اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ( .Ranunculus asiaticus L)
سابقه و هدف: کمبود آب یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که بر فرآیندهای فیزیولوژیکی و رشد گیاه تأثیر منفی میگذارد. کم‌آبیاری از راهکارهای مهم مدیریت در آبیاری است زیرا از طریق مواجهه گیاهان با سطوح مشخصی از تنش آبی، در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود. هدف از مطالعه حاضر شناسایی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و مور...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6397_af13b5c89b0226da305355d3b42c7010.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586593404190720 |
|---|---|
| author | ناهید بلاسمی زینب روئین عاطفه صبوری احمدرضا دادرس |
| author_facet | ناهید بلاسمی زینب روئین عاطفه صبوری احمدرضا دادرس |
| author_sort | ناهید بلاسمی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: کمبود آب یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که بر فرآیندهای فیزیولوژیکی و رشد گیاه تأثیر منفی میگذارد. کم‌آبیاری از راهکارهای مهم مدیریت در آبیاری است زیرا از طریق مواجهه گیاهان با سطوح مشخصی از تنش آبی، در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود. هدف از مطالعه حاضر شناسایی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی آلاله به سطوح مختلف کم‌آبیاری بود.مواد و روشها: آزمایش به صورت گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. گیاهان با چهار رژیم آبیاری مواجهه شدند. (1) شاهد (100 درصد ظرفیت گلدان) با آبیاری کامل، که در آن محتوای آب خاک در 100 درصد ظرفیت گلدان در طول دوره رشد گیاه حفظ شد، (2) کم‌آبیاری ملایم (75 درصد ظرفیت گلدان)، که در آن محتوای آب خاک در 75 درصد ظرفیت گلدان حفظ شد، (3) کم‌آبیاری متوسط (50 درصد ظرفیت گلدان)، که در آن محتوای آب خاک در 50 درصد ظرفیت گلدان باقی ماند و (4) کم آبیاری شدید (25 درصد ظرفیت گلدان)، که در آن محتوای آب خاک در 25 درصد از ظرفیت گلدان حفظ شد. در این پژوهش، شاخص‌های رشدی (ارتفاع گیاه، تعداد برگ، تعداد غنچه، گل و گلبرگ، طول دمبرگ، وزن تر و خشک شاخساره و اندام زیرزمینی)، ویژگی‌های فیزیولوژیکی (محتوای نسبی آب برگ و نشت یونی)، شاخص‌های فتوسنتزی (شدت تعرق، دمای برگ، میزان دی‌اکسید کربن درون سلولی و محیط)، کارآیی مصرف آب و درجه تحمل به تنش کم‌آبیاری گل آلاله مورد ارزیابی قرار گرفت.یافتهها: نتایج نشان داد که تنش شدید کم‌آبیاری موجب کاهش ارتفاع گیاه (5/34 درصد)، تعداد برگ (57 درصد)، طول دمبرگ (47 درصد)، تعداد غنچه گل (233 درصد)، قطر گل (23 درصد)، تعداد گلبرگ (17 درصد)، وزنتر و خشک اندام هوایی (59 درصد و 53 درصد)، وزنتر و خشک اندام زیرزمینی (69 درصد و 77 درصد) نسبت به سطح بدون تنش شد. این علائم نشاندهنده اثرات سوء کم‌آبیاری بر گیاه بود. در نتیجه این موضوع، بیشترین میزان دمای برگ (90/31 درجه سلیسیوس)، غلظت CO2 محیط (05/479 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه) و غلظت CO2 درون سلولی (74/479 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه) از سطح تنش شدید 25 درصد ظرفیت گلدان به دست آمد. گیاهانی که در معرض آبیاری کامل و تنش ملایم کم آبیاری (75 درصد ظرفیت گلدان) قرار گرفتند جوانه گل بیشتری نسبت به تنش آبی متوسط و شدید داشتند. یافته‌های آزمایش نشان داد که کم آبیاری ملایم اندکی باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد گلبرگ و زیست توده گیاه نسبت به شرایط آبیاری کامل می‌شود. براساس نتایج، بیشترین شدت تعرق (88/0 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه) در تنش متوسط 50 درصد ظرفیت گلدان مشاهده شد. علاوه بر این، گیاهانی که در معرض