اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک (Linum ussitatissimum L.) تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکرد

سابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان زراعی مناطق خشک و نیمه خشک، کمبود آب است. قارچ-های میکوریزایی یکی از مهم‌ترین میکروارگانیسم‌های محیط ریشه محسوب می‌شوند. اثرات این قارچ‌ها از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه و جذب عناصر غذایی در گیاهان میزبان در شرایط تنش خشکی اعم...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مریم سلطانیان, علی تدین
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2015-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_2531_c5fd2795e584f3d2fdc56ef5269030c3.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586689371963392
author مریم سلطانیان
علی تدین
author_facet مریم سلطانیان
علی تدین
author_sort مریم سلطانیان
collection DOAJ
description سابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان زراعی مناطق خشک و نیمه خشک، کمبود آب است. قارچ-های میکوریزایی یکی از مهم‌ترین میکروارگانیسم‌های محیط ریشه محسوب می‌شوند. اثرات این قارچ‌ها از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه و جذب عناصر غذایی در گیاهان میزبان در شرایط تنش خشکی اعمال می‌شود. با وجود این، هم‌زیستی قارچ‌های میکوریزایی با گیاه بزرک هنوز مورد بررسی و مطالعه قرار نگرفته است. از این رو، این آزمایش به منظور بررسی اثر هم-زیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار در شرایط تنش خشکی بر برخی خصوصیات کیفی و جذب عناصر غذایی توسط بزرک انجام شد.مواد و روش: این آزمایش در سال زراعی 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، با عرض جغرافیایی 32 درجه و 20 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 50 درجه و 51 دقیقه شرقی و ارتفاع 2061 متر از سطح دریا و بارندگی سالیانه حدود 5/319 میلی‌متر، اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح آبیاری: 100 (بدون تنش)، 75 (تنش ملایم)، 50 (تنش متوسط) و 25 (تنش شدید) درصد نیاز آبی گیاه، به عنوان عامل اصلی و تلقیح بذر گیاه بزرک با دو میکوریزا در سه سطح شامل Glomus intraradices و Glomus mosseae و یک تیمار بدون تلقیح میکوریزا به عنوان عامل فرعی، منظور گردید. صفات اندازه‌گیری شده شامل درصد و عملکرد روغن، میزان پرولین برگ، غلظت و جذب عناصر فسفر، پتاسیم و کلسیم در اندام هوایی، غلظت و جذب گوگرد در دانه بودند.یافته‌ها: بر اساس نتایج آزمایش، تنش خشکی بر تمام صفات به جز جذب پتاسیم و کلسیم معنی‌دار شد. تنش خشکی باعث کاهش درصد و عملکرد روغن، غلظت و جذب عناصر فسفر و گوگرد شد، ولی میزان پرولین، غلظت پتاسیم و کلسیم را افزایش داد. میکوریزا باعث افزایش معنی‌دار صفات مورد بررسی گردید. اثر متقابل میکوریزا و تنش خشکی به غیر از پرولین، غلظت و جذب گوگرد، بر سایر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. نتایج تجزیه رگرسیونی در صفات درصد روغن، عملکرد روغن، غلظت فسفر، جذب فسفر، غلظت پتاسیم و غلظت کلسیم رابطه رگرسیونی معنی‌داری را نشان داد و این رابطه به صورت خطی و یا درجه دو بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش هم‌زیستی بزرک با قارچ‌های میکوریزا آربوسکولار توانست موجب افزایش صفات مورد بررسی در شرایط تنش خشکی گردد. کاربرد هر دو گونه قارچ تأثیر بیش‌تری نسبت به عدم کاربرد روی کلیه صفات اندازه‌گیری نشان داد. تأثیر کاربرد هر دو گونه قارچ Glomus intraradices و Glomus mosseae تقریباً یکسان بود.
