تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکی
سابقه و هدف:ترخون یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که خواص دارویی مختلفی دارد و به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی کاربرد فراوانی دارد. تنش خشکی بر طیف وسیعی از خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان دارویی موثر است. با این حال، کاربرد برون‌زای مواد فعال اسمزی مانند پلی‌آمین‌ها به عنوان...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-10-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_7047_67b9ab2e369e36733d94ff52182144f2.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586600801894400 |
|---|---|
| author | امان الله سلیمانی حسین شیخی محمد سادات‌حسینی موسی رسولی |
| author_facet | امان الله سلیمانی حسین شیخی محمد سادات‌حسینی موسی رسولی |
| author_sort | امان الله سلیمانی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف:ترخون یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که خواص دارویی مختلفی دارد و به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی کاربرد فراوانی دارد. تنش خشکی بر طیف وسیعی از خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان دارویی موثر است. با این حال، کاربرد برون‌زای مواد فعال اسمزی مانند پلی‌آمین‌ها به عنوان جایگزین مناسب برای مقابله با اثرات نامطلوب تنش‌های مختلف محیطی بر عملکرد گیاه در نظر گرفته شده است. با این وجود، اطلاعات کمی در مورد مکانیسم آن‌ها برای کاهش تنش خشکی وجود دارد. مطالعه حاضر به بررسی واکنش گیاهان ترخون به غلظت‌های مختلف پوترسین در شرایط تنش خشکی می‌پردازد.مواد و روش‌ها:این مطالعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه و به صورت گلدانی اجرا شد. پس از رشد گیاه در گلدان حاوی ماسه و خاک با نسبت 1:2، سه مرحله محلول‌پاشی (قبل از تنش، سه و شش هفته بعد از تنش) با تیمارهای آزمایشی در این پژوهش انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل خشکی (50، 70 و 90 درصد ظرفیت مزرعه) و محلول‌پاشی پوترسین با غلظت‌های صفر (محلول‌پاشی با آب مقطر)، 1/0 و 2/0 میلی‌مولار بود. صفات مورد ارزیابی شامل صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی (وزن خشک شاخه، طول ساقه، تعداد شاخه جانبی، طول ریشه، قطر ساقه، سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ) و فیتوشیمیایی (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، نشت الکترولیت، محتوای پرولین و مالون‌دی‌آلدهید، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی (SOD، CAT و APX) و درصد و عملکرد اسانس) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌فزار SAS نسخه 4/9 انجام گرفت.یافته‌ها:نتایج نشان داد که محلول‌پاشی پوترسین باعث افزایش وزن خشک شاخه، طول ساقه و تعداد شاخه جانبی شد. بیشترین این شاخص‌ها بدون اختلاف معنی‌دار تحت ظرفیت زراعی 90 درصد به دست آمد. گیاهان رشد یافته تحت ظرفیت زراعی 90 درصد بیشترین قطر ساقه (59/35 میلی‌متر) و سطح برگ (89/62 سانتی‌متر مربع) را داشتند. تحت ظرفیت زراعی ۵۰ درصد محلول‌پاشی پوترسین 2/0 میلی‌مولار باعث افزایش محتوای کلروفیل a ، b و کل به ترتیب میزان 03/29، 76/11 و 91/22 درصد نسبت به شاهد شد. همچنین نتایج نشان داد که محلول‌پاشی پوترسین موجب افزایش محتوای نسبی آب و کاهش نشت الکترولیت در گیاهان تنش دیده شد. محتوای پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی نیز تحت تاثیر پوترسین بهبود یافت. ظرفیت زراعی 50 درصد بدون محلول‌پاشی پوترسین بیشترین درصد اسانس (58/2 درصد) را در گیاهان ترخون بوجود آورد.نتیجه‌گیری:به طور کلی محلول‌پاشی پوترسین (2/0 میلی‌مولار) از طریق افزایش رنگیزه‌های فتوسنتزی و خاصیت آنتی‌اکسیدانی می‌تواند به عنوان یک راهکار مفید و عملی برای بهبود زیست‌توده و مقابله به تنش خشکی در گیاه دارویی ترخون مورد استفاده قرار گیرد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-c31d5f640dd741649a2fbd1b66d19bb3 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2024-10-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-c31d5f640dd741649a2fbd1b66d19bb32025-01-25T07:03:11ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782024-10-013138910810.22069/jopp.2023.21757.30717047تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکیامان الله سلیمانی0حسین شیخی1محمد سادات‌حسینی2موسی رسولی3نویسنده مسئول، استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.دانشجوی دکتری گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.استادیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.دانشیار گروه مهندسی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران.