شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلSSM – Crop
چکیدهسابقه و هدف: ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﺼﻮﻻت زراﻋـﯽ ﻣﻬـﻢ در ﮐﺸـﻮر از ﺟﺎﯾﮕـﺎه وﯾـﮋهای ﺑﺮﺧـﻮردار ﺑـﻮده و ﺑـﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﻔﺎﯾﯽ اﻟﯿﺎف، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ آن میﺑﺎﺷـﺪ. روش‌های صحیح مدیریت زراعی از جمله تاریخ کاشت، به منظور تعیین مناسبترین شرایط رشد در راستای افزایش عملکرد و به حداکثر رسانیدن بهره‌و...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5606_1b3022d4ac98cdd766e1093bcde4facd.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586616187650048 |
|---|---|
| author | منیره فغانی خلیل قربانی قربان قربانی نصرآباد موسی حسام |
| author_facet | منیره فغانی خلیل قربانی قربان قربانی نصرآباد موسی حسام |
| author_sort | منیره فغانی |
| collection | DOAJ |
| description | چکیدهسابقه و هدف: ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﺼﻮﻻت زراﻋـﯽ ﻣﻬـﻢ در ﮐﺸـﻮر از ﺟﺎﯾﮕـﺎه وﯾـﮋهای ﺑﺮﺧـﻮردار ﺑـﻮده و ﺑـﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﻔﺎﯾﯽ اﻟﯿﺎف، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ آن میﺑﺎﺷـﺪ. روش‌های صحیح مدیریت زراعی از جمله تاریخ کاشت، به منظور تعیین مناسبترین شرایط رشد در راستای افزایش عملکرد و به حداکثر رسانیدن بهره‌وری از محیط رشد می‌باشد. تاریخ کاشت پنبه به دلیل محدودیت‌های محیطی و مواجه شدن دوره حساس پنبه با گرمای شدید تابستان و کشت دو محصول و سرمای زود‌رس و دیر هنگام ابتدا و انتهای فصل، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف در این پژوهش دستیابی به بهترین تاریخ کاشت از لحاظ دستیابی به عملکرد بالا در پنبه و افزایش کارایی مصرف آب می‌باشد.مواد و روش‌ها: در این پژوهش داده‌های آماری 35 ساله (1397-1363) ایستگاه سینوپتیک هواشناسی هاشم آباد گرگان (بارش، دمای بیشینه، دمای کمینه، تابش خورشیدی روزانه) وارد مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول (SSM-Crop) شده و با تعریف 11 سناریوی تاریخ کاشت در مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول (SSM-Crop) ( 24 فروردین، 3 اردیبهشت، 13 اردیبهشت، 23 اردیبهشت، 2 خرداد، 12 خرداد، 22 خرداد، 1 تیر، 11تیر، 21تیر، 31 تیر)، تغییرات عملکردی و کارایی مصرف آب در پنبه و همچنین خصوصیات آماری آن در سال-های مختلف با شرایط آب و هوایی متفاوت بررسی شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از عملکرد و کارایی مصرف آب پیش بینی شده در مدل آب و هوا و محصول ( (SSM - Crop نشان داد که با تأخیر در کاشت پنبه، متوسط عملکرد وش پنبه کاهش یافت اما بر اساس نتایج آزمون آماری t-student جهت مقایسه میانگین‌ها در سطح 5 درصد نتایج عملکرد در تاریخ‌های کاشت مربوط به سناریوهای 3 و 13 و 23 اردیبهشت ماه اختلاف معنی‌داری را نشان نمی‌دهند. در مورد متوسط کارایی مصرف آب از سناریوی 24 فروردین الی سناریوی 2 خرداد ماه روند افزایشی دیده شد و سپس از سناریوی 2 خرداد ماه تا سناریوی 31 تیر ماه روند کاهشی داشته که بیشترین و کمترین مقدار آن به ترتیب 07/10 و 75/1 در سناریوی 2 خرداد و سناریوی 31 تیر ماه بوده است. نتیجه‌گیری: پنبه گیاهی است که تاریخ کاشت می‌تواند نقش مؤثری در عملکرد و کارایی مصرف آب در آن داشته باشد اما بهترین تاریخ کاشت با توجه به مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول، از نیمه دوم اردیبهشت تا اوایل خرداد ماه به دست آمد. با توجه به کاهش متوسط عملکرد وش پنبه و متوسط کارایی مصرف آب به دلیل تأخیر کشت و دو کشت بودن در