بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایران
سابقه و هدف: بیماری بادزدگی سنبله ناشی از قارچL. Fusarium graminearum، یکی از مهمترین بیماری های گندم است که آسیب قابل توجهی به کیفیت و مقدار گندم تولید شده در سراسر جهان وارد می‌کند. منطقه شمال ایران به علت شرایط ویژه رطوبت و گرما مناسب نسبت به بیماری فوزاریوم سنبله گندم همه گیر است. یکی از روش‌های...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5476_b8aa808fd0330eedd98bdc725f8fb949.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586549839003648 |
|---|---|
| author | هنگامه آخوندرادکانی حسن سلطانلو نجیب اله مازندرانی سیده ساناز رمضانپور مجتبی ال خان راضیه قربانی سمیرا ایمانی |
| author_facet | هنگامه آخوندرادکانی حسن سلطانلو نجیب اله مازندرانی سیده ساناز رمضانپور مجتبی ال خان راضیه قربانی سمیرا ایمانی |
| author_sort | هنگامه آخوندرادکانی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: بیماری بادزدگی سنبله ناشی از قارچL. Fusarium graminearum، یکی از مهمترین بیماری های گندم است که آسیب قابل توجهی به کیفیت و مقدار گندم تولید شده در سراسر جهان وارد می‌کند. منطقه شمال ایران به علت شرایط ویژه رطوبت و گرما مناسب نسبت به بیماری فوزاریوم سنبله گندم همه گیر است. یکی از روش‌های مقرون به صرفه برای کنترل این بیماری استفاده از مقاومت ژنتیکی است. غربالگری سالانه ارقام گیاهی می تواند اطلاعات مفیدی در مورد مقاومت ارقام به بیماری Fusarium در گونه‌های موجود در هر منطقه برای محققین به ارمغان آورد.مواد و روش‌‌ها: در این مطالعه 21 رقم گندم نان مشتمل بر ارقام آبی و دیم در حال کشت به همراه سه رقم استاندارد بسیار مقاوم و بسیار حساس با طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو شرایط محیطی در قالب طرح بلوک کامل در مزرعه آموزشی دانشگاه علوم کشاورزی گرگان در سال 1395 کشت شد. یک محیط دارای تنش بیماری و یک محیط فاقد تنش بیماری بود. در محیط دارای تنش بیماری، آلودگی مصنوعی با اسپورپاشی سنبله گندم با سوسپانسیون اسپور قارچ صورت گرفت و در محیط فاقد تنش از قارچ کش فالکون برای کنترل بیماری استفاده شد. هر رقم گندم بر روی یک خط چهار و نیم متری کشت شد. فاصله خطوط از همدیگر 20 سانتی متر و فاصله بذور پنج سانتی متر در نظر گرفته شد.در این آزمایش، از سوسپانسیون تازه قارچ با غلظت 108×1 ماکروکنیدی در هر میلی‌لیتر استفاده شد. اسپور پاشی سوسپانسیون اسپور قارچ فوزاریوم روی سنبله‌ها در اوایل مرحله گلدهی زمان در شروع بیرون آمدن بساک‌ها انجام گرفت. پس از اسپور پاشی شاخص های بیماری شامل درصد وقوع بیماری شدت بیماری و شاخص بیماری و پس از برداشت درصد دانه آلوده و شاخص های مربوط به عملکرد اندازه گیری شدند. یافته‌ها: بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین ارقام مورد آزمایش در سطح احتمال یک درصد برای میزان بروز، شدت بیماری و درصد دانه های آلوده تفاوت معنی داری وجود داشت. تحلیل داده‌های عملکرد با استفاده از تجزیه مرکب نشان داد که از بین ارقام دیم مورد بررسی به ترتیب رقم قابوس ،آفتاب و لاین17 و در بین ارقام آبی رقم مروارید بهترین ارقام در واکنش به بادزدگی فوزاریومی سنبله بودند. در بین ارقام مورد مطالعه رقم های قابوس و آفتاب کمترین خسارت عملکردی را داشتند و مناسب کشت در مناطق با اپیدمی بادزدگی فوزاریومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سنبله است.