سابقه و هدف:ترخون یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که خواص دارویی مختلفی دارد و به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی کاربرد فراوانی دارد. تنش خشکی بر طیف وسیعی از خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان دارویی موثر است. با این حال، کاربرد برون‌زای مواد فعال اسمزی مانند پلی‌آمین‌ها به عنوان جایگزین مناسب برای مقابله با اثرات نامطلوب تنش‌های مختلف محیطی بر عملکرد گیاه در نظر گرفته شده است. با این وجود، اطلاعات کمی در مورد مکانیسم آن‌ها برای کاهش تنش خشکی وجود دارد. مطالعه حاضر به بررسی واکنش گیاهان ترخون به غلظت‌های مختلف پوترسین در شرایط تنش خشکی می‌پردازد.مواد و روش‌ها:این مطالعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه و به صورت گلدانی اجرا شد. پس از رشد گیاه در گلدان حاوی ماسه و خاک با نسبت 1:2، سه مرحله محلول‌پاشی (قبل از تنش، سه و شش هفته بعد از تنش) با تیمارهای آزمایشی در این پژوهش انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل خشکی (50، 70 و 90 درصد ظرفیت مزرعه) و محلول‌پاشی پوترسین با غلظت‌های صفر (محلول‌پاشی با آب مقطر)، 1/0 و 2/0 میلی‌مولار بود. صفات مورد ارزیابی شامل صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی (وزن خشک شاخه، طول ساقه، تعداد شاخه جانبی، طول ریشه، قطر ساقه، سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ) و فیتوشیمیایی (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، نشت الکترولیت، محتوای پرولین و مالون‌دی‌آلدهید، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی (SOD، CAT و APX) و درصد و عملکرد اسانس) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌فزار SAS نسخه 4/9 انجام گرفت.یافته‌ها:نتایج نشان داد که محلول‌پاشی پوترسین باعث افزایش وزن خشک شاخه، طول ساقه و تعداد شاخه جانبی شد. بیشترین این شاخص‌ها بدون اختلاف معنی‌دار تحت ظرفیت زراعی 90 درصد به دست آمد. گیاهان رشد یافته تحت ظرفیت زراعی 90 درصد بیشترین قطر ساقه (59/35 میلی‌متر) و سطح برگ (89/62 سانتی‌متر مربع) را داشتند. تحت ظرفیت زراعی ۵۰ درصد محلول‌پاشی پوترسین 2/0 میلی‌مولار باعث افزایش محتوای کلروفیل a ، b و کل به ترتیب میزان 03/29، 76/11 و 91/22 درصد نسبت به شاهد شد. همچنین نتایج نشان داد که محلول‌پاشی پوترسین موجب افزایش محتوای نسبی آب و کاهش نشت الکترولیت در گیاهان تنش دیده شد. محتوای پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی نیز تحت تاثیر پوترسین بهبود یافت. ظرفیت زراعی 50 درصد بدون محلول‌پاشی پوترسین بیشترین درصد اسانس (58/2 درصد) را در گیاهان ترخون بوجود آورد.نتیجه‌گیری:به طور کلی محلول‌پاشی پوترسین (2/0 میلی‌مولار) از طریق افزایش رنگیزه‌های فتوسنتزی و خاصیت آنتی‌اکسیدانی می‌تواند به عنوان یک راهکار مفید و عملی برای بهبود زیست‌توده و مقابله به تنش خشکی در گیاه دارویی ترخون مورد استفاده قرار گیرد.https://jopp.gau.ac.ir/article_7047_67b9ab2e369e36733d94ff52182144f2.pdfپلی‌آمینترخونتنش‌های محیطیخشکیگیاهان دارویی |
| spellingShingle | امان الله سلیمانی حسین شیخی محمد سادات‌حسینی موسی رسولی تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکی Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī پلی‌آمین ترخون تنش‌های محیطی خشکی گیاهان دارویی |
| title | تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکی |
| title_full | تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکی |
| title_fullStr | تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکی |
| title_full_unstemmed | تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکی |
| title_short | تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکی |
| title_sort | تأثیر محلول‌پاشی پوترسین بر برخی ویژگی‌های رشد، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترخون artemisia dracunculus l تحت تنش خشکی |
| topic | پلی‌آمین ترخون تنش‌های محیطی خشکی گیاهان دارویی |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_7047_67b9ab2e369e36733d94ff52182144f2.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạmạnạllhslymạny tạtẖyrmḥlwlpạsẖypwtrsynbrbrkẖywyzẖgyhạyrsẖdbywsẖymyạyywfyzywlwzẖyḵytrkẖwnartemisiadracunculusltḥttnsẖkẖsẖḵy AT ḥsynsẖykẖy tạtẖyrmḥlwlpạsẖypwtrsynbrbrkẖywyzẖgyhạyrsẖdbywsẖymyạyywfyzywlwzẖyḵytrkẖwnartemisiadracunculusltḥttnsẖkẖsẖḵy AT mḥmdsạdạtḥsyny tạtẖyrmḥlwlpạsẖypwtrsynbrbrkẖywyzẖgyhạyrsẖdbywsẖymyạyywfyzywlwzẖyḵytrkẖwnartemisiadracunculusltḥttnsẖkẖsẖḵy AT mwsyrswly tạtẖyrmḥlwlpạsẖypwtrsynbrbrkẖywyzẖgyhạyrsẖdbywsẖymyạyywfyzywlwzẖyḵytrkẖwnartemisiadracunculusltḥttnsẖkẖsẖḵy |