ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقی
سیل یکی از پدیدههای مخرب طبیعی است که فعالیتهای انسانی و سکونتگاههای بشری را بهشدت تحت تأثیر قرارداده است. پژوهش حاضر با هدفِ شناسایی سکونتگاههای مستعد خطرپذیری سیلاب-های اتفاقی حوضۀ آبریزِ خشکِ تهلاب در استان سیستان و بلوچستان انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیل و از نظر هدف، کاربردی است....
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2022-06-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_40753_659a74b10326d2659d5639af33b544a5.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832591360195035136 |
|---|---|
| author | علی اصغر پیله ور جواد جمشید زهی امید پیریان کلات |
| author_facet | علی اصغر پیله ور جواد جمشید زهی امید پیریان کلات |
| author_sort | علی اصغر پیله ور |
| collection | DOAJ |
| description | سیل یکی از پدیدههای مخرب طبیعی است که فعالیتهای انسانی و سکونتگاههای بشری را بهشدت تحت تأثیر قرارداده است. پژوهش حاضر با هدفِ شناسایی سکونتگاههای مستعد خطرپذیری سیلاب-های اتفاقی حوضۀ آبریزِ خشکِ تهلاب در استان سیستان و بلوچستان انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیل و از نظر هدف، کاربردی است. دادهها با استفاده از 12 شاخص ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاهها شامل: جاده، آبادی، خاک، شیب، ارتفاع، بارش، پوشش گیاهی، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، آبراهه اصلی، آبراهه فرعی و تراکم زهکشی حوضه جمعآوری گردیدند. در ادامه با استفاده از نظر کارشناسان خبره اصلاح و در 3 مرحله مورد تحلیل قرار گرفتند. ابتدا میزان اهمیت دادهها با استفاده از روش ANP، در محیط نرم‌افزار Super Decision v2از عدد 1 تا 9 ارزشگذاری شد. در گام دوم در محیط Arc GIS 10.7 و بر اساس میزان اهمیت، هر لایه به 4 طبقه پرخطر، کمخطر، خطر متوسط و بدون خطر طبقهبندی شد. درگام سوم، با استفاده از ابزار همپوشانی وزنی، نقشۀ پهنهبندی خطر سیلاب حوضۀ آبریز تهلاب تهیه گردید. نتایج نشان داد که از میان 12 لایۀ فوق، آبراهۀ اصلی، شیب، کاربری اراضی و بارش بیشترین نقش را در تعیین پتانسیل خطر سیلخیزی محدوده تحقیق دارند. بر اساس یافتههای پژوهش در مناطق خطرپذیر، 24 سکونتگاه از مجموع 68 سکونتگاه، در محدوده پتانسیل خطر زیاد تا خطر بسیار زیاد سیلاب واقع گردیدهاند؛ بهکارگیری روشهای سازهای (برنامۀ تأمین زمان ماند آب) و غیرسازهای (سیستم اعلام هشدار برمبنای مدلهای پیشبینی سیلاب) به‌منظور کاهش خطر سیلاب در این سکونتگاهها امری ضروری است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-2ae1d2209f18490c92a19d89ddb97eae |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2022-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-2ae1d2209f18490c92a19d89ddb97eae2025-01-22T13:02:42ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762022-06-0111219321810.22067/geoeh.2021.72667.111140753ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقیعلی اصغر پیله ور0جواد جمشید زهی1امید پیریان کلات2دانشیار گروه شهرسازی-دانشگاه بجنورد-بجنوردکارشناس‌ارشد مخاطرات طبیعی-دانشگاه سیستان و بلوچستان- سیستان و بلوچستاندانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای-دانشگاه شهیدبهشتی-تهرانسیل یکی از پدیدههای مخرب طبیعی است که فعالیتهای انسانی و سکونتگاههای بشری را بهشدت تحت تأثیر قرارداده است. پژوهش حاضر با هدفِ شناسایی سکونتگاههای مستعد خطرپذیری سیلاب-های اتفاقی حوضۀ آبریزِ خشکِ تهلاب در استان سیستان و بلوچستان انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیل و از نظر هدف، کاربردی است. دادهها با استفاده از 12 شاخص ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاهها شامل: جاده، آبادی، خاک، شیب، ارتفاع، بارش، پوشش گیاهی، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، آبراهه اصلی، آبراهه فرعی و تراکم زهکشی حوضه جمعآوری گردیدند. در ادامه با استفاده از نظر کارشناسان خبره اصلاح و در 3 مرحله مورد تحلیل قرار گرفتند. ابتدا میزان اهمیت دادهها با استفاده از روش ANP، در محیط نرم‌افزار Super Decision v2از عدد 1 تا 9 ارزشگذاری شد. در گام دوم در محیط Arc GIS 10.7 و بر اساس میزان اهمیت، هر لایه به 4 طبقه پرخطر، کمخطر، خطر متوسط و بدون خطر طبقهبندی شد. درگام سوم، با استفاده از ابزار همپوشانی وزنی، نقشۀ پهنهبندی خطر سیلاب حوضۀ آبریز تهلاب تهیه گردید. نتایج نشان داد که از میان 12 لایۀ فوق، آبراهۀ اصلی، شیب، کاربری اراضی و بارش بیشترین نقش را در تعیین پتانسیل خطر سیلخیزی محدوده تحقیق دارند. بر اساس یافتههای پژوهش در مناطق خطرپذیر، 24 سکونتگاه از مجموع 68 سکونتگاه، در محدوده پتانسیل خطر زیاد تا خطر بسیار زیاد سیلاب واقع گردیدهاند؛ بهکارگیری روشهای سازهای (برنامۀ تأمین زمان ماند آب) و غیرسازهای (سیستم اعلام هشدار برمبنای مدلهای پیشبینی سیلاب) به‌منظور کاهش خطر سیلاب در این سکونتگاهها امری ضروری است.https://geoeh.um.ac.ir/article_40753_659a74b10326d2659d5639af33b544a5.pdfتحلیل شبکه‌ایgisسیلاب اتفاقیحوضه آبریز تهلاب |
| spellingShingle | علی اصغر پیله ور جواد جمشید زهی امید پیریان کلات ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقی جغرافیا و مخاطرات محیطی تحلیل شبکه‌ای gis سیلاب اتفاقی حوضه آبریز تهلاب |
| title | ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقی |
| title_full | ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقی |
| title_fullStr | ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقی |
| title_full_unstemmed | ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقی |
| title_short | ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقی |
| title_sort | ظرفیتسنجی میزان خطرپذیری سکونتگاههای حوضۀ آبریز تهلابِ سیستان و بلوچستان از سیلاب‌های اتفاقی |
| topic | تحلیل شبکه‌ای gis سیلاب اتفاقی حوضه آبریز تهلاب |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_40753_659a74b10326d2659d5639af33b544a5.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿlyạṣgẖrpylhwr ẓrfytsnjymyzạnkẖṭrpdẖyrysḵwntgạhhạyḥwḍەậbryzthlạbisystạnwblwcẖstạnạzsylạbhạyạtfạqy AT jwạdjmsẖydzhy ẓrfytsnjymyzạnkẖṭrpdẖyrysḵwntgạhhạyḥwḍەậbryzthlạbisystạnwblwcẖstạnạzsylạbhạyạtfạqy AT ạmydpyryạnḵlạt ẓrfytsnjymyzạnkẖṭrpdẖyrysḵwntgạhhạyḥwḍەậbryzthlạbisystạnwblwcẖstạnạzsylạbhạyạtfạqy |