تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ

سابقه و هدف: سوسن چلچراغ با نام علمی ‌Lilium ledebourii Bioss از گل‌های نادر و متعلق به خانواده سوسن‌هاست که دارای متابولیت‌های ثانویه با ارزشی است. این گیاه به عنوان یکی از گلهای محبوب کاربردهای زیادی از قبیل استفاده به عنوان گل بریده، گل گلدانی و گیاه فضای سبز در دنیا دارد. ریزازدیادی با استفاده ا...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: اسماعیل چمنی, شیدا امینیان, یونس پوربیرامی هیر
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6108_d75f648c6b5df5753a593ed873f77041.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586567375388672
author اسماعیل چمنی
شیدا امینیان
یونس پوربیرامی هیر
author_facet اسماعیل چمنی
شیدا امینیان
یونس پوربیرامی هیر
author_sort اسماعیل چمنی
collection DOAJ
description سابقه و هدف: سوسن چلچراغ با نام علمی ‌Lilium ledebourii Bioss از گل‌های نادر و متعلق به خانواده سوسن‌هاست که دارای متابولیت‌های ثانویه با ارزشی است. این گیاه به عنوان یکی از گلهای محبوب کاربردهای زیادی از قبیل استفاده به عنوان گل بریده، گل گلدانی و گیاه فضای سبز در دنیا دارد. ریزازدیادی با استفاده از ترکیبات هورمونی مختلف و مواد تحریک کننده رشد در این گیاه انجام گرفته است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت ثانویه تحت شرایط درون شیشه‌ای است.مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تیمار و 8 تکرار با استفاده از غلظت های مختلف نیتروژن (نیترات به آمونیم) در آزمایشگاه کشت‌بافت و بیوتکنولوژی گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. در این پژوهش از محیط کشت MS استفاده شد. شاخص‌های مورفولوژیکی اندازه گیری شده در این پژوهش شامل: وزن تر گیاهچه، ارتفاع گیاهچه، تعداد برگ، طول برگ، تعداد ریشه، طول ریشه، تعداد پیازچه، قطر پیازچه و تعداد فلس بود. شاخص‌های بیوشیمیایی اندازه‌گیری شده نیز شامل کلروفی a، کلروفیل b، کلروفیل کل، فلاونوئید در سه طول موج 270، 300 و 330 نانومتر، کاروتنوئید، آنتوسیانین و فنل بود.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که تیمارهای مختلف به طور معنی‌داری (در سطح احتمال 5%) شاخص محتوای فنل کل، آنتوسیانین، کلروفیل a، b و کل، وزن‌تر گیاهچه، ارتفاع گیاهچه، تعداد ریشه و پیازچه‌ باززایی شده را تحت تأثیر قرار داد. بیش‌ترین غلظت فنل کل، آنتوسیانین، وزن‌تر و ارتفاع گیاهچه مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت نیترات به آمونیوم 40:40 بود. در مورد کلروفیل a، b و کل بهترین تیمار مربوط به تیمار نیتروژنی نسبت نیترات به آمونیم 60:25 بود. برای تعداد ریشه و پیازچه نیز بهترین تیمارها مربوط به تیمار نیتروژنی نسبت نیترات به آمونیم 40:40، 40:25، 60:25 و 40:0 بود. بیشترین میزان کارتنوئید (838/4 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت 80:25 نیترات به آمونیوم حاصل شد که با تیمار شاهد و سایر تیمارها از این لحاظ اختلاف معنی‌داری نشان داد. همچنین کم‌ترین میزان این شاخص (0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت 40:120 و 0:25 نیترات به آمونیوم حاصل شد که با تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری داشتنتیجه‌گیری: در این پژوهش نسبت نیترات به آمونیوم 40:40 در مقایسه با سایر تیمارها تأثیر بهتری بر شاخص‌های اندازه‌گیری شده داشت و تجمع بیش از حد آمونیوم در بافت‌های گیاهی موجب اختلال در رشد نرمال شد.
