بررسی پایداری عملکرد و سایر صفات مهم ارقام گل داوودی (Chrysanthemum morifolium Ramat.) با استفاده از روش گرافیکی GGE biplot

سابقه و هدف: گل داوودی(Chrysanthemum morifolium Ramat.) به‌عنوان پادشاه گل‌ها، یکی از مهم‌ترین گیاهان شاخه بریدنی، گلدانی و دارویی در جهان است. منابع ژنتیکی گیاهی، علاوه بر زیربنایی برای توسعه کشاورزی، به‌عنوان منبعی از سازگاری ژنتیکی و هم‌چون سپری در برابر تغییرات محیطی عمل می‌کنند. بنابراین بررسی...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: شیرین تقی پور, عبداله احتشام نیا, حامد خدایاری, حسن مومیوند
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2021-02-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_5358_7537cc1214e5eed39349d7c502536c1d.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: گل داوودی(Chrysanthemum morifolium Ramat.) به‌عنوان پادشاه گل‌ها، یکی از مهم‌ترین گیاهان شاخه بریدنی، گلدانی و دارویی در جهان است. منابع ژنتیکی گیاهی، علاوه بر زیربنایی برای توسعه کشاورزی، به‌عنوان منبعی از سازگاری ژنتیکی و هم‌چون سپری در برابر تغییرات محیطی عمل می‌کنند. بنابراین بررسی تنوع ژنتیکی و سازگاری ارقام موجود در ایران با شرایط کم‌آبی (تنش متوسط و شدید) برای شناسایی بیشتر ژرم‌پلاسم و موفقیت برنامه‌های به‌نژادی این گیاه ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی سازگاری ۳۰ رقم گل داوودی با مطالعه صفات مورفولوژی گل و برگ و عملکرد گل در دو منطقه (بیرانشهر و خرم‌آباد) استان لرستان انجام شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌عنوان اولین مطالعه، به‌منظور بررسی پایداری عملکرد و سایر صفات مهم گل و بوته 30 رقم گل داوودی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو مکان استان لرستان (خرم‌آباد و بیرانشهر) انجام شد. با توجه به یکنواختی اشتباهات آزمایشی، تجزیه واریانس مرکب در دو منطقه انجام شد. برای ارزیابی ارقام پایدار، از روش غیرپارامتری رتبه-بندی (Rank)، AMMI و از روش چند متغییره GGE بای پلات برای انتخاب برترین ارقام در دو منطقه استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب، نشان‌دهنده اثر معنی‌دار ارقام بود که بیانگر وجود اختلاف ژنتیکی در بین ارقام مورد بررسی می‌باشد. برای اکثر صفات مهم ریخت‏شناسی، اثر متقابل رقم × مکان از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. با توجه به اینکه اثرات متقابل رقم × مکان ارقام معنی‌دار است بنابراین می‌توان به تجزیه پایداری ارقام اقدام نمود. بر طبق نتایج عملکرد گل در بوته ارقام المیرا2 و شکرناز به‌ترتیب با 918 و 828 گرم در هر بوته و از نظر زود گلدهی و ارتفاع بوته برتر از سایر ارقام بودند. از نظر این روش، ارقام طناز، آندیا، فریبرز، دریا 2 و فرحناز با اختصاص بالاترین میانگین رتبه و انحراف معیار آن، پایداری ضعیف‌تری داشتند. نتایج حاصل از GGE biplot نشان داد که ارقام المیرا2، مانی 2، پریدخت، فرحناز، گلنار، تابان3، اوران و فریبا در منطقه بیرانشهر و ارقام المیرا2، طناز، فرحناز، نادیا2، گل‌گیس، اوران، تابان 3، نسترن و کیمیا3 در منطقه خرم‌آباد به‌عنوان ارقام برتر از نظر صفات مهم زینتی شناخته شدند. تجزیه خوشه‌ای ارقام در فاصله اقلیدسی 17/71، به سه گروه اصلی تقسیم‌بندی شدند.نتیجه‌گیری: در مجموع و بر اساس نتایج پایداری عملکرد گل در بوته و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر پایه روش‌های غیر پارامتری، روش SHMMو AMMI ارقام المیرا2 و شکرناز، جز ارقام پایدار در دو منطقه تشخیص داده شدند. نتایج GGE biplot نشان داد که ارقام المیرا2، اوران، تابان3 و فرحناز برترین ژنوتیپ‌ها در دو منطقه بودند. شناخت ماهیت اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به به‌نژادگران کمک می‌کند تا بتوانند ارقام را با دقت بیشتری ارزیابی نموده و ارقام برتر از نظر پایداری، عملکرد گل و صفات مهم ریخت‌شناسی در اجرای برنامه‌های اصلاحی را انتخاب کنند.
ISSN:2322-2050
2322-2778