بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‌های امیدبخش پنبه (Gossypiume hirsutum L.)

سابقه و هدف: عملکرد و اکثر صفات مهم و مورد توجه از نظر اقتصادی و به‌نژادی صفات چند ژنی هستند و انتخاب مستقیم برای آن-ها چندان موفقیت‌آمیز نبوده است. این تحقیق در راستای شناخت روابط میان عملکرد و صفات وابسته به آن و تعیین مهمترین صفات موثر بر عملکرد وش پنبه انجام گردید.مواد و روش‌ها: آزمایشی شامل نه...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: میترا وندا, محمدحسن حکمت, عمران عالیشاه
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2023-12-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6768_71b9bc296f95cbe0e2ade90280617b9a.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: عملکرد و اکثر صفات مهم و مورد توجه از نظر اقتصادی و به‌نژادی صفات چند ژنی هستند و انتخاب مستقیم برای آن-ها چندان موفقیت‌آمیز نبوده است. این تحقیق در راستای شناخت روابط میان عملکرد و صفات وابسته به آن و تعیین مهمترین صفات موثر بر عملکرد وش پنبه انجام گردید.مواد و روش‌ها: آزمایشی شامل نه ژنوتیپ همراه با دو رقم تجاری استان فارس (بختگان و گلستان) به عنوان شاهد، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب طی دو سال زراعی 1397 و 1398 اجرا شد. در این مطالعه صفات ارتفاع بوته، طول شاخه زایا، تعداد شاخه زایا، طول شاخه رویا، تعداد شاخه رویا، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، درصد زودرسی و عملکرد وش مورد بررسی قرار گرفتند.یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب برای صفات مورد مطالعه نشان داد اثر ژنوتیپ در کلیه صفات مورد مطالعه به جز طول شاخه رویا و تعداد شاخه زایا در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود. بررسی مقایسه میانگین ژنوتیپ‌ها نشان داد که ژنوتیپ‌های A-NB414 و A-NBK به ترتیب با عملکرد 5445 و 5154 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را داشتند. عملکرد این دو ژنوتیپ با سایر ژنوتیپ‌ها تفاوت معنی‌دار داشت. ژنوتیپ‌های A-NB414 و A-NBK در صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه زایا، تعداد غوزه در بوته، درصد زودرسی نیز از سایر ژنوتیپ‌ها برتر بودند. بررسی همبستگی فنوتیپی بیانگر وجود همبستگی بالا و معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد، بین عملکرد وش با تعداد غوزه در بوته (**80/0r= )، وزن غوزه (**36/0r= ) و ارتفاع بوته (**60/0r= ) بود. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات تعداد غوزه، وزن غوزه، ارتفاع بوته و طول شاخه زایا بشترین تغییرات عملکرد وش را توجیه می‌کنند (59/77 =R2). طبق نتایج حاصل از تجزیه مسیر، بیشترین اثر مستقیم بر صفت عملکرد وش مربوط به تعداد غوزه در بوته بود ( 78/0=P ). بیشترین اثر غیرمستقیم ارتفاع بوته از طریق تعداد غوزه در بوته بر عملکرد وش اعمال گردید. نتیجه‌گیری: با توجه به همبستگی بسیار بالای عملکرد وش با تعداد غـوزه در بوتـه، می‌توان بیان کرد که تعداد غـوزه در بوتـه عامـل اصـلی اختلاف ژنوتیپ در رابطه با عملکرد وش می‌باشد. از آنجایی که وزن غوزه، تعداد غوزه و ارتفاع بوته بزرگترین اثرات مستقیم بر عملکرد وش را دارا می‌باشند می‌توان از این صفات به عنوان معیار انتخاب استفاده نمود. همچنین با توجه به اینکه تعداد غوزه بیشترین اثر را در افزایش عملکرد وش، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم دارد، می‌توان از این صفت جهت افزایش عملکرد وش در برنامه‌های به‌نژادی بهره برد.
ISSN:2322-2050
2322-2778