کمبود آب آبیاری قرار گرفتند، محتوای نسبی آب (RWC) کمتری نسبت به گیاهان کاملاً آبیاری شده داشتند. کم آبیاری شدید (25 درصد ظرفیت گلدان) و متوسط (50 درصد ظرفیت گلدان) باعث افزایش قابل توجهی در نشت الکترولیت شد. مشخص شد که کارآیی مصرف آب با افزایش سطح تنش آبی کاهش یافت. به‌طوری‌که در شرایط آبیاری کامل کارآیی مصرف آب بیشتر (5/37 درصد) از شرایط کم‌آبیاری متوسط و شدید بود. علاوه بر این، با اجرای کم‌آبیاری، اعمال تنش شدید 25 درصد ظرفیت گلدان موجب ذخیره آب آبیاری به میزان 78/45 درصد شد. نتیجهگیری : به طور کلی نتایج نشان داد که گل آلاله حساس به تنش شدید کم‌آبیاری است و نسبت به تنش ملایم کم‌آبیاری، نیمه متحمل است. تنش ملایم کم‌آبیاری (75 درصد ظرفیت گلدان) ، اما نه متوسط یا شدید، میتواند برای کاهش مصرف آب اعمال شود و همچنان عملکرد اکوفیزیولوژیکی و کیفیت زینتی گل آلاله حفظ شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-a611c231e65c476f9993ebae9acafede |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2023-03-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-a611c231e65c476f9993ebae9acafede2025-01-25T07:01:37ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782023-03-0130116518610.22069/jopp.2022.20330.29456397اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ( .Ranunculus asiaticus L)ناهید بلاسمی0زینب روئین1عاطفه صبوری2احمدرضا دادرس3دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گیاهان زینتی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.نویسنده مسئول، استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.استادیار پژوهشی بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایرانسابقه و هدف: کمبود آب یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که بر فرآیندهای فیزیولوژیکی و رشد گیاه تأثیر منفی میگذارد. کم‌آبیاری از راهکارهای مهم مدیریت در آبیاری است زیرا از طریق مواجهه گیاهان با سطوح مشخصی از تنش آبی، در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود. هدف از مطالعه حاضر شناسایی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی آلاله به سطوح مختلف کم‌آبیاری بود.مواد و روشها: آزمایش به صورت گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. گیاهان با چهار رژیم آبیاری مواجهه شدند. (1) شاهد (100 درصد ظرفیت گلدان) با آبیاری کامل، که در آن محتوای آب خاک در 100 درصد ظرفیت گلدان در طول دوره رشد گیاه حفظ شد، (2) کم‌آبیاری ملایم (75 درصد ظرفیت گلدان)، که در آن محتوای آب خاک در 75 درصد ظرفیت گلدان حفظ شد، (3) کم‌آبیاری متوسط (50 درصد ظرفیت گلدان)، که در آن محتوای آب خاک در 50 درصد ظرفیت گلدان باقی ماند و (4) کم آبیاری شدید (25 درصد ظرفیت گلدان)، که در آن محتوای آب خاک در 25 درصد از ظرفیت گلدان حفظ شد. در این پژوهش، شاخص‌های رشدی (ارتفاع گیاه، تعداد برگ، تعداد غنچه، گل و گلبرگ، طول دمبرگ، وزن تر و خشک شاخساره و اندام زیرزمینی)، ویژگی‌های فیزیولوژیکی (محتوای نسبی آب برگ و نشت یونی)، شاخص‌های فتوسنتزی (شدت تعرق، دمای برگ، میزان دی‌اکسید کربن درون سلولی و محیط)، کارآیی مصرف آب و درجه تحمل به تنش کم‌آبیاری گل آلاله مورد ارزیابی قرار گرفت.