تاثیر کاربرد زئولیت بر عملکرد کمی و کیفی سویا در شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی
سابقه و هدف : سویا (Glycine max L.) مهم‌ترین گیاه روغنی است که بیشترین سطح زیر کشت را در جهان دارد. تنش خشکی هر ساله خسارتهای هنگفتی به محصولات کشاورزی در جهان بخصوص ایران با اقلیمی خشک و نیمه خشک وارد مینماید. بنابراین کاربرد موادی مانند زئولیت در خاک میتواند اثر سوء تنش رطوبتی را کاهش دهد اما م...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2015-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_2537_72d9f7fe0456210ffc74ddacf5573093.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف : سویا (Glycine max L.) مهم‌ترین گیاه روغنی است که بیشترین سطح زیر کشت را در جهان دارد. تنش خشکی هر ساله خسارتهای هنگفتی به محصولات کشاورزی در جهان بخصوص ایران با اقلیمی خشک و نیمه خشک وارد مینماید. بنابراین کاربرد موادی مانند زئولیت در خاک میتواند اثر سوء تنش رطوبتی را کاهش دهد اما میزان تأثیر زئولیت بر افزایش ظرفیت ذخیرهای آب در خاک متفاوت میباشد و به عوامل متعددی از قبیل شرایط فیزیکی خاک (مانند بافت و تخلخل) و میزان، اندازه و نوع زئولیت مصرفی بستگی دارد. در نتیجه این پژوهش با هدف تعیین میزان تاثیر کاربرد زئولیت در شرایط تنش رطوبتی و عدم تنش رطوبتی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه سویا در دو خاک با بافت متفاوت انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: به منظور بررسی تاثیر مصرف زئولیت بر عملکرد کمی و کیفی گیاه سویا تحت شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در دو نوع خاک با بافت متفاوت، آزمایشی به صورت اسپلیت، اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 12 تیمار و 4 تکرار در 48 گلدان در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. در این آزمایش سطوح مختلف آبیاری در دو سطح (آبیاری بر اساس تخلیه 25 درصد آب قابل استفاده و آبیاری بر اساس تخلیه 50 درصد آب قابل استفاده) به عنوان فاکتور اصلی و فاکتورهای فرعی شامل نوع بافت خاک (لوم شنی و رس سیلتی) و مقادیر زئولیت در سه سطح (0، 4 و 8 گرم در کیلوگرم خاک) در نظر گرفته شد. در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک، گیاه برداشت شد و عملکرد و اجزای عملکرد سویا اندازهگیری شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که تنش رطوبتی سبب کاهش تعداد غلاف، تعداد دانه، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه و عملکرد دانه شد اما درصد پروتئین دانه را افزایش داد. کاربرد زئولیت در خاک سبب افزایش تعداد غلاف، تعداد دانه، وزن هزار دانه، درصد پروتئین دانه و عملکرد دانه گردید ولی بر درصد روغن دانه اثری نداشت. با توجه به اثرات متقابل تیمارهای اعمال شده، اثر متقابل سطوح مختلف آبیاری و نوع بافت خاک نشان داد که اثرات نامطلوب اعمال تنش رطوبتی بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا در خاک با بافت لوم شنی بیشتر از خاک با بافت رس سیلتی بود. همچنین اثر متقابل سطوح مختلف آبیاری و کاربرد مقادیر مختلف زئولیت بر عملکرد دانه نشان داد که کاربرد 8 گرم زئولیت نسبت به عدم مصرف آن در شرایط آبیاری بر اساس تخلیه 25 درصد آب قابل استفاده سبب 6 درصد افزایش و در شرایط آبیاری بر اساس تخلیه 50 درصد آب قابل استفاده، عملکرد دانه را 13 درصد افزایش داد.
نتیجه گیری: کاربرد زئولیت در سطوح مختلف رطوبتی سبب افزایش معنیداری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سویا شد. مصرف 8 گرم زئولیت در یک کیلوگرم خاک علاوه بر تولید عملکرد بالاتر میتواند در خاکهایی با بافت سبک سبب حفظ و نگهداری رطوبت خاک شود و از کاهش عملکرد جلوگیری نماید. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |