مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار (Taxus baccata L.)
سابقه و هدف: سرخدار (Taxus baccata L.) گیاهی سوزنی‌برگ و از جمله گیاهان دارای اهمیت چندگانه‌ی دارویی، زینتی و صنعتی درحال انقراض است. سرخدار به عنوان مهمترین منبع قابل اعتماد ترکیب ضد سرطان تاکسول است که در پزشکی اهمیت ویژه‌ای دارد. پایین بودن میزان تاکسول در گیاه سرخدار و همچنین کند رشد بودن این گ...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-10-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_7048_66617890e66a3fa8b3554bc230f1ebc0.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586617528778752 |
|---|---|
| author | حمید دینی عظیم قاسم نژاد محبوبه آشناور |
| author_facet | حمید دینی عظیم قاسم نژاد محبوبه آشناور |
| author_sort | حمید دینی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: سرخدار (Taxus baccata L.) گیاهی سوزنی‌برگ و از جمله گیاهان دارای اهمیت چندگانه‌ی دارویی، زینتی و صنعتی درحال انقراض است. سرخدار به عنوان مهمترین منبع قابل اعتماد ترکیب ضد سرطان تاکسول است که در پزشکی اهمیت ویژه‌ای دارد. پایین بودن میزان تاکسول در گیاه سرخدار و همچنین کند رشد بودن این گیاه از جمله موانع جدی استفاده از سرخدار در تأمین این ماده مهم دارویی است. استفاده از برخی عناصر مانند نیتروژن سبب افزایش خصوصیات کمی و کیفی گیاهان بویژه افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه نظیر آلکالوئیدها خواهد شد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف تأثیر کود نیتروژنی نانوشده در مقایسه با کود اوره جهت افزایش رشد رویشی و تجمع متابولیتی نهال‌های سرخدار مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: به همین منظور، آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان آزمایش با 9 سطح تیماری (نانوکود نیتروژن در سه سطح صفر، 5/1 و3 میلی‌لیتر در لیتر به صورت محلول‌پاشی برگی و کود اوره معمولی در سه سطح صفر، 6 و 12 گرم برای هر نهال به‌صورت خاکی) و 3 تکرار (دو گیاه در هر تکرار) اجرا شد. کوددهی در 4 مرحله با فاصله زمانی 14 روزه انجام شد. پارامترها در دو بخش مورفوفیزیولوژیکی (ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، قطر ساقه اصلی، عرض کانوپی گیاه، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و وزن خشک ثانویه) و فیتوشیمیایی (کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فنل کل، فلاونوئید کل، درصد مهار رادیکال آزاد، آلکالوئید کل و میزان تاکسول) اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که استفاده از نیتروژن به دو صورت نانوکود و اوره توانست اکثر صفات کمی و کیفی گیاه سرخدار را بهبود بخشد. به‌طوری‌که بیشترین مقدار ارتفاع گیاه و قطر ساقه اصلی با کاربرد 3 میلی‌لیتر در لیتر نانوکود نیتروژن به همراه عدم مصرف کود اوره به-دست آمد. بالاترین تعداد شاخه فرعی و مقدار کلروفیل a و کلروفیل b در نتیجه‌ی عدم کاربرد نانوکود نیتروژن به همراه 6 گرم کود اوره حاصل شد. در نتیجه‌ی استفاده از 5/1 میلی‌لیتر در لیتر نانوکود نیتروژن به همراه 6 گرم کود اروه، وزن خشک اندام هوایی در سرخدار افزایش قابل توجهی یافت. همچنین کاربرد 5/1 میلی‌لیتر در لیتر نانوکود نیتروژن + 12 گرم کود اوره توانست بالاترین مقدار آلکالوئید کل و تاکسول را در گیاه سرخدار تولید نماید.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، به نظر می‌رسد که با مدیریت تغذیه نیتروژن و کاربرد همزمان کودهای نیتروژنی کلاته شده و کود اوره امکان مدیریت رشد و تجمع متابولیت در گیاه سرخدار وجود دارد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-fd70c4b9aee6408fbffa94dd0265a46f |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2024-10-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-fd70c4b9aee6408fbffa94dd0265a46f2025-01-25T07:03:11ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782024-10-0131310912510.22069/jopp.2023.21763.30737048مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار (Taxus baccata L.)حمید دینی0عظیم قاسم نژاد1محبوبه آشناور2دانشجوی کارشناسی‌ارشد گیاهان دارویی، گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.نویسنده مسئول، استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.