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که بروز یک تنش زنده مانند بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله اثر منفی بر عملکرد دانه دارد که ارقام مقاوم‌‌‌تر میزان خسارت عملکردی پایین تر است. نتایج این تحقیق می‌تواند به عنوان منبع ژنوتیپ‌های مقاوم برای انجام اقدامات اصلاحی مورد استفاده قرار گیرد . ارقام قابوس و آفتاب مناسب در مناطقی با خطر بالای بیماری Fusarium سنبله معرفی می شوند. رقم احسان دانه درشت است و عملکرد خوبی در یک محیط بدون بیماری دارد شاید بتوان آن را مناسب برای کشت در مناطقی یافت که رطوبت کمتر باشد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-00d7681042d14e3b96b048217ffadfc8 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-03-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-00d7681042d14e3b96b048217ffadfc82025-01-25T06:59:02ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-03-01281173210.22069/jopp.2021.16453.25015476بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایرانهنگامه آخوندرادکانی0حسن سلطانلو1نجیب اله مازندرانی2سیده ساناز رمضانپور3مجتبی ال خان4راضیه قربانی5سمیرا ایمانی6دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایرانسابقه و هدف: بیماری بادزدگی سنبله ناشی از قارچL. Fusarium graminearum، یکی از مهمترین بیماری های گندم است که آسیب قابل توجهی به کیفیت و مقدار گندم تولید شده در سراسر جهان وارد می‌کند. منطقه شمال ایران به علت شرایط ویژه رطوبت و گرما مناسب نسبت به بیماری فوزاریوم سنبله گندم همه گیر است. یکی از روش‌های مقرون به صرفه برای کنترل این بیماری استفاده از مقاومت ژنتیکی است. غربالگری سالانه ارقام گیاهی می تواند اطلاعات مفیدی در مورد مقاومت ارقام به بیماری Fusarium در گونه‌های موجود در هر منطقه برای محققین به ارمغان آورد.مواد و روش‌‌ها: در این مطالعه 21 رقم گندم نان مشتمل بر ارقام آبی و دیم در حال کشت به همراه سه رقم استاندارد بسیار مقاوم و بسیار حساس با طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو شرایط محیطی در قالب طرح بلوک کامل در مزرعه آموزشی دانشگاه علوم کشاورزی گرگان در سال 1395 کشت شد. یک محیط دارای تنش بیماری و یک محیط فاقد تنش بیماری بود. در محیط دارای تنش بیماری، آلودگی مصنوعی با اسپورپاشی سنبله گندم با سوسپانسیون اسپور قارچ صورت گرفت و در محیط فاقد تنش از قارچ کش فالکون برای کنترل بیماری استفاده شد. هر رقم گندم بر روی یک خط چهار و نیم متری کشت شد. فاصله خطوط از همدیگر 20 سانتی متر و فاصله بذور پنج سانتی متر در نظر گرفته شد.در این آزمایش، از سوسپانسیون تازه قارچ با غلظت 108×1 ماکروکنیدی در هر میلی‌لیتر استفاده شد. اسپور پاشی سوسپانسیون اسپور قارچ فوزاریوم روی سنبله‌ها در اوایل مرحله گلدهی زمان در شروع بیرون آمدن بساک‌ها انجام گرفت. پس از اسپور پاشی شاخص های بیماری شامل درصد وقوع بیماری شدت بیماری و شاخص بیماری و پس از برداشت درصد دانه آلوده و شاخص های مربوط به عملکرد اندازه گیری شدند. یافته‌ها: بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین ارقام مورد آزمایش در سطح احتمال یک درصد برای میزان بروز، شدت بیماری و درصد دانه های آلوده تفاوت معنی داری وجود داشت. تحلیل داده‌های عملکرد با استفاده از تجزیه مرکب نشان داد که از بین ارقام دیم مورد بررسی به ترتیب رقم قابوس ،آفتاب و لاین17 و در بین ارقام آبی رقم مروارید بهترین ارقام در واکنش به بادزدگی فوزاریومی سنبله بودند. در بین ارقام مورد مطالعه رقم های قابوس و آفتاب کمترین خسارت عملکردی را داشتند و مناسب کشت در مناطق با اپیدمی بادزدگی فوزاریومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سنبله است.