında oluşan asal gerilme koşulları, bu test cihazıyla laboratuvar koşullarında oluşturulabilmiştir. Dolgu barajlarda gelişen çekme çatlakları, silindirik zemin örneğinde oluşturulan dairesel bir delik ile modellenmiştir. Böylece, içi boş silindirik cisimlerin mekaniğinden faydalanılarak çekme çatlaklarının çatlama sonrası duvar gerilmeleri, dairesel deliğin duvarında gelişen gerilmeler ile açıklanabilmektedir.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3480717çatlakdolgu barajiçsel erozyonansys workbenchüç eksenli gerilmecrackembankment daminternal erosionansys workbenchtriaxial stress |
| spellingShingle | Hasan Tosun Sadettin Topçu Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences çatlak dolgu baraj içsel erozyon ansys workbench üç eksenli gerilme crack embankment dam internal erosion ansys workbench triaxial stress |
| title | Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi |
| title_full | Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi |
| title_fullStr | Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi |
| title_full_unstemmed | Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi |
| title_short | Dolgu Barajlarda Çekme Çatlaklarının Duvarına Etkiyen Gerilmelerin Fiziksel Olarak Modellenmesi |
| title_sort | dolgu barajlarda cekme catlaklarinin duvarina etkiyen gerilmelerin fiziksel olarak modellenmesi |
| topic | çatlak dolgu baraj içsel erozyon ansys workbench üç eksenli gerilme crack embankment dam internal erosion ansys workbench triaxial stress |
| url | https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3480717 |
| work_keys_str_mv | AT hasantosun dolgubarajlardacekmecatlaklarınınduvarınaetkiyengerilmelerinfizikselolarakmodellenmesi AT sadettintopcu dolgubarajlardacekmecatlaklarınınduvarınaetkiyengerilmelerinfizikselolarakmodellenmesi |