تأثیر کاربرد ذغال زیستی و قارچ‌های میکوریزا بومی و غیربومی بر رشد، زی‌توده‌ی گیاهی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو رقم جعفری در گلخانه
چکیدهسابقه و هدف: استفاده از ذغال زیستی و قارچ‌های میکوریزا اثرات مثبتی بر حاصل‌خیزی خاک، تولید محصول، افزایش میزان ترسیب کربن، کاهش تصعید گازهای گلخانه‌ای، ﺑﻬﺒﻮد ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﺼﺮف ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﯾﯽ، ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ رﯾﺰﺟﺎﻧﺪاران خاک، تولید هورمون‌های محرک رشد و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﻪ شرایط نامساعد محیطی دارد....
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5604_8c69ed31e76bfdfb277f1beb8da2c756.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | چکیدهسابقه و هدف: استفاده از ذغال زیستی و قارچ‌های میکوریزا اثرات مثبتی بر حاصل‌خیزی خاک، تولید محصول، افزایش میزان ترسیب کربن، کاهش تصعید گازهای گلخانه‌ای، ﺑﻬﺒﻮد ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﺼﺮف ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﯾﯽ، ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ رﯾﺰﺟﺎﻧﺪاران خاک، تولید هورمون‌های محرک رشد و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﻪ شرایط نامساعد محیطی دارد. با این حال اثر آن‌ها بستگی به ویژگی‌های خاک، گونه گیاهی و نوع ماده اولیه مورد استفاده در تولید ذغال زیستی دارد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر کاربرد ذغال زیستی(حاصل از ضایعات اسانس‌گیری مرزه خوزستانی) و قارچ‌های میکوریزا (بومی و غیر بومی) و برهمکنش آن‌ها بر رشد، زی‌توده‌ی گیاهی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو رقم جعفری (Petroselinum crispum Mill.) در شرایط گلخانه بود.مواد و روشها: آزﻣﺎیش ﺑﻪصورت فاکتوریل در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎملاً ﺗﺼﺎدﻓﻲ با سه تکرار در گلخانه آموزشی داﻧﺸﻜﺪه ﻛﺸﺎورزی دانشگاه لرستان انجام شد. ارقام جعفری (کریسپوم و نئاپولیتانوم) به‌عنوان فاکتور اول، کاربرد ذغال زیستی در سه سطح (صفر، سه و شش درصد وزنی خاک) به‌عنوان فاکتور دوم و کاربرد قارچ‌های میکوریزا آربسکولار در سه سطح (شاهد، میکوریزای بومی و میکوریزای غیربومی) به‌عنوان فاکتور سوم در نظر گرفته شد. صفاتی مانند ارتفاع بوته، عرض بوته، تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، طول دمبرگ، قطر دمبرگ، قطر طوقه، فاصله بین برگچه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، طول و حجم ریشه، محتوای نسبی آب برگ و محتوای کلروفیل، کاروتنوئید و میزان همزیستی اندازه‌گیری شد. دادهﻫﺎی به‌دست آمده از آزمایش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم افزار Minitab ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳه‌ی آﻣﺎری ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. مقایسهی ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش آزمونLSD در سطح 05/0 انجام ﮔﺮﻓﺖ.یافته‌ها: نتایج نشان داد که کاربرد ذغال زیستی تا سطح سه درصد باعث افزایش ارتفاع بوته، عرض بوته، طول و عرض برگ، تعداد برگ، قطر دمبرگ، حجم ریشه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، محتوای کلروفیل a، b، کل و میزان کلونیزاسیون در هر دو رقم جعفری گردید. درحالی‌که کاربرد مقادیر بیشتر این ماده هیچ تأثیر مثبتی بر این صفات نداشت. بیشترین ارتفاع بوته (49/31 سانتیمتر)، عرض بوته (60/47 سانتیمتر)، طول برگ (68/18 سانتیمتر)، عرض برگ (23/19 سانتیمتر)، قطر دمبرگ (080/3 میلیمتر) در تیمار کاربرد کود میکوریزا (غیر بومی) مشاهده شد که اختلاف معنی‌داری با میکوریزای بومی نداشت. با این وجود کاربرد کود میکوریزای غیربومی در مقایسه با تیمار خاک شاهد استریل شده، باعث افزایش رشد و زی‌توده‌ی جعفری گردید. در مقایسه بین ارقام نیز رقم کریسپوم دارای رشد و زی‌توده‌ی بیشتری بود. در مجموع بیشترین وزن خشک اندام هوایی و محتوای کلروفیلb و کل (به ترتیب با 02/62 گرم و40/11، و 43/18 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به رقم کریسپوم در شرایط کاربرد میکوریزای بومی با کاربرد ذغال زیستی سه درصد بود. بیشترین وزن تر و خشک ریشه (به ترتیب با 74/70 و 68/18 گرم) نیز در رقم نئاپولیتانوم با کاربرد میکوریزای بومی و ذغال زیستی سه درصد مشاهده شد.نتیجهگیری: در این مطالعه کاربرد ذغال زیستی به میزان سه درصد باعث افزایش رشد و زی‌توده‌ی ارقام جعفری گردید. اما بین تیمارهای کاربرد میکوریزای بومی و غیربومی هیچ گونه تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. در نتیجه می‌توان گفت که کاربرد کودهای میکوریزای رایج در خاک‌های زراعی استریل نشده، تأثیری بر رشد و عملکرد جعفری نخواهد داشت. بنابراین تولید کودهای میکوریزا از قارچ‌های میکوریزای بومی در هر منطقه برای استفاده‌ی مؤثر و مفید توصیه می‌گردد. در مجموع رقم کریسپوم دارای رشد و عملکرد بیشتری بود، بنابراین کشت آن توصیه می‌شود. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |