Zeydî İmam Kâsım b. Muhammed ve Vasiyyeti: el-Vaṣiyyetü’s-Seniyye

Zeydîliği, bir imamlar tarihi olarak okumak mümkündür. Zeydîliğin, Yemen bölgesinde geçirdiği süreçler dikkate alındığında, öne çıkan pek çok imamdan söz edilebilir. Yemende ilk Zeydî devletini kuran ve Zeydî düşüncenin önemli bir temsilcisi olan Hadi-İlelhak Yahya b. Hüseyin b. Kâsım er-Ressî (ö.29...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Fatıma Nur Demir
Format: Article
Language:Turkish
Published: Oku Okut Yayınları 2023-08-01
Series:TSBS Bildiriler Dergisi
Subjects:
Online Access:https://sempozyum.okuokut.org/article/view/420
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Zeydîliği, bir imamlar tarihi olarak okumak mümkündür. Zeydîliğin, Yemen bölgesinde geçirdiği süreçler dikkate alındığında, öne çıkan pek çok imamdan söz edilebilir. Yemende ilk Zeydî devletini kuran ve Zeydî düşüncenin önemli bir temsilcisi olan Hadi-İlelhak Yahya b. Hüseyin b. Kâsım er-Ressî (ö.298/911), ikincî Zeydi devletinin kurucusu İmam el-Mütevekkil Ahmed b. Süleyman (ö. 566/1170), siyasî sahada verdiği çetin mücadelelerin yanı sıra en çok eser kaleme almış olan imam Mansur-Billah Abdullah b. Hamza (ö. 614/1217), Osmanlı hakimiyetine girdikten sonra Yemen’de ilk ciddi direnişi gösteren Mutahhar b. Şerefüddin bunlardan birkaçıdır. 16. yüzyılın sonlarında imametini ilan eden Kâsım b. Muhammed’in ise Kâsımî hanedanlığının oluşum sürecinde Zeydîlik için önemli bir rol üstlendiği görülmektedir. Siyasî arenadaki atılımları ve başarılarının yanı sıra o, derin ilmî birikimi ve İslamî ilimlerin hemen her alanında eser verecek kadar donanımlı oluşuyla ön plana çıkmaktadır. Bu yönüyle, Ehl-i Beyt’in mütekaddim ve müteahhir tabanını birleştiren bir köprü olan Kâsım b. Muhammed, genel olarak İslam düşüncesine, özel olarak ise Zeydî düşünceye tecdîd vizyonu ile canlılık kazandırmıştır. Zeydîlikle ilgili yapılan araştırmalarda, yaklaşık üç asırlık bir tarihe sahip olan Kâsımîler dönemi hakkında, eserlerde yalnızca kısıtlı değinilere yer verilmesi ve müstakil bir çalışmanın olmaması; süreç takibinin yapılabilmesi ve fikir-hadise irtibatının kurulabilmesi bakımından bir eksikliğe sebep olmaktadır. Bu bakımdan araştırmada Zeydîlik tarihinde önemli bir sürecin başlangıç noktasındaki kilit isim olarak Kâsım b. Muhammed’in ilmî yönünün tanıtılması önem arz etmektedir.  Bu açıdan araştırmamız, tarihî bir şahsiyetin portresini resmeden bir anlama ve açıklama faaliyeti oluşunun yanı sıra dönemin konjonktürel yapısını; insana, topluma ve dolayısıyla düşünce yapısına etkisi bakımından irdeleme hedefini taşımaktadır. Ayrıca Kâsım b. Muhammed’in ilim anlayışı el-Vaṣiyyetü’s-Seniyye adlı eseri üzerinden tahlil edilecektir.
ISSN:2980-3543