دانش‌آموخته دکتری گیاهان دارویی، گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.سابقه و هدف: سرخدار (Taxus baccata L.) گیاهی سوزنی‌برگ و از جمله گیاهان دارای اهمیت چندگانه‌ی دارویی، زینتی و صنعتی درحال انقراض است. سرخدار به عنوان مهمترین منبع قابل اعتماد ترکیب ضد سرطان تاکسول است که در پزشکی اهمیت ویژه‌ای دارد. پایین بودن میزان تاکسول در گیاه سرخدار و همچنین کند رشد بودن این گیاه از جمله موانع جدی استفاده از سرخدار در تأمین این ماده مهم دارویی است. استفاده از برخی عناصر مانند نیتروژن سبب افزایش خصوصیات کمی و کیفی گیاهان بویژه افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه نظیر آلکالوئیدها خواهد شد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف تأثیر کود نیتروژنی نانوشده در مقایسه با کود اوره جهت افزایش رشد رویشی و تجمع متابولیتی نهال‌های سرخدار مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: به همین منظور، آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان آزمایش با 9 سطح تیماری (نانوکود نیتروژن در سه سطح صفر، 5/1 و3 میلی‌لیتر در لیتر به صورت محلول‌پاشی برگی و کود اوره معمولی در سه سطح صفر، 6 و 12 گرم برای هر نهال به‌صورت خاکی) و 3 تکرار (دو گیاه در هر تکرار) اجرا شد. کوددهی در 4 مرحله با فاصله زمانی 14 روزه انجام شد. پارامترها در دو بخش مورفوفیزیولوژیکی (ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، قطر ساقه اصلی، عرض کانوپی گیاه، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و وزن خشک ثانویه) و فیتوشیمیایی (کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فنل کل، فلاونوئید کل، درصد مهار رادیکال آزاد، آلکالوئید کل و میزان تاکسول) اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که استفاده از نیتروژن به دو صورت نانوکود و اوره توانست اکثر صفات کمی و کیفی گیاه سرخدار را بهبود بخشد. به‌طوری‌که بیشترین مقدار ارتفاع گیاه و قطر ساقه اصلی با کاربرد 3 میلی‌لیتر در لیتر نانوکود نیتروژن به همراه عدم مصرف کود اوره به-دست آمد. بالاترین تعداد شاخه فرعی و مقدار کلروفیل a و کلروفیل b در نتیجه‌ی عدم کاربرد نانوکود نیتروژن به همراه 6 گرم کود اوره حاصل شد. در نتیجه‌ی استفاده از 5/1 میلی‌لیتر در لیتر نانوکود نیتروژن به همراه 6 گرم کود اروه، وزن خشک اندام هوایی در سرخدار افزایش قابل توجهی یافت. همچنین کاربرد 5/1 میلی‌لیتر در لیتر نانوکود نیتروژن + 12 گرم کود اوره توانست بالاترین مقدار آلکالوئید کل و تاکسول را در گیاه سرخدار تولید نماید.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، به نظر می‌رسد که با مدیریت تغذیه نیتروژن و کاربرد همزمان کودهای نیتروژنی کلاته شده و کود اوره امکان مدیریت رشد و تجمع متابولیت در گیاه سرخدار وجود دارد.https://jopp.gau.ac.ir/article_7048_66617890e66a3fa8b3554bc230f1ebc0.pdfسرخدارنیتروژننانوکودفیتوشیمیاییتاکسول |
| spellingShingle | حمید دینی عظیم قاسم نژاد محبوبه آشناور مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار (Taxus baccata L.) Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī سرخدار نیتروژن نانوکود فیتوشیمیایی تاکسول |
| title | مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار (Taxus baccata L.) |
| title_full | مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار (Taxus baccata L.) |
| title_fullStr | مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار (Taxus baccata L.) |
| title_full_unstemmed | مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار (Taxus baccata L.) |
| title_short | مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار (Taxus baccata L.) |
| title_sort | مقایسه اثر نانوکود نیتروژن و کود اوره بر برخی خصوصیات گیاه سرخدار taxus baccata l |
| topic | سرخدار نیتروژن نانوکود فیتوشیمیایی تاکسول |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_7048_66617890e66a3fa8b3554bc230f1ebc0.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥmyddyny mqạyshạtẖrnạnwḵwdnytrwzẖnwḵwdạwrhbrbrkẖykẖṣwṣyạtgyạhsrkẖdạrtaxusbaccatal AT ʿẓymqạsmnzẖạd mqạyshạtẖrnạnwḵwdnytrwzẖnwḵwdạwrhbrbrkẖykẖṣwṣyạtgyạhsrkẖdạrtaxusbaccatal AT mḥbwbhậsẖnạwr mqạyshạtẖrnạnwḵwdnytrwzẖnwḵwdạwrhbrbrkẖykẖṣwṣyạtgyạhsrkẖdạrtaxusbaccatal |