ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکان

انتقال آب مناطق کوهستانی استان لرستان به سایر استان­ها، ورود کشاورزان غیربومی به منطقه، در کنار وقوع خشکسالی باعث کاهش سطح آب رودخانه­های استان لرستان و همچنین رودخانه کشکان شده است. این موضوع کشاورزانی را که از منابع آب سطحی برای کشاورزی استفاده می­کنند، با مشکلاتی روبرو ساخته است. برای سازگاری با...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مهرشاد طولابی نژاد, محمد آزادپور, زینب دولتشاهی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2022-09-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_41605_df257d96e836a632fbdb639a05219e77.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591326019846144
author مهرشاد طولابی نژاد
محمد آزادپور
زینب دولتشاهی
author_facet مهرشاد طولابی نژاد
محمد آزادپور
زینب دولتشاهی
author_sort مهرشاد طولابی نژاد
collection DOAJ
description انتقال آب مناطق کوهستانی استان لرستان به سایر استان­ها، ورود کشاورزان غیربومی به منطقه، در کنار وقوع خشکسالی باعث کاهش سطح آب رودخانه­های استان لرستان و همچنین رودخانه کشکان شده است. این موضوع کشاورزانی را که از منابع آب سطحی برای کشاورزی استفاده می­کنند، با مشکلاتی روبرو ساخته است. برای سازگاری با این چالش، مدیریت آب از موضوعات مهم است که می­تواند به بهره­وری بهینه آب کشاورزی کمک کند. هدف این مطالعه ارزیابی مدیریت آب کشاورزی در حوضه رودخانه کشکان در شهرستان پلدختر است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابزار گردآوری داده­ها و اطلاعات پرسش­نامه و مصاحبه است. پژوهش حاضر دارای دو جامعه­آماری است. جامعه آماری اول کشاورزان حوضه رودخانه کشکان است که از طریق فرمول کوکران 354 کشاورز برای تحلیل­های کمی انتخاب شد. جامعه آماری دوم شامل کارشناسان کشاورزی و مدیریت آب است که با روش نمونه­گیری هدفمند 30 کارشناس برای تحلیل­های کیفی انتخاب شد. برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش از آزمون رتبه­ای هم­انباشتگی نامحدود اکتشافی (روش­جوهانسن) و تحلیل کیفی استفاده شد. نتایج پژوهش گویای آن است که استفاده از لوله برای انتقال آب، کاهش دفعات آبیاری، آبیاری در زمان تبخیرکم، سیمان زدن جوی­های آب، لایروبی کانال­های آب و استفاده از مخازن کوچک آب مهم­ترین شیوه­های مدیریت منابع آب کشاورزی در منطقه می­باشند. نتایج کیفی نشان داد که اقدامات مهندسی، تکنولوژی، نهادی/مدیریتی، اجتماعی، محیط ‌زیستی و اقتصادی مهم­ترین اقداماتی است که می­تواند جهت مدیریت بهینه آب کشاورزی در حوضه رودخانه کشکان از سوی کشاورزان مورداستفاده قرار گیرد.
format Article
id doaj-art-c058cd5f99c649aaaba99a6548c7884f
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2022-09-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-c058cd5f99c649aaaba99a6548c7884f2025-01-22T13:02:50ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762022-09-0111316318710.22067/geoeh.2022.72926.111841605ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکانمهرشاد طولابی نژاد0محمد آزادپور1زینب دولتشاهی2مدرس دانشگاه لرستان، و پسا دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی‌روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایرانکارشناس ارشد جغرافیا برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان. ایراندانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایرانانتقال آب مناطق کوهستانی استان لرستان به سایر استان­ها، ورود کشاورزان غیربومی به منطقه، در کنار وقوع خشکسالی باعث کاهش سطح آب رودخانه­های استان لرستان و همچنین رودخانه کشکان شده است. این موضوع کشاورزانی را که از منابع آب سطحی برای کشاورزی استفاده می­کنند، با مشکلاتی روبرو ساخته است. برای سازگاری با این چالش، مدیریت آب از موضوعات مهم است که می­تواند به بهره­وری بهینه آب کشاورزی کمک کند. هدف این مطالعه ارزیابی مدیریت آب کشاورزی در حوضه رودخانه کشکان در شهرستان پلدختر است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابزار گردآوری داده­ها و اطلاعات پرسش­نامه و مصاحبه است. پژوهش حاضر دارای دو جامعه­آماری است. جامعه آماری اول کشاورزان حوضه رودخانه کشکان است که از طریق فرمول کوکران 354 کشاورز برای تحلیل­های کمی انتخاب شد. جامعه آماری دوم شامل کارشناسان کشاورزی و مدیریت آب است که با روش نمونه­گیری هدفمند 30 کارشناس برای تحلیل­های کیفی انتخاب شد. برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش از آزمون رتبه­ای هم­انباشتگی نامحدود اکتشافی (روش­جوهانسن) و تحلیل کیفی استفاده شد. نتایج پژوهش گویای آن است که استفاده از لوله برای انتقال آب، کاهش دفعات آبیاری، آبیاری در زمان تبخیرکم، سیمان زدن جوی­های آب، لایروبی کانال­های آب و استفاده از مخازن کوچک آب مهم­ترین شیوه­های مدیریت منابع آب کشاورزی در منطقه می­باشند. نتایج کیفی نشان داد که اقدامات مهندسی، تکنولوژی، نهادی/مدیریتی، اجتماعی، محیط ‌زیستی و اقتصادی مهم­ترین اقداماتی است که می­تواند جهت مدیریت بهینه آب کشاورزی در حوضه رودخانه کشکان از سوی کشاورزان مورداستفاده قرار گیرد.https://geoeh.um.ac.ir/article_41605_df257d96e836a632fbdb639a05219e77.pdfتوسعه کشاورزیمدیریت آب کشاورزیحوضه رودخانه کشکانشهرستان پلدختر
spellingShingle مهرشاد طولابی نژاد
محمد آزادپور
زینب دولتشاهی
ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکان
جغرافیا و مخاطرات محیطی
توسعه کشاورزی
مدیریت آب کشاورزی
حوضه رودخانه کشکان
شهرستان پلدختر
title ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکان
title_full ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکان
title_fullStr ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکان
title_full_unstemmed ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکان
title_short ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکان
title_sort ارزیابی شیوه‌های مدیریت آب کشاورزی در حوضه کوهستانی رودخانه کشکان
topic توسعه کشاورزی
مدیریت آب کشاورزی
حوضه رودخانه کشکان
شهرستان پلدختر
url https://geoeh.um.ac.ir/article_41605_df257d96e836a632fbdb639a05219e77.pdf
work_keys_str_mv AT mhrsẖạdṭwlạbynzẖạd ạrzyạbysẖywhhạymdyrytậbḵsẖạwrzydrḥwḍhḵwhstạnyrwdkẖạnhḵsẖḵạn
AT mḥmdậzạdpwr ạrzyạbysẖywhhạymdyrytậbḵsẖạwrzydrḥwḍhḵwhstạnyrwdkẖạnhḵsẖḵạn
AT zynbdwltsẖạhy ạrzyạbysẖywhhạymdyrytậbḵsẖạwrzydrḥwḍhḵwhstạnyrwdkẖạnhḵsẖḵạn