یافتهها: نتایج نشان داد که تنش شدید کم‌آبیاری موجب کاهش ارتفاع گیاه (5/34 درصد)، تعداد برگ (57 درصد)، طول دمبرگ (47 درصد)، تعداد غنچه گل (233 درصد)، قطر گل (23 درصد)، تعداد گلبرگ (17 درصد)، وزنتر و خشک اندام هوایی (59 درصد و 53 درصد)، وزنتر و خشک اندام زیرزمینی (69 درصد و 77 درصد) نسبت به سطح بدون تنش شد. این علائم نشاندهنده اثرات سوء کم‌آبیاری بر گیاه بود. در نتیجه این موضوع، بیشترین میزان دمای برگ (90/31 درجه سلیسیوس)، غلظت CO2 محیط (05/479 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه) و غلظت CO2 درون سلولی (74/479 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه) از سطح تنش شدید 25 درصد ظرفیت گلدان به دست آمد. گیاهانی که در معرض آبیاری کامل و تنش ملایم کم آبیاری (75 درصد ظرفیت گلدان) قرار گرفتند جوانه گل بیشتری نسبت به تنش آبی متوسط و شدید داشتند. یافته‌های آزمایش نشان داد که کم آبیاری ملایم اندکی باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد گلبرگ و زیست توده گیاه نسبت به شرایط آبیاری کامل می‌شود. براساس نتایج، بیشترین شدت تعرق (88/0 میکرومول بر مترمربع بر ثانیه) در تنش متوسط 50 درصد ظرفیت گلدان مشاهده شد. علاوه بر این، گیاهانی که در معرض کمبود آب آبیاری قرار گرفتند، محتوای نسبی آب (RWC) کمتری نسبت به گیاهان کاملاً آبیاری شده داشتند. کم آبیاری شدید (25 درصد ظرفیت گلدان) و متوسط (50 درصد ظرفیت گلدان) باعث افزایش قابل توجهی در نشت الکترولیت شد. مشخص شد که کارآیی مصرف آب با افزایش سطح تنش آبی کاهش یافت. به‌طوری‌که در شرایط آبیاری کامل کارآیی مصرف آب بیشتر (5/37 درصد) از شرایط کم‌آبیاری متوسط و شدید بود. علاوه بر این، با اجرای کم‌آبیاری، اعمال تنش شدید 25 درصد ظرفیت گلدان موجب ذخیره آب آبیاری به میزان 78/45 درصد شد. نتیجهگیری : به طور کلی نتایج نشان داد که گل آلاله حساس به تنش شدید کم‌آبیاری است و نسبت به تنش ملایم کم‌آبیاری، نیمه متحمل است. تنش ملایم کم‌آبیاری (75 درصد ظرفیت گلدان) ، اما نه متوسط یا شدید، میتواند برای کاهش مصرف آب اعمال شود و همچنان عملکرد اکوفیزیولوژیکی و کیفیت زینتی گل آلاله حفظ شود.https://jopp.gau.ac.ir/article_6397_af13b5c89b0226da305355d3b42c7010.pdfآلالهپاسخ‌های مورفولوژیک گیاهتعرقغلظت co2 درون سلولیکمآبیاری ملایم |
| spellingShingle | ناهید بلاسمی زینب روئین عاطفه صبوری احمدرضا دادرس اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ( .Ranunculus asiaticus L) Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī آلاله پاسخ‌های مورفولوژیک گیاه تعرق غلظت co2 درون سلولی کم‌آبیاری ملایم |
| title | اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ( .Ranunculus asiaticus L) |
| title_full | اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ( .Ranunculus asiaticus L) |
| title_fullStr | اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ( .Ranunculus asiaticus L) |
| title_full_unstemmed | اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ( .Ranunculus asiaticus L) |
| title_short | اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ( .Ranunculus asiaticus L) |
| title_sort | اثر کم آبیاری بر کیفیت ظاهری، پاسخ های فیزیولوژیک و کارآیی مصرف آب آلاله آسیایی ranunculus asiaticus l |
| topic | آلاله پاسخ‌های مورفولوژیک گیاه تعرق غلظت co2 درون سلولی کم‌آبیاری ملایم |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_6397_af13b5c89b0226da305355d3b42c7010.pdf |
| work_keys_str_mv | AT nạhydblạsmy ạtẖrḵmậbyạrybrḵyfytẓạhrypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵwḵạrậyymṣrfậbậlạlhậsyạyyranunculusasiaticusl AT zynbrwỷyn ạtẖrḵmậbyạrybrḵyfytẓạhrypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵwḵạrậyymṣrfậbậlạlhậsyạyyranunculusasiaticusl AT ʿạṭfhṣbwry ạtẖrḵmậbyạrybrḵyfytẓạhrypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵwḵạrậyymṣrfậbậlạlhậsyạyyranunculusasiaticusl AT ạḥmdrḍạdạdrs ạtẖrḵmậbyạrybrḵyfytẓạhrypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵwḵạrậyymṣrfậbậlạlhậsyạyyranunculusasiaticusl |