MEVLÂNÂ’YA GÖRE AKIL NASIL KULLANILMALIDIR?
Mevlânâ, eserlerinde, akıl kavramını geniş boyutta ve kritiğe tabi tutarak ele almaktadır.Aklın aşk sahasında ve metafizik âlemde yetersiz olduğunu her fırsatta dile getirmesinerağmen yer yer aklın önemini vurgulamayı ihmal etmez. Akıl, Allah’ın iki âlemden de önceyarattığı yüce bir varlıktır. Akıl...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2019-12-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1477042 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Mevlânâ, eserlerinde, akıl kavramını geniş boyutta ve kritiğe tabi tutarak ele almaktadır.Aklın aşk sahasında ve metafizik âlemde yetersiz olduğunu her fırsatta dile getirmesinerağmen yer yer aklın önemini vurgulamayı ihmal etmez. Akıl, Allah’ın iki âlemden de önceyarattığı yüce bir varlıktır. Akıl kılavuzdur; ön açar, yol gösterir; anlar, beller, hatırlar vetanır. O, insanı yanlıştan, eğriden ve kötüden men eder. Bu gibi önemli fonksiyonundandolayı akıl dinin esasıdır.Varlıkta asıl olan Hakk’ı bulmaktır. Bunun vasıtaları ise akıl, aşk, bilgidir. Ancak, Aklın gücüsınırlı olduğundan, Mutlak hakikati idrakte akıl yeterli değil aşk gereklidir. Akıl gölge, aşkgüneş mesabesindedir.Aklı iyi kullanmanın gereği ve önemi üzerinde duran Mevlânâ, daima aklı ve dini kılavuzedinme tavsiyesinde bulunur. Verdiği örneklerden, aklını iyi kullananların ve kullanmayanlarınözellikleri açığa çıkmaktadır.Aklı iyi kullanmak için onun önündeki engelleri tanımak ve bunların aklın sağlıklı düşünmesinenasıl tuzak oluşturduklarını bilmek gerekir. Cehalet, zan, gaflet, taklit, acelecilik, tahammülsüzlük,nefse uyma, hiddet ve şehvet, hisler ve hırslar, hayal ve vehim, haset ve kibirgibi engel ve tuzakları bilip bunlara karşı dikkatli olmak aklı iyi kullanmanın göstergesidir.Aklı iyi kullanmama ise, aklın önündeki bu engel ve tuzakları bilip bunları dikkate almamakdemektir. |
|---|---|
| ISSN: | 1301-0875 |