format Article
id doaj-art-f89e6179fa5f453f95e98410851175c9
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2015-06-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-f89e6179fa5f453f95e98410851175c92025-01-25T06:49:04ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782015-06-012221212531اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک (Linum ussitatissimum L.) تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکردمریم سلطانیان0علی تدین1دانشجو کارشناسی ارشدهیات علمی دانشگاه شهرکردسابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان زراعی مناطق خشک و نیمه خشک، کمبود آب است. قارچ-های میکوریزایی یکی از مهم‌ترین میکروارگانیسم‌های محیط ریشه محسوب می‌شوند. اثرات این قارچ‌ها از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه و جذب عناصر غذایی در گیاهان میزبان در شرایط تنش خشکی اعمال می‌شود. با وجود این، هم‌زیستی قارچ‌های میکوریزایی با گیاه بزرک هنوز مورد بررسی و مطالعه قرار نگرفته است. از این رو، این آزمایش به منظور بررسی اثر هم-زیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار در شرایط تنش خشکی بر برخی خصوصیات کیفی و جذب عناصر غذایی توسط بزرک انجام شد.مواد و روش: این آزمایش در سال زراعی 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، با عرض جغرافیایی 32 درجه و 20 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 50 درجه و 51 دقیقه شرقی و ارتفاع 2061 متر از سطح دریا و بارندگی سالیانه حدود 5/319 میلی‌متر، اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح آبیاری: 100 (بدون تنش)، 75 (تنش ملایم)، 50 (تنش متوسط) و 25 (تنش شدید) درصد نیاز آبی گیاه، به عنوان عامل اصلی و تلقیح بذر گیاه بزرک با دو میکوریزا در سه سطح شامل Glomus intraradices و Glomus mosseae و یک تیمار بدون تلقیح میکوریزا به عنوان عامل فرعی، منظور گردید. صفات اندازه‌گیری شده شامل درصد و عملکرد روغن، میزان پرولین برگ، غلظت و جذب عناصر فسفر، پتاسیم و کلسیم در اندام هوایی، غلظت و جذب گوگرد در دانه بودند.یافته‌ها: بر اساس نتایج آزمایش، تنش خشکی بر تمام صفات به جز جذب پتاسیم و کلسیم معنی‌دار شد. تنش خشکی باعث کاهش درصد و عملکرد روغن، غلظت و جذب عناصر فسفر و گوگرد شد، ولی میزان پرولین، غلظت پتاسیم و کلسیم را افزایش داد. میکوریزا باعث افزایش معنی‌دار صفات مورد بررسی گردید. اثر متقابل میکوریزا و تنش خشکی به غیر از پرولین، غلظت و جذب گوگرد، بر سایر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. نتایج تجزیه رگرسیونی در صفات درصد روغن، عملکرد روغن، غلظت فسفر، جذب فسفر، غلظت پتاسیم و غلظت کلسیم رابطه رگرسیونی معنی‌داری را نشان داد و این رابطه به صورت خطی و یا درجه دو بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش هم‌زیستی بزرک با قارچ‌های میکوریزا آربوسکولار توانست موجب افزایش صفات مورد بررسی در شرایط تنش خشکی گردد. کاربرد هر دو گونه قارچ تأثیر بیش‌تری نسبت به عدم کاربرد روی کلیه صفات اندازه‌گیری نشان داد. تأثیر کاربرد هر دو گونه قارچ Glomus intraradices و Glomus mosseae تقریباً یکسان بود.https://jopp.gau.ac.ir/article_2531_c5fd2795e584f3d2fdc56ef5269030c3.pdfبزرکپرولینتنش خشکیعناصر غذایی و همزیستی میکوریزایی
spellingShingle مریم سلطانیان
علی تدین
اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک (Linum ussitatissimum L.) تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکرد
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
بزرک
پرولین
تنش خشکی
عناصر غذایی و همزیستی میکوریزایی
title اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک (Linum ussitatissimum L.) تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکرد
title_full اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک (Linum ussitatissimum L.) تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکرد
title_fullStr اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک (Linum ussitatissimum L.) تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکرد
title_full_unstemmed اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک (Linum ussitatissimum L.) تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکرد
title_short اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک (Linum ussitatissimum L.) تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکرد
title_sort اثر همزیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر برخی از خصوصیات زراعی بزرک linum ussitatissimum l تحت شرایط تنش خشکی در منطقه شهرکرد
topic بزرک
پرولین
تنش خشکی
عناصر غذایی و همزیستی میکوریزایی
url https://jopp.gau.ac.ir/article_2531_c5fd2795e584f3d2fdc56ef5269030c3.pdf
work_keys_str_mv AT mrymslṭạnyạn ạtẖrhmzystyqạrcẖmyḵwryzạyậrbwsḵwlạrbrbrkẖyạzkẖṣwṣyạtzrạʿybzrḵlinumussitatissimumltḥtsẖrạyṭtnsẖkẖsẖḵydrmnṭqhsẖhrḵrd
AT ʿlytdyn ạtẖrhmzystyqạrcẖmyḵwryzạyậrbwsḵwlạrbrbrkẖyạzkẖṣwṣyạtzrạʿybzrḵlinumussitatissimumltḥtsẖrạyṭtnsẖkẖsẖḵydrmnṭqhsẖhrḵrd