بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندان
سابقه و هدف: یکی از مناطق نیمه گرمسیری مناسب برای کشت سیب زمینی استان خوزستان می‌باشد. کشت این محصول در خوزستان در یک محدوده وسیع زمانی از اواخر آبان ماه تا اواخر دی صورت می‌گیرد. از طرف دیگر بررسی آمار هواشناسی در منطقه در طی یک دوره ده ساله نشان داد که احتمال بروز یخ‌بندان در دی و اوایل بهمن 50 در...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-09-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5733_7fbcf62bfa66ab04f2a58332b9758a6b.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586583496196096 |
|---|---|
| author | عبدالستار دارابی علی رضا شفیعی زرگر |
| author_facet | عبدالستار دارابی علی رضا شفیعی زرگر |
| author_sort | عبدالستار دارابی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: یکی از مناطق نیمه گرمسیری مناسب برای کشت سیب زمینی استان خوزستان می‌باشد. کشت این محصول در خوزستان در یک محدوده وسیع زمانی از اواخر آبان ماه تا اواخر دی صورت می‌گیرد. از طرف دیگر بررسی آمار هواشناسی در منطقه در طی یک دوره ده ساله نشان داد که احتمال بروز یخ‌بندان در دی و اوایل بهمن 50 درصد می‌باشد. بنابراین گیاهان حاصل ازتاریخ کاشت‌های مزبور در مراحل مختلف رشد و نمو با یخ‌بندان احتمالی مواجه گشته و در نتیجه میزان کاهش عملکرد، بسته به تاریخ کاشت، متفاوت خواهد بود. اگرچه این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد ارقام سیب‌زمینی طراحی شده بود ولی وقوع یخ‌بندان در اوایل بهمن‌ماه، شرایط استثنایی و ویژه‌ای پدید آورد که اثر یخ‌بندان در مراحل مختلف فنولوژیکی بر روند ترمیم وشاخص‌های رشد ارقام سیب‌زمینی مطالعه شود. مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت آزمایش کرت‌های یک بارخرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به‌مدت یک سال زراعی (95-1394) اجرا شد. قاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت از 11 آذر تا اول دی ماه به فاصله 10 روز و فاکتور فرعی چهار رقم سانته، ساوالان، سانتانا و المرا بود. به منظور اندازه‌گیری شاخص‌های رشد شامل سرعت رشد اندام هوایی، سرعت رشد غده، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی از 15 روز بعد از جوانه زدن تا هنگام برداشت به فاصله 15 روز، 5 گیاه از هر کرت برداشت و وزن خشک اندام های هوائی و غده یادداشت گردید. وزن خشک اندام های برداشت شده با قرار دادن این اندام ها در آون در دمای 75 درجه سانتی گراد به مدت 72 ساعت تعیین گردید. هنگامی که قطر قسمت متورم انتهای استولون دو برابر قطراستولون گردید به عنوان زمان تشکیل غده تلقی شد. غده‌ها در اواخر اردیبهشت ماه برداشت شدند. بعد از برداشت نتایج به کمک نرم افزار MSTATC تجزیه واریانس انجام و میانگین‌ها به روش آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شدند. یافته‌ها: در هنگام وقوع یخ‌بندان گیاهان در دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذر به ترتیب در مرحله غده‌زایی و رشد سبزینه‌ای بودند که در نتیجه کلیه اندام‌های هوایی بوته‌ها از بین رفتند ولی در تاریخ کاشت اول دی ماه گیاهان هنوز از خاک خارج نشده بودند. عملکرد تاریخ کاشت 21 آذر در مقایسه با تاریخ کاشت 11 آذر در سطح معنی‌داری 5% بیشتر بود. بعد از وقوع یخ‌بندان در اولین دوره نمونه‌برداری، سرعت رشد اندام‌های هوایی، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی در کلیه ارقام منفی بود. سرعت ترمیم رقم ساوالان از سایر ارقام بیشتر بود. بالاتر بودن سرعت رشد غده و محصول رقم ساوالان در هر دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذر در مقایسه با سایر ارقام سبب گردید که در این دو تاریخ کاشت عملکرد این رقم از سایر ارقام بیشتر شود. حداکثر سرعت رشد نسبی در دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذرماه به ترتیب به ارقام سانته و ساوالان مربوط بود. عملکرد تاریخ کاشت اول دی در مقایسه با دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذر در سطح معنی‌دار 1% افزایش نشان داد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش برای اجتناب از خسارت یخ‌بندان به کشت زمستانه سیب‌زمینی در خوزستان از کاشت این محصول قبل از دی ماه بایستی اجتناب نمود و رقم ساوالان به عنوان مناسب‌ترین رقم برای این منطقه معرفی می‌شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-848d29720436451fa9199d3ef1d6ed1a |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-09-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-848d29720436451fa9199d3ef1d6ed1a2025-01-25T06:59:32ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-09-01283133110.22069/jopp.2021.17010.25595733بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندانعبدالستار دارابی0علی رضا شفیعی زرگر1دانشیار بخش تحقیقات اصالح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایراناستادیار بخش