Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Tarım Sektörü Dış Ticaret Performans Analizi: Seçili OECD Ülkeleri
Tarım sektörü; istihdama, gayrisafi yurtiçi hasılaya, dış ticarete ve özellikle kırsal kalkınmaya yaptığı önemli katkılardan dolayı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle sektörün ekonomik performansını yakından izlemek ileriye dönük iktisadi...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
2021-11-01
|
| Series: | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1958242 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570654368464896 |
|---|---|
| author | Yusuf Kahreman Yener Ünal Emine Demet Ekinci Hamamcı |
| author_facet | Yusuf Kahreman Yener Ünal Emine Demet Ekinci Hamamcı |
| author_sort | Yusuf Kahreman |
| collection | DOAJ |
| description | Tarım sektörü; istihdama, gayrisafi yurtiçi hasılaya, dış ticarete ve özellikle kırsal kalkınmaya yaptığı önemli katkılardan dolayı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle sektörün ekonomik performansını yakından izlemek ileriye dönük iktisadi büyüme hedefi için oldukça ehemmiyetlidir. Bu doğrultuda çalışmada OECD içerisinde en yüksek tarım sektörü dış ticaret hacmine sahip 10 ülkenin (ABD, Almanya, Hollanda, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, İspanya, Belçika) söz konusu sektördeki ekonomik performansını analiz etmek amaçlanmaktadır. Çalışmada çok kriterli karar verme yöntemlerinden Bulanık Analitik Hiyerarşi (AHP) Buckley yöntemi ile ülkelerin tarım sektörüne ait ekonomik performansları tespit edilirken ülkelerin sıralanması için TOPSIS yöntemi tercih edilmiştir. Ülkelerin 2000-2019 yıllarına ait yıllık verilerinin kullanıldığı çalışmanın değişkenleri gıda TÜFE, büyüme oranı, tarımda enerji kullanımı, tarım istihdam oranı, kent nüfus oranı, net ihracat, tarım net ihracatı ve tarımsal hammadde ithalat ve ihracatıdır. Araştırma sonucuna göre İtalya 2000-2018 yıllarında en yüksek performansı sergileyen ülkedir. Seçilen ülkeler arasında İtalya tarım sektörü dış ticaret hacminde altıncı sırada yer almasına rağmen, diğer ilgili değişkenler dikkate alındığında tarım sektöründe göreceli olarak diğer ülkelerden daha iyi bir performans sergilediği görülmektedir. 2019 yılında ise birinci sırada yer alan ülke ABD’dir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-b7fcb4173fe34400a8fc848cbefca94d |
| institution | Kabale University |
| issn | 1303-1279 |
| language | English |
| publishDate | 2021-11-01 |
| publisher | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-b7fcb4173fe34400a8fc848cbefca94d2025-02-02T14:34:01ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792021-11-0122242345510.37880/cumuiibf.9914312057Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Tarım Sektörü Dış Ticaret Performans Analizi: Seçili OECD ÜlkeleriYusuf Kahreman0https://orcid.org/0000-0001-5968-5081Yener Ünal1https://orcid.org/0000-0002-4796-8276Emine Demet Ekinci Hamamcı2https://orcid.org/0000-0003-2808-2186SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ, ZARA VEYSEL DURSUN UYGULAMALI BİLİMLER YÜKSEKOKULU, FİNANS VE BANKACILIK BÖLÜMÜSİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ, FEN FAKÜLTESİ, İSTATİSTİK BÖLÜMÜERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ, İKTİSAT BÖLÜMÜTarım sektörü; istihdama, gayrisafi yurtiçi hasılaya, dış ticarete ve özellikle kırsal kalkınmaya yaptığı önemli katkılardan dolayı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle sektörün ekonomik performansını yakından izlemek ileriye dönük iktisadi büyüme hedefi için oldukça ehemmiyetlidir. Bu doğrultuda çalışmada OECD içerisinde en yüksek tarım sektörü dış ticaret hacmine sahip 10 ülkenin (ABD, Almanya, Hollanda, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, İspanya, Belçika) söz konusu sektördeki ekonomik performansını analiz etmek amaçlanmaktadır. Çalışmada çok kriterli karar verme yöntemlerinden Bulanık Analitik Hiyerarşi (AHP) Buckley yöntemi ile ülkelerin tarım sektörüne ait ekonomik performansları tespit edilirken ülkelerin sıralanması için TOPSIS yöntemi tercih edilmiştir. Ülkelerin 2000-2019 yıllarına ait yıllık verilerinin kullanıldığı çalışmanın değişkenleri gıda TÜFE, büyüme oranı, tarımda enerji kullanımı, tarım istihdam oranı, kent nüfus oranı, net ihracat, tarım net ihracatı ve tarımsal hammadde ithalat ve ihracatıdır. Araştırma sonucuna göre İtalya 2000-2018 yıllarında en yüksek performansı sergileyen ülkedir. Seçilen ülkeler arasında İtalya tarım sektörü dış ticaret hacminde altıncı sırada yer almasına rağmen, diğer ilgili değişkenler dikkate alındığında tarım sektöründe göreceli olarak diğer ülkelerden daha iyi bir performans sergilediği görülmektedir. 2019 yılında ise birinci sırada yer alan ülke ABD’dir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1958242agricultural sectoroecdanalyticalhierarchy processtopsistarım sektörüoecdanalitikhiyerarşi sürecitopsis |
| spellingShingle | Yusuf Kahreman Yener Ünal Emine Demet Ekinci Hamamcı Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Tarım Sektörü Dış Ticaret Performans Analizi: Seçili OECD Ülkeleri Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi agricultural sector oecd analyticalhierarchy process topsis tarım sektörü oecd analitikhiyerarşi süreci topsis |
| title | Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Tarım Sektörü Dış Ticaret Performans Analizi: Seçili OECD Ülkeleri |
| title_full | Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Tarım Sektörü Dış Ticaret Performans Analizi: Seçili OECD Ülkeleri |
| title_fullStr | Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Tarım Sektörü Dış Ticaret Performans Analizi: Seçili OECD Ülkeleri |
| title_full_unstemmed | Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Tarım Sektörü Dış Ticaret Performans Analizi: Seçili OECD Ülkeleri |
| title_short | Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemiyle Tarım Sektörü Dış Ticaret Performans Analizi: Seçili OECD Ülkeleri |
| title_sort | bulanik analitik hiyerarsi sureci yontemiyle tarim sektoru dis ticaret performans analizi secili oecd ulkeleri |
| topic | agricultural sector oecd analyticalhierarchy process topsis tarım sektörü oecd analitikhiyerarşi süreci topsis |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1958242 |
| work_keys_str_mv | AT yusufkahreman bulanıkanalitikhiyerarsisureciyontemiyletarımsektorudısticaretperformansanalizisecilioecdulkeleri AT yenerunal bulanıkanalitikhiyerarsisureciyontemiyletarımsektorudısticaretperformansanalizisecilioecdulkeleri AT eminedemetekincihamamcı bulanıkanalitikhiyerarsisureciyontemiyletarımsektorudısticaretperformansanalizisecilioecdulkeleri |