Ordu Şeyhi Veliyyüddîn b. Halîl el-Bükâî: Hayatı, Eserleri ve Zübdetü’l-Kavâ‘id [ve] ‘Ukdetü’l-Fevâ’id’i
ÖzNahiv ilminin konularını “âmiller”e göre işleyen iki meşhur risâle vardır:Abdülkâhir el-Cürcânî’nin (ö. 471/1078) el-‘Avâmilü’l-mie’si (‘Avâmil-i‘Atîk) ve Birgivî’nin (ö. 981/1573) el-‘Avâmil’i (‘Avâmil-i Cedîd). Her iki risâleüzerine de pek çok çalışma yapılmıştır.Birgivî’nin ‘Avâmil’i üzerine ya...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Çorum Çağrı Eğitim Vakfı
2018-08-01
|
| Series: | İslami İlimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/554261 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | ÖzNahiv ilminin konularını “âmiller”e göre işleyen iki meşhur risâle vardır:Abdülkâhir el-Cürcânî’nin (ö. 471/1078) el-‘Avâmilü’l-mie’si (‘Avâmil-i‘Atîk) ve Birgivî’nin (ö. 981/1573) el-‘Avâmil’i (‘Avâmil-i Cedîd). Her iki risâleüzerine de pek çok çalışma yapılmıştır.Birgivî’nin ‘Avâmil’i üzerine yapılan çalışmalardan biri de Veliyyüddîn b.Halîl el-Bükâî (ö. 1184/1770) tarafından yazılan Zübdetü’l-kavâ‘id [ve] ‘ukdetü’l-fevâ’id ( زبدة القواعد ]و[عقدة الفوائد ) adlı şerhtir.Bükâî, Kazasker Abdurrahman Efendi Câmii’nde imamlık, Vâlide Câmiinde(Yeni Câmi) kürsü şeyhliği yapmış; son olarak tayin edildiği orduşeyhliği göreviyle, 1182/1768’de başlayan Osmanlı-Rus savaşına katılmışve sefer esnasında bulunduğu Romanya’nın Babadağı kasabasında vefatetmiştir (10 Muharrem 1184/6 Mayıs 1770 Pazar).Velûd bir müellif olan Bükâî, tespit edebildiğimiz kadarıyla, tefsir; hadis,siyer ve şemâil; akâid ve kelâm; fıkıh; İslâm tarihi, vaaz ve irşâd; ve Arapdili alanlarında, çoğu risâle ebadında, Türkçe ve Arapça 18 eser kalemealmıştır.Bükâî’nin ‘Avâmil şerhi, adında “‘avâmil” kelimesinin geçmemesi ve nüshalarınınaz bulunması sebebiyle olsa gerek, ‘Avâmil üzerine yapılan çalışmalarılisteleyen araştırmalarda yer almamaktadır. Ancak müellifininmuhtasar, müfîd ve öğrenciyi başka kitaplardan müstağnî kılacak bir eserolmasını hedeflediği bu şerh, “birtakım sarf, nahiv, belâgat, mantık vefurûk” ile “âmil olmayan edâtlar”a dair ilâve edilen iki bölüm ve bazı konularınTürkçe manzûmelerle anlatılması gibi özellikleriyle diğer şerhlerdenfarklılık arz etmektedir.Çalışmamızda, şimdilik dört nüshasını tespit edebildiğimiz bu eser, müellifive eserleri tanıtıldıktan sonra, çeşitli yönleriyle tahlil edilecektir.Anahtar Kelimeler: Bükâî, Birgivî, Avâmil, Ordu Şeyhi, Kürsü Şeyhi. |
|---|---|
| ISSN: | 1306-7044 |