Türkiye’de Sanayi Müdahaleciliğinin Etkinliği: Madencilik Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımlarının Kliometrik Analizi (1936-1950)
Madencilik eski çağlardan bu yana sanayileşmenin arkasında bir itici güç olarak önemi her geçen gün artan bir iktisadi faaliyet olmuştur. Sanayi Devrimi tarihsel açıdan yol açtığı göz alıcı değişmeleri büyük oranda madencilik alanındaki gelişmelere borçludur. Madencilik alanında yürütülen faaliyetle...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
2022-10-01
|
| Series: | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2491184 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570641713201152 |
|---|---|
| author | Bengü Doğangün Yasa Rıdvan Karacan Mehmet Emin Yardımcı |
| author_facet | Bengü Doğangün Yasa Rıdvan Karacan Mehmet Emin Yardımcı |
| author_sort | Bengü Doğangün Yasa |
| collection | DOAJ |
| description | Madencilik eski çağlardan bu yana sanayileşmenin arkasında bir itici güç olarak önemi her geçen gün artan bir iktisadi faaliyet olmuştur. Sanayi Devrimi tarihsel açıdan yol açtığı göz alıcı değişmeleri büyük oranda madencilik alanındaki gelişmelere borçludur. Madencilik alanında yürütülen faaliyetler sanayileşme sürecine sağladıkları katkıların ötesinde yerli kaynakların etkin biçimde kullanılması ve enerjide dışa bağımlılığının azaltılması bakımından da büyük önem arz etmektedir. Türkiye iktisat tarihinde 1930’lu yıllarla birlikte başlayan devletçi politikaların temel amacı sanayileşmenin temin edilmesidir. Sanayileşme odağıyla cumhuriyetin kurulması süreciyle başlayan müdahaleci politikalar doğrultusunda madencilik faaliyetleri önemli bir yer tutmuştur. Çalışmayı kapsayan 1936-1950 dönemi boyunca madencilik sektöründe devleti temsil eden tek kurum Etibank olmuştur. Bu temsil yetkisinin ötesinde, kurum tarafından madencilik alanında yapılan üretim faaliyetleri Türkiye’de yapılan toplam maden üretiminin %100’ünü teşkil etmiştir. Bu bağlamda Etibank hem sanayi müdahaleciliği açısından kurumsal olarak hem de üstlendiği madencilik faaliyetleri ile sınai gelişime katkı sunmuştur. Çalışmada sanayi müdahaleciliğini temsilen Etibank’a ait sabit sermaye yatırımlarına ilişkin veriler kullanılarak, Etibank’ın ekonomik büyüme üzerindeki etkinliği test edilmeye çalışılmıştır. 1936-1950 yılları aralığını kapsayan Bitmemiş Tesisler ve Tesis Masrafları, Müessese ve Teşebbüs Sermayesi ile İştirakler sabit sermaye yatırımları olarak hesaplanmış; değişkenler arasındaki uzun vadeli ilişkiyi araştırmak için Otoregresif Dağılım Gecikmeli (ARDL) sınır testi modeli kullanılmıştır. Elde edilen ampirik bulgular sanayi müdahaleciliğinin ekonomik büyüme üzerinde olumlu bir etkisi olduğu sonucunu desteklemektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-8346e925fe3e4a8a985bf7e3c3ddd3c3 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1303-1279 |
| language | English |
| publishDate | 2022-10-01 |
| publisher | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-8346e925fe3e4a8a985bf7e3c3ddd3c32025-02-02T14:34:17ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792022-10-0123495496210.37880/cumuiibf.11318882057Türkiye’de Sanayi Müdahaleciliğinin Etkinliği: Madencilik Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımlarının Kliometrik Analizi (1936-1950)Bengü Doğangün Yasa0https://orcid.org/0000-0003-4883-9449Rıdvan Karacan1https://orcid.org/0000-0002-4148-0069Mehmet Emin Yardımcı2https://orcid.org/0000-0002-2896-8342Kocaeli ÜniversitesiKocaeli ÜniversitesiKocaeli ÜniversitesiMadencilik eski çağlardan bu yana sanayileşmenin arkasında bir itici güç olarak önemi her geçen gün artan bir iktisadi faaliyet olmuştur. Sanayi Devrimi tarihsel açıdan yol açtığı göz alıcı değişmeleri büyük oranda madencilik alanındaki gelişmelere borçludur. Madencilik alanında yürütülen