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که بروز یک تنش زنده مانند بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله اثر منفی بر عملکرد دانه دارد که ارقام مقاوم‌‌‌تر میزان خسارت عملکردی پایین تر است. نتایج این تحقیق می‌تواند به عنوان منبع ژنوتیپ‌های مقاوم برای انجام اقدامات اصلاحی مورد استفاده قرار گیرد . ارقام قابوس و آفتاب مناسب در مناطقی با خطر بالای بیماری Fusarium سنبله معرفی می شوند. رقم احسان دانه درشت است و عملکرد خوبی در یک محیط بدون بیماری دارد شاید بتوان آن را مناسب برای کشت در مناطقی یافت که رطوبت کمتر باشد.https://jopp.gau.ac.ir/article_5476_b8aa808fd0330eedd98bdc725f8fb949.pdfواژه های کلیدی: مقاومت ژنتیکیخسارت عملکردارقام دیم و آبی گندم نانfusarium graminearum |
| spellingShingle | هنگامه آخوندرادکانی حسن سلطانلو نجیب اله مازندرانی سیده ساناز رمضانپور مجتبی ال خان راضیه قربانی سمیرا ایمانی بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایران Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī واژه های کلیدی: مقاومت ژنتیکی خسارت عملکرد ارقام دیم و آبی گندم نان fusarium graminearum |
| title | بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایران |
| title_full | بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایران |
| title_fullStr | بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایران |
| title_full_unstemmed | بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایران |
| title_short | بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایران |
| title_sort | بررسی مقاومت ارقام منتخب و ارتباط آن با افزایش عملکرد دانه در بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم نان در منطقه شمال ایران |
| topic | واژه های کلیدی: مقاومت ژنتیکی خسارت عملکرد ارقام دیم و آبی گندم نان fusarium graminearum |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5476_b8aa808fd0330eedd98bdc725f8fb949.pdf |
| work_keys_str_mv | AT hngạmhậkẖwndrạdḵạny brrsymqạwmtạrqạmmntkẖbwạrtbạṭậnbạạfzạysẖʿmlḵrddạnhdrbymạrybạdzdgyfwzạrywmysnblhgndmnạndrmnṭqhsẖmạlạyrạn AT ḥsnslṭạnlw brrsymqạwmtạrqạmmntkẖbwạrtbạṭậnbạạfzạysẖʿmlḵrddạnhdrbymạrybạdzdgyfwzạrywmysnblhgndmnạndrmnṭqhsẖmạlạyrạn AT njybạlhmạzndrạny brrsymqạwmtạrqạmmntkẖbwạrtbạṭậnbạạfzạysẖʿmlḵrddạnhdrbymạrybạdzdgyfwzạrywmysnblhgndmnạndrmnṭqhsẖmạlạyrạn AT sydhsạnạzrmḍạnpwr brrsymqạwmtạrqạmmntkẖbwạrtbạṭậnbạạfzạysẖʿmlḵrddạnhdrbymạrybạdzdgyfwzạrywmysnblhgndmnạndrmnṭqhsẖmạlạyrạn AT mjtbyạlkẖạn brrsymqạwmtạrqạmmntkẖbwạrtbạṭậnbạạfzạysẖʿmlḵrddạnhdrbymạrybạdzdgyfwzạrywmysnblhgndmnạndrmnṭqhsẖmạlạyrạn AT rạḍyhqrbạny brrsymqạwmtạrqạmmntkẖbwạrtbạṭậnbạạfzạysẖʿmlḵrddạnhdrbymạrybạdzdgyfwzạrywmysnblhgndmnạndrmnṭqhsẖmạlạyrạn AT smyrạạymạny brrsymqạwmtạrqạmmntkẖbwạrtbạṭậnbạạfzạysẖʿmlḵrddạnhdrbymạrybạdzdgyfwzạrywmysnblhgndmnạndrmnṭqhsẖmạlạyrạn |