تحقیقات اصالح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفیآباد سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایرانسابقه و هدف: یکی از مناطق نیمه گرمسیری مناسب برای کشت سیب زمینی استان خوزستان می‌باشد. کشت این محصول در خوزستان در یک محدوده وسیع زمانی از اواخر آبان ماه تا اواخر دی صورت می‌گیرد. از طرف دیگر بررسی آمار هواشناسی در منطقه در طی یک دوره ده ساله نشان داد که احتمال بروز یخ‌بندان در دی و اوایل بهمن 50 درصد می‌باشد. بنابراین گیاهان حاصل ازتاریخ کاشت‌های مزبور در مراحل مختلف رشد و نمو با یخ‌بندان احتمالی مواجه گشته و در نتیجه میزان کاهش عملکرد، بسته به تاریخ کاشت، متفاوت خواهد بود. اگرچه این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد ارقام سیب‌زمینی طراحی شده بود ولی وقوع یخ‌بندان در اوایل بهمن‌ماه، شرایط استثنایی و ویژه‌ای پدید آورد که اثر یخ‌بندان در مراحل مختلف فنولوژیکی بر روند ترمیم وشاخص‌های رشد ارقام سیب‌زمینی مطالعه شود. مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت آزمایش کرت‌های یک بارخرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به‌مدت یک سال زراعی (95-1394) اجرا شد. قاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت از 11 آذر تا اول دی ماه به فاصله 10 روز و فاکتور فرعی چهار رقم سانته، ساوالان، سانتانا و المرا بود. به منظور اندازه‌گیری شاخص‌های رشد شامل سرعت رشد اندام هوایی، سرعت رشد غده، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی از 15 روز بعد از جوانه زدن تا هنگام برداشت به فاصله 15 روز، 5 گیاه از هر کرت برداشت و وزن خشک اندام های هوائی و غده یادداشت گردید. وزن خشک اندام های برداشت شده با قرار دادن این اندام ها در آون در دمای 75 درجه سانتی گراد به مدت 72 ساعت تعیین گردید. هنگامی که قطر قسمت متورم انتهای استولون دو برابر قطراستولون گردید به عنوان زمان تشکیل غده تلقی شد. غده‌ها در اواخر اردیبهشت ماه برداشت شدند. بعد از برداشت نتایج به کمک نرم افزار MSTATC تجزیه واریانس انجام و میانگین‌ها به روش آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شدند. یافته‌ها: در هنگام وقوع یخ‌بندان گیاهان در دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذر به ترتیب در مرحله غده‌زایی و رشد سبزینه‌ای بودند که در نتیجه کلیه اندام‌های هوایی بوته‌ها از بین رفتند ولی در تاریخ کاشت اول دی ماه گیاهان هنوز از خاک خارج نشده بودند. عملکرد تاریخ کاشت 21 آذر در مقایسه با تاریخ کاشت 11 آذر در سطح معنی‌داری 5% بیشتر بود. بعد از وقوع یخ‌بندان در اولین دوره نمونه‌برداری، سرعت رشد اندام‌های هوایی، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی در کلیه ارقام منفی بود. سرعت ترمیم رقم ساوالان از سایر ارقام بیشتر بود. بالاتر بودن سرعت رشد غده و محصول رقم ساوالان در هر دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذر در مقایسه با سایر ارقام سبب گردید که در این دو تاریخ کاشت عملکرد این رقم از سایر ارقام بیشتر شود. حداکثر سرعت رشد نسبی در دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذرماه به ترتیب به ارقام سانته و ساوالان مربوط بود. عملکرد تاریخ کاشت اول دی در مقایسه با دو تاریخ کاشت 11 و 21 آذر در سطح معنی‌دار 1% افزایش نشان داد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش برای اجتناب از خسارت یخ‌بندان به کشت زمستانه سیب‌زمینی در خوزستان از کاشت این محصول قبل از دی ماه بایستی اجتناب نمود و رقم ساوالان به عنوان مناسب‌ترین رقم برای این منطقه معرفی می‌شود.https://jopp.gau.ac.ir/article_5733_7fbcf62bfa66ab04f2a58332b9758a6b.pdfترمیمسیب‌زمینیشاخص‌های رشدیخ‌بندان |
| spellingShingle | عبدالستار دارابی علی رضا شفیعی زرگر بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندان Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī ترمیم سیب‌زمینی شاخص‌های رشد یخ‌بندان |
| title | بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندان |
| title_full | بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندان |
| title_fullStr | بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندان |
| title_full_unstemmed | بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندان |
| title_short | بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندان |
| title_sort | بررسی اثرتاریخ کاشت بر روند ترمیم و برخی از شاخص‌های رشد ارقام سیب زمینی تحت تاثیر یخ‌بندان |
| topic | ترمیم سیب‌زمینی شاخص‌های رشد یخ‌بندان |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5733_7fbcf62bfa66ab04f2a58332b9758a6b.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿbdạlstạrdạrạby brrsyạtẖrtạrykẖḵạsẖtbrrwndtrmymwbrkẖyạzsẖạkẖṣhạyrsẖdạrqạmsybzmynytḥttạtẖyrykẖbndạn AT ʿlyrḍạsẖfyʿyzrgr brrsyạtẖrtạrykẖḵạsẖtbrrwndtrmymwbrkẖyạzsẖạkẖṣhạyrsẖdạrqạmsybzmynytḥttạtẖyrykẖbndạn |