ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر GIS برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاخک)

تعیین و اولویت­بندی مناطق مناسب جهت اجرای اقدامات حفاظت آب‌وخاک از تصمیمات مهم در پروژه­های آبخیزداری است که نیاز به تحلیل اطلاعات مکانی حوضه و انطباق آن با استاندارد­های اقدامات است. احداث تراس و بانکت از جمله اقدامات حفاظت آب‌وخاک می­باشد که سابقه طولانی در کشور دارد. این تحقیق با هدف ارائه یک سیس...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: محمود آذری, عادل سپهر
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2019-03-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_33066_16da76cc2552c6cb43f091df372cf651.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591386828865536
author محمود آذری
عادل سپهر
author_facet محمود آذری
عادل سپهر
author_sort محمود آذری
collection DOAJ
description تعیین و اولویت­بندی مناطق مناسب جهت اجرای اقدامات حفاظت آب‌وخاک از تصمیمات مهم در پروژه­های آبخیزداری است که نیاز به تحلیل اطلاعات مکانی حوضه و انطباق آن با استاندارد­های اقدامات است. احداث تراس و بانکت از جمله اقدامات حفاظت آب‌وخاک می­باشد که سابقه طولانی در کشور دارد. این تحقیق با هدف ارائه یک سیستم پشتیبان تصمیم­ مبتنی بر GIS به‌منظور تعیین مکان مناسب احداث تراس و بانکت­بندی و اولویت‌بندی آن، در حوزه کاخک استان خراسان رضوی انجام شد. بدین منظور معیارهای لازم شامل شیب، بارندگی، رواناب، بافت خاک، عمق خاک، کاربری اراضی و فاصله از الگوی زهکشی از منابع مختلف گردآوری شد و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی اهمیت نسبی هر معیار و طبقات هر معیار تعیین گردید. با اعمال وزن­های نهایی در نقشه­های معیارها در سامانه اطلاعات جغرافیایی نقشه تناسب حوضه برای هر اقدام تعیین شد. نتایج نشان داد که 4 و 7 درصد از سطح حوزه به ترتیب بسیار مناسب و مناسب برای احداث تراس است و 5 و 14 درصد به ترتیب بسیار مناسب و مناسب برای احداث بانکت است. مقایسه وسعت عملیات اجرا شده با نتایج تحقیق نشان داد که 59 درصد بانکت­ها و 8/21 تراس­های اجرا شده در حوضه در طبقات بسیار مناسب و مناسب واقع شده است. سیستم حاضر می­تواند در تصمیم‌گیری بهتر مدیران آبخیز و دست­اندرکاران حفاظت آب‌وخاک مورد استفاده قرار گیرد.
format Article
id doaj-art-960f6bf8da9d486a9d9095a036d9a9b1
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2019-03-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-960f6bf8da9d486a9d9095a036d9a9b12025-01-22T12:10:18ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762019-03-0181658210.22067/geo.v7i2.6630133066ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر GIS برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاخک)محمود آذری0عادل سپهر1دانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهدتعیین و اولویت­بندی مناطق مناسب جهت اجرای اقدامات حفاظت آب‌وخاک از تصمیمات مهم در پروژه­های آبخیزداری است که نیاز به تحلیل اطلاعات مکانی حوضه و انطباق آن با استاندارد­های اقدامات است. احداث تراس و بانکت از جمله اقدامات حفاظت آب‌وخاک می­باشد که سابقه طولانی در کشور دارد. این تحقیق با هدف ارائه یک سیستم پشتیبان تصمیم­ مبتنی بر GIS به‌منظور تعیین مکان مناسب احداث تراس و بانکت­بندی و اولویت‌بندی آن، در حوزه کاخک استان خراسان رضوی انجام شد. بدین منظور معیارهای لازم شامل شیب، بارندگی، رواناب، بافت خاک، عمق خاک، کاربری اراضی و فاصله از الگوی زهکشی از منابع مختلف گردآوری شد و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی اهمیت نسبی هر معیار و طبقات هر معیار تعیین گردید. با اعمال وزن­های نهایی در نقشه­های معیارها در سامانه اطلاعات جغرافیایی نقشه تناسب حوضه برای هر اقدام تعیین شد. نتایج نشان داد که 4 و 7 درصد از سطح حوزه به ترتیب بسیار مناسب و مناسب برای احداث تراس است و 5 و 14 درصد به ترتیب بسیار مناسب و مناسب برای احداث بانکت است. مقایسه وسعت عملیات اجرا شده با نتایج تحقیق نشان داد که 59 درصد بانکت­ها و 8/21 تراس­های اجرا شده در حوضه در طبقات بسیار مناسب و مناسب واقع شده است. سیستم حاضر می­تواند در تصمیم‌گیری بهتر مدیران آبخیز و دست­اندرکاران حفاظت آب‌وخاک مورد استفاده قرار گیرد.https://geoeh.um.ac.ir/article_33066_16da76cc2552c6cb43f091df372cf651.pdfمکان یابیاولویت بندیتحلیل سلسله مراتبیgisحوضه کاخک
spellingShingle محمود آذری
عادل سپهر
ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر GIS برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاخک)
جغرافیا و مخاطرات محیطی
مکان یابی
اولویت بندی
تحلیل سلسله مراتبی
gis
حوضه کاخک
title ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر GIS برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاخک)
title_full ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر GIS برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاخک)
title_fullStr ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر GIS برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاخک)
title_full_unstemmed ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر GIS برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاخک)
title_short ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر GIS برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاخک)
title_sort ارائه یک سامانه پشتیبان تصمیم مبتنی بر gis برای مکان یابی اقدامات حفاظت آب‌وخاک مطالعه موردی حوزه آبخیز کاخک
topic مکان یابی
اولویت بندی
تحلیل سلسله مراتبی
gis
حوضه کاخک
url https://geoeh.um.ac.ir/article_33066_16da76cc2552c6cb43f091df372cf651.pdf
work_keys_str_mv AT mḥmwdậdẖry ạrạỷhyḵsạmạnhpsẖtybạntṣmymmbtnybrgisbrạymḵạnyạbyạqdạmạtḥfạẓtậbwkẖạḵmṭạlʿhmwrdyḥwzhậbkẖyzḵạkẖḵ
AT ʿạdlsphr ạrạỷhyḵsạmạnhpsẖtybạntṣmymmbtnybrgisbrạymḵạnyạbyạqdạmạtḥfạẓtậbwkẖạḵmṭạlʿhmwrdyḥwzhậbkẖyzḵạkẖḵ