format Article
id doaj-art-457a1dce64ce4c6e816e9b141b113467
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2022-06-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-457a1dce64ce4c6e816e9b141b1134672025-01-25T07:00:23ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782022-06-0129220121910.22069/jopp.2022.19293.28466108تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغاسماعیل چمنی0شیدا امینیان1یونس پوربیرامی هیر2نویسنده مسئول، استاد گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراندانش‌‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراناستادیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرانسابقه و هدف: سوسن چلچراغ با نام علمی ‌Lilium ledebourii Bioss از گل‌های نادر و متعلق به خانواده سوسن‌هاست که دارای متابولیت‌های ثانویه با ارزشی است. این گیاه به عنوان یکی از گلهای محبوب کاربردهای زیادی از قبیل استفاده به عنوان گل بریده، گل گلدانی و گیاه فضای سبز در دنیا دارد. ریزازدیادی با استفاده از ترکیبات هورمونی مختلف و مواد تحریک کننده رشد در این گیاه انجام گرفته است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت ثانویه تحت شرایط درون شیشه‌ای است.مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تیمار و 8 تکرار با استفاده از غلظت های مختلف نیتروژن (نیترات به آمونیم) در آزمایشگاه کشت‌بافت و بیوتکنولوژی گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. در این پژوهش از محیط کشت MS استفاده شد. شاخص‌های مورفولوژیکی اندازه گیری شده در این پژوهش شامل: وزن تر گیاهچه، ارتفاع گیاهچه، تعداد برگ، طول برگ، تعداد ریشه، طول ریشه، تعداد پیازچه، قطر پیازچه و تعداد فلس بود. شاخص‌های بیوشیمیایی اندازه‌گیری شده نیز شامل کلروفی a، کلروفیل b، کلروفیل کل، فلاونوئید در سه طول موج 270، 300 و 330 نانومتر، کاروتنوئید، آنتوسیانین و فنل بود.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که تیمارهای مختلف به طور معنی‌داری (در سطح احتمال 5%) شاخص محتوای فنل کل، آنتوسیانین، کلروفیل a، b و کل، وزن‌تر گیاهچه، ارتفاع گیاهچه، تعداد ریشه و پیازچه‌ باززایی شده را تحت تأثیر قرار داد. بیش‌ترین غلظت فنل کل، آنتوسیانین، وزن‌تر و ارتفاع گیاهچه مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت نیترات به آمونیوم 40:40 بود. در مورد کلروفیل a، b و کل بهترین تیمار مربوط به تیمار نیتروژنی نسبت نیترات به آمونیم 60:25 بود. برای تعداد ریشه و پیازچه نیز بهترین تیمارها مربوط به تیمار نیتروژنی نسبت نیترات به آمونیم 40:40، 40:25، 60:25 و 40:0 بود. بیشترین میزان کارتنوئید (838/4 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت 80:25 نیترات به آمونیوم حاصل شد که با تیمار شاهد و سایر تیمارها از این لحاظ اختلاف معنی‌داری نشان داد. همچنین کم‌ترین میزان این شاخص (0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) مربوط به تیمار نیتروژنی با نسبت 40:120 و 0:25 نیترات به آمونیوم حاصل شد که با تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری داشتنتیجه‌گیری: در این پژوهش نسبت نیترات به آمونیوم 40:40 در مقایسه با سایر تیمارها تأثیر بهتری بر شاخص‌های اندازه‌گیری شده داشت و تجمع بیش از حد آمونیوم در بافت‌های گیاهی موجب اختلال در رشد نرمال شد.https://jopp.gau.ac.ir/article_6108_d75f648c6b5df5753a593ed873f77041.pdfآنتوسیانینسوسن چلچراغدرون‌‌شیشه‌ای‌ریزافزاییکشت بافت
spellingShingle اسماعیل چمنی
شیدا امینیان
یونس پوربیرامی هیر
تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
آنتوسیانین
سوسن چلچراغ
درون‌‌شیشه‌ای
‌ریزافزایی
کشت بافت
title تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ
title_full تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ
title_fullStr تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ
title_full_unstemmed تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ
title_short تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ
title_sort تأثیر نسبت‌های مختلف نیتروژن بر باززایی و تولید متابولیت‌های ثانویه در گل سوسن چلچراغ
topic آنتوسیانین
سوسن چلچراغ
درون‌‌شیشه‌ای
‌ریزافزایی
کشت بافت
url https://jopp.gau.ac.ir/article_6108_d75f648c6b5df5753a593ed873f77041.pdf
work_keys_str_mv AT ạsmạʿylcẖmny tạtẖyrnsbthạymkẖtlfnytrwzẖnbrbạzzạyywtwlydmtạbwlythạytẖạnwyhdrglswsncẖlcẖrạgẖ
AT sẖydạạmynyạn tạtẖyrnsbthạymkẖtlfnytrwzẖnbrbạzzạyywtwlydmtạbwlythạytẖạnwyhdrglswsncẖlcẖrạgẖ
AT ywnspwrbyrạmyhyr tạtẖyrnsbthạymkẖtlfnytrwzẖnbrbạzzạyywtwlydmtạbwlythạytẖạnwyhdrglswsncẖlcẖrạgẖ