شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانی

شناسایی نقاط مناسب دیده‌بانی و پایش عرصه‌های منابع طبیعی برای تهدیداتی نظیر آتش‌سوزی با میدان دید وسیع یکی از مراحل اصلی پایش یک حوزه ‌آبخیز با استفاده از تحلیل رؤیت­پذیری سامانه‌های اطلاعات مکانی است. تعبیه برج‌های دیده‌بانی علاوه بر تشخصی تخریب‌های صورت گرفته دارای کاربردهای دیگری با توجه به توسعه...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: محسن مصطفی, شعبان شتایی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2023-04-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_42366_6016207af730ac27679774614bc71fd1.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832592571304509440
author محسن مصطفی
شعبان شتایی
author_facet محسن مصطفی
شعبان شتایی
author_sort محسن مصطفی
collection DOAJ
description شناسایی نقاط مناسب دیده‌بانی و پایش عرصه‌های منابع طبیعی برای تهدیداتی نظیر آتش‌سوزی با میدان دید وسیع یکی از مراحل اصلی پایش یک حوزه ‌آبخیز با استفاده از تحلیل رؤیت­پذیری سامانه‌های اطلاعات مکانی است. تعبیه برج‌های دیده‌بانی علاوه بر تشخصی تخریب‌های صورت گرفته دارای کاربردهای دیگری با توجه به توسعه تکنولوژی می‌باشند. در این تحقیق 30 روستای قرار گرفته در حوزه ‌آبخیز چهل‌چای همراه با 26 نقطه با چشم‌انداز مناسب و قابل‌دسترس به‌عنوان نقاط مشاهده‌گر انتخاب شدند. بدین منظور، تجزیه‌وتحلیل رؤیت‎پذیری منطقه موردمطالعه با استفاده از نرم‌افزار QGIS جهت تعیین درصد مناطق رؤیت‎پذیر انجام گرفت. رؤیت‌پذیری این نقاط در چهار سناریو (ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/1 متر و شعاع دید 1200 متر، ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/11 متر و شعاع دید 1200 متر، ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/1 متر و شعاع دید 10000 متر و ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/11 متر و شعاع دید 10000 متر) برای پایش غیرمستقیم حوزه آبخیز با استفاده از برنامه جانبی Viewshed در محیط نرم‌افزار QGIS موردبررسی قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که برنامه جانبی Viewshed مکان‌یابی مناطق قابل‌رؤیت و غیرقابل‌رؤیت را از نقاط مشاهده‌گر با توجه به سناریوهای مختلف امکان‌‌پذیر می‌کند. به‌علاوه با ترکیب این نقاط با همدیگر می‌توان پوشش مناطق قابل دید برای پایش کل حوضه را افزایش داد. علاوه بر این، تجزیه‌وتحلیل رؤیت‌پذیری یک روش بسیار مفید و کاربردی برای ارزیابی برج‌های مراقبتی و تعیین موقعیت بالقوه این برج‌ها است. درنهایت، علاوه بر تعیین برج‌های دیدبانی، رویکردهای مبتنی بر GIS که شامل تجزیه‌وتحلیل رؤیت‌پذیری و فناوری‌های سنجش‌ازدور می‌شود، با هدف برنامه‌ریزی بهینه سیستم‌های نظارتی از نظر اقتصادی، فنی و کاربردی، پیشنهاد می‌شود.
format Article
id doaj-art-68c15a1a761f49fcb783347f78cdcdc9
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2023-04-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-68c15a1a761f49fcb783347f78cdcdc92025-01-21T06:40:34ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762023-04-0112113715410.22067/geoeh.2022.76598.122042366شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانیمحسن مصطفی0شعبان شتایی1استادیار بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایراناستاد گروه جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایرانشناسایی نقاط مناسب دیده‌بانی و پایش عرصه‌های منابع طبیعی برای تهدیداتی نظیر آتش‌سوزی با میدان دید وسیع یکی از مراحل اصلی پایش یک حوزه ‌آبخیز با استفاده از تحلیل رؤیت­پذیری سامانه‌های اطلاعات مکانی است. تعبیه برج‌های دیده‌بانی علاوه بر تشخصی تخریب‌های صورت گرفته دارای کاربردهای دیگری با توجه به توسعه تکنولوژی می‌باشند. در این تحقیق 30 روستای قرار گرفته در حوزه ‌آبخیز چهل‌چای همراه با 26 نقطه با چشم‌انداز مناسب و قابل‌دسترس به‌عنوان نقاط مشاهده‌گر انتخاب شدند. بدین منظور، تجزیه‌وتحلیل رؤیت‎پذیری منطقه موردمطالعه با استفاده از نرم‌افزار QGIS جهت تعیین درصد مناطق رؤیت‎پذیر انجام گرفت. رؤیت‌پذیری این نقاط در چهار سناریو (ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/1 متر و شعاع دید 1200 متر، ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/11 متر و شعاع دید 1200 متر، ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/1 متر و شعاع دید 10000 متر و ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/11 متر و شعاع دید 10000 متر) برای پایش غیرمستقیم حوزه آبخیز با استفاده از برنامه جانبی Viewshed در محیط نرم‌افزار QGIS موردبررسی قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که برنامه جانبی Viewshed مکان‌یابی مناطق قابل‌رؤیت و غیرقابل‌رؤیت را از نقاط مشاهده‌گر با توجه به سناریوهای مختلف امکان‌‌پذیر می‌کند. به‌علاوه با ترکیب این نقاط با همدیگر می‌توان پوشش مناطق قابل دید برای پایش کل حوضه را افزایش داد. علاوه بر این، تجزیه‌وتحلیل رؤیت‌پذیری یک روش بسیار مفید و کاربردی برای ارزیابی برج‌های مراقبتی و تعیین موقعیت بالقوه این برج‌ها است. درنهایت، علاوه بر تعیین برج‌های دیدبانی، رویکردهای مبتنی بر GIS که شامل تجزیه‌وتحلیل رؤیت‌پذیری و فناوری‌های سنجش‌ازدور می‌شود، با هدف برنامه‌ریزی بهینه سیستم‌های نظارتی از نظر اقتصادی، فنی و کاربردی، پیشنهاد می‌شود.https://geoeh.um.ac.ir/article_42366_6016207af730ac27679774614bc71fd1.pdfviewshedمناطق قابل‌رؤیتپایشعرصه‌های منابع طبیعی
spellingShingle محسن مصطفی
شعبان شتایی
شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
viewshed
مناطق قابل‌رؤیت
پایش
عرصه‌های منابع طبیعی
title شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانی
title_full شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانی
title_fullStr شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانی
title_full_unstemmed شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانی
title_short شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانی
title_sort شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده‌بانی در پایش عرصه‌های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل‌های مکانی
topic viewshed
مناطق قابل‌رؤیت
پایش
عرصه‌های منابع طبیعی
url https://geoeh.um.ac.ir/article_42366_6016207af730ac27679774614bc71fd1.pdf
work_keys_str_mv AT mḥsnmṣṭfy sẖnạsạyymnạsbtrynnqạṭdydhbạnydrpạysẖʿrṣhhạymnạbʿṭbyʿybạạstfạdhạztḥlylhạymḵạny
AT sẖʿbạnsẖtạyy sẖnạsạyymnạsbtrynnqạṭdydhbạnydrpạysẖʿrṣhhạymnạbʿṭbyʿybạạstfạdhạztḥlylhạymḵạny