faaliyetler sanayileşme sürecine sağladıkları katkıların ötesinde yerli kaynakların etkin biçimde kullanılması ve enerjide dışa bağımlılığının azaltılması bakımından da büyük önem arz etmektedir. Türkiye iktisat tarihinde 1930’lu yıllarla birlikte başlayan devletçi politikaların temel amacı sanayileşmenin temin edilmesidir. Sanayileşme odağıyla cumhuriyetin kurulması süreciyle başlayan müdahaleci politikalar doğrultusunda madencilik faaliyetleri önemli bir yer tutmuştur. Çalışmayı kapsayan 1936-1950 dönemi boyunca madencilik sektöründe devleti temsil eden tek kurum Etibank olmuştur. Bu temsil yetkisinin ötesinde, kurum tarafından madencilik alanında yapılan üretim faaliyetleri Türkiye’de yapılan toplam maden üretiminin %100’ünü teşkil etmiştir. Bu bağlamda Etibank hem sanayi müdahaleciliği açısından kurumsal olarak hem de üstlendiği madencilik faaliyetleri ile sınai gelişime katkı sunmuştur. Çalışmada sanayi müdahaleciliğini temsilen Etibank’a ait sabit sermaye yatırımlarına ilişkin veriler kullanılarak, Etibank’ın ekonomik büyüme üzerindeki etkinliği test edilmeye çalışılmıştır. 1936-1950 yılları aralığını kapsayan Bitmemiş Tesisler ve Tesis Masrafları, Müessese ve Teşebbüs Sermayesi ile İştirakler sabit sermaye yatırımları olarak hesaplanmış; değişkenler arasındaki uzun vadeli ilişkiyi araştırmak için Otoregresif Dağılım Gecikmeli (ARDL) sınır testi modeli kullanılmıştır. Elde edilen ampirik bulgular sanayi müdahaleciliğinin ekonomik büyüme üzerinde olumlu bir etkisi olduğu sonucunu desteklemektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2491184devletçilikmüdahaleciliksanayileşmesabit sermaye yatırımlarıardl modeli.statisminterventionismindustrializationfixed capital investmentsardl model. |
| spellingShingle | Bengü Doğangün Yasa Rıdvan Karacan Mehmet Emin Yardımcı Türkiye’de Sanayi Müdahaleciliğinin Etkinliği: Madencilik Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımlarının Kliometrik Analizi (1936-1950) Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi devletçilik müdahalecilik sanayileşme sabit sermaye yatırımları ardl modeli. statism interventionism industrialization fixed capital investments ardl model. |
| title | Türkiye’de Sanayi Müdahaleciliğinin Etkinliği: Madencilik Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımlarının Kliometrik Analizi (1936-1950) |
| title_full | Türkiye’de Sanayi Müdahaleciliğinin Etkinliği: Madencilik Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımlarının Kliometrik Analizi (1936-1950) |
| title_fullStr | Türkiye’de Sanayi Müdahaleciliğinin Etkinliği: Madencilik Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımlarının Kliometrik Analizi (1936-1950) |
| title_full_unstemmed | Türkiye’de Sanayi Müdahaleciliğinin Etkinliği: Madencilik Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımlarının Kliometrik Analizi (1936-1950) |
| title_short | Türkiye’de Sanayi Müdahaleciliğinin Etkinliği: Madencilik Sektöründe Sabit Sermaye Yatırımlarının Kliometrik Analizi (1936-1950) |
| title_sort | turkiye de sanayi mudahaleciliginin etkinligi madencilik sektorunde sabit sermaye yatirimlarinin kliometrik analizi 1936 1950 |
| topic | devletçilik müdahalecilik sanayileşme sabit sermaye yatırımları ardl modeli. statism interventionism industrialization fixed capital investments ardl model. |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2491184 |
| work_keys_str_mv | AT bengudogangunyasa turkiyedesanayimudahaleciligininetkinligimadenciliksektorundesabitsermayeyatırımlarınınkliometrikanalizi19361950 AT rıdvankaracan turkiyedesanayimudahaleciligininetkinligimadenciliksektorundesabitsermayeyatırımlarınınkliometrikanalizi19361950 AT mehmeteminyardımcı turkiyedesanayimudahaleciligininetkinligimadenciliksektorundesabitsermayeyatırımlarınınkliometrikanalizi19361950 |