Bilişimsel Propaganda Farkındalık Ölçeği ve Kamuoyu Üzerindeki Etkisi
Sosyal ağlar seçim dönemlerinin önemli iletişim kanalları haline gelmiştir. Yeni siyasal iletişim faaliyetleriönce “dijital propaganda”ya ardından da “bilişimsel propaganda”ya evrilmiştir. Dijital ortamın propagandası,bilişimsel propaganda, botlar aracılığıyla yürütülen yeni bir propaganda türüdür....
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Marmara University
2024-12-01
|
| Series: | Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3954070 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586138451181568 |
|---|---|
| author | Cem Sütcü Elif Akçay |
| author_facet | Cem Sütcü Elif Akçay |
| author_sort | Cem Sütcü |
| collection | DOAJ |
| description | Sosyal ağlar seçim dönemlerinin önemli iletişim kanalları haline gelmiştir. Yeni siyasal iletişim faaliyetleriönce “dijital propaganda”ya ardından da “bilişimsel propaganda”ya evrilmiştir. Dijital ortamın propagandası,bilişimsel propaganda, botlar aracılığıyla yürütülen yeni bir propaganda türüdür. Bireylerin bilerek ya dabilmeyerek bilgi kaynağı olarak kabul edebildiği botlar bu sebeple kamuoyu üzerinde önemli bir etkiye sahipolmaktadır. Özellikle seçim dönemlerinde aktifleşen botların, toplum üzerinde siyasal mühendislik aracıolarak kullanıldığı çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Bilişimsel propaganda farkındalığı, yanlış bilgilerinyayılmasında ve etkileşimlerinin sonuçlarında ne olduğunu görebilmek, teknolojinin bireylerle iletişiminde vesiyasetteki etkilerini anlayabilmek adına önem taşımaktadır. Bu bağlamda Bilişimsel Propaganda FarkındalıkÖlçeği geliştirilmiştir. Çalışma sonucunda toplam 17 maddeli ve 5 faktörlü Bilişimsel Propaganda FarkındalıkÖlçeği yapısı ortaya çıkmıştır. BPF ölçeği ile 505 kişinin verisi, Jamovi programında analiz edilmiştir. BilişimselPropaganda Farkındalık Ölçeği’ne dair 5 faktörün açıkladığı toplam varyans %56,4’tür. Ayrıca BPF puanlarıile kamuoyunun izleme durumu arasındaki ilişki incelenmiştir. Bilişimsel propaganda sonucu kamuoyu, “izleyici kalanlar” ve “tepki verenler” olarak ikiye ayrılmaktadır. Araştırmamızda geliştirilen modelin, izleyicikalanları doğru olarak tespit etme oranı %50,4, tepki verenleri doğru olarak tespit etme oranı ise %62,1’dir.Araştırma, bilişimsel propaganda ile mücadelede bireylerin farkındalık düzeyini artırarak daha bilinçli birkamuoyu oluşturulmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-819be2b8e98a4eab963ee50c371e9a4d |
| institution | Kabale University |
| issn | 2630-6220 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Marmara University |
| record_format | Article |
| series | Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj-art-819be2b8e98a4eab963ee50c371e9a4d2025-01-26T09:23:55ZengMarmara UniversityTürkiye İletişim Araştırmaları Dergisi2630-62202024-12-0146457410.17829/turcom.14895183Bilişimsel Propaganda Farkındalık Ölçeği ve Kamuoyu Üzerindeki EtkisiCem Sütcü0https://orcid.org/0000-0002-9389-6832Elif Akçay1https://orcid.org/0000-0002-2566-7288MARMARA ÜNİVERSİTESİMALTEPE UNIVERSITYSosyal ağlar seçim dönemlerinin önemli iletişim kanalları haline gelmiştir. Yeni siyasal iletişim faaliyetleriönce “dijital propaganda”ya ardından da “bilişimsel propaganda”ya evrilmiştir. Dijital ortamın propagandası,bilişimsel propaganda, botlar aracılığıyla yürütülen yeni bir propaganda türüdür. Bireylerin bilerek ya dabilmeyerek bilgi kaynağı olarak kabul edebildiği botlar bu sebeple kamuoyu üzerinde önemli bir etkiye sahipolmaktadır. Özellikle seçim dönemlerinde aktifleşen botların, toplum üzerinde siyasal mühendislik aracıolarak kullanıldığı çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Bilişimsel propaganda farkındalığı, yanlış bilgilerinyayılmasında ve etkileşimlerinin sonuçlarında ne olduğunu görebilmek, teknolojinin bireylerle iletişiminde vesiyasetteki etkilerini anlayabilmek adına önem taşımaktadır. Bu bağlamda Bilişimsel Propaganda FarkındalıkÖlçeği geliştirilmiştir. Çalışma sonucunda toplam 17 maddeli ve 5 faktörlü Bilişimsel Propaganda FarkındalıkÖlçeği yapısı ortaya çıkmıştır. BPF ölçeği ile 505 kişinin verisi, Jamovi programında analiz edilmiştir. BilişimselPropaganda Farkındalık Ölçeği’ne dair 5 faktörün açıkladığı toplam varyans %56,4’tür. Ayrıca BPF puanlarıile kamuoyunun izleme durumu arasındaki ilişki incelenmiştir. Bilişimsel propaganda sonucu kamuoyu, “izleyici kalanlar” ve “tepki verenler” olarak ikiye ayrılmaktadır. Araştırmamızda geliştirilen modelin, izleyicikalanları doğru olarak tespit etme oranı %50,4, tepki verenleri doğru olarak tespit etme oranı ise %62,1’dir.Araştırma, bilişimsel propaganda ile mücadelede bireylerin farkındalık düzeyini artırarak daha bilinçli birkamuoyu oluşturulmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3954070sosyal ağlarsiyasal i̇letişimbilişimsel propagandabotlaryapay popülerliksocial networkspolitical communicationcomputational propagandabotsartificial popularity |
| spellingShingle | Cem Sütcü Elif Akçay Bilişimsel Propaganda Farkındalık Ölçeği ve Kamuoyu Üzerindeki Etkisi Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi sosyal ağlar siyasal i̇letişim bilişimsel propaganda botlar yapay popülerlik social networks political communication computational propaganda bots artificial popularity |
| title | Bilişimsel Propaganda Farkındalık Ölçeği ve Kamuoyu Üzerindeki Etkisi |
| title_full | Bilişimsel Propaganda Farkındalık Ölçeği ve Kamuoyu Üzerindeki Etkisi |
| title_fullStr | Bilişimsel Propaganda Farkındalık Ölçeği ve Kamuoyu Üzerindeki Etkisi |
| title_full_unstemmed | Bilişimsel Propaganda Farkındalık Ölçeği ve Kamuoyu Üzerindeki Etkisi |
| title_short | Bilişimsel Propaganda Farkındalık Ölçeği ve Kamuoyu Üzerindeki Etkisi |
| title_sort | bilisimsel propaganda farkindalik olcegi ve kamuoyu uzerindeki etkisi |
| topic | sosyal ağlar siyasal i̇letişim bilişimsel propaganda botlar yapay popülerlik social networks political communication computational propaganda bots artificial popularity |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3954070 |
| work_keys_str_mv | AT cemsutcu bilisimselpropagandafarkındalıkolcegivekamuoyuuzerindekietkisi AT elifakcay bilisimselpropagandafarkındalıkolcegivekamuoyuuzerindekietkisi |