سال بسیاری از زمین‌های زراعی در گرگان، تأخیر در زمان کاشت به کشاورزان توصیه نمی‌شود و برای به دست آوردن عملکرد بهتر و استفاده بهینه از آب در کشت پنبه، استفاده از کشت نشایی پنبه توصیه می شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-f7f983028a924aa293e0012014e87940 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-06-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-f7f983028a924aa293e0012014e879402025-01-25T06:59:18ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-06-01282395210.22069/jopp.2021.17588.26255606شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلSSM – Cropمنیره فغانی0خلیل قربانی1قربان قربانی نصرآباد2موسی حسام3دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب- آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایراندانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایراناستادیار مؤسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایراندانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایرانچکیدهسابقه و هدف: ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﺼﻮﻻت زراﻋـﯽ ﻣﻬـﻢ در ﮐﺸـﻮر از ﺟﺎﯾﮕـﺎه وﯾـﮋهای ﺑﺮﺧـﻮردار ﺑـﻮده و ﺑـﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﻔﺎﯾﯽ اﻟﯿﺎف، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ آن میﺑﺎﺷـﺪ. روش‌های صحیح مدیریت زراعی از جمله تاریخ کاشت، به منظور تعیین مناسبترین شرایط رشد در راستای افزایش عملکرد و به حداکثر رسانیدن بهره‌وری از محیط رشد می‌باشد. تاریخ کاشت پنبه به دلیل محدودیت‌های محیطی و مواجه شدن دوره حساس پنبه با گرمای شدید تابستان و کشت دو محصول و سرمای زود‌رس و دیر هنگام ابتدا و انتهای فصل، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف در این پژوهش دستیابی به بهترین تاریخ کاشت از لحاظ دستیابی به عملکرد بالا در پنبه و افزایش کارایی مصرف آب می‌باشد.مواد و روش‌ها: در این پژوهش داده‌های آماری 35 ساله (1397-1363) ایستگاه سینوپتیک هواشناسی هاشم آباد گرگان (بارش، دمای بیشینه، دمای کمینه، تابش خورشیدی روزانه) وارد مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول (SSM-Crop) شده و با تعریف 11 سناریوی تاریخ کاشت در مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول (SSM-Crop) ( 24 فروردین، 3 اردیبهشت، 13 اردیبهشت، 23 اردیبهشت، 2 خرداد، 12 خرداد، 22 خرداد، 1 تیر، 11تیر، 21تیر، 31 تیر)، تغییرات عملکردی و کارایی مصرف آب در پنبه و همچنین خصوصیات آماری آن در سال-های مختلف با شرایط آب و هوایی متفاوت بررسی شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از عملکرد و کارایی مصرف آب پیش بینی شده در مدل آب و هوا و محصول ( (SSM - Crop نشان داد که با تأخیر در کاشت پنبه، متوسط عملکرد وش پنبه کاهش یافت اما بر اساس نتایج آزمون آماری t-student جهت مقایسه میانگین‌ها در سطح 5 درصد نتایج عملکرد در تاریخ‌های کاشت مربوط به سناریوهای 3 و 13 و 23 اردیبهشت ماه اختلاف معنی‌داری را نشان نمی‌دهند. در مورد متوسط کارایی مصرف آب از سناریوی 24 فروردین الی سناریوی 2 خرداد ماه روند افزایشی دیده شد و سپس از سناریوی 2 خرداد ماه تا سناریوی 31 تیر ماه روند کاهشی داشته که بیشترین و کمترین مقدار آن به ترتیب 07/10 و 75/1 در سناریوی 2 خرداد و سناریوی 31 تیر ماه بوده است. نتیجه‌گیری: پنبه گیاهی است که تاریخ کاشت می‌تواند نقش مؤثری در عملکرد و کارایی مصرف آب در آن داشته باشد اما بهترین تاریخ کاشت با توجه به مدل واسنجی شده آب و هوا و محصول، از نیمه دوم اردیبهشت تا اوایل خرداد ماه به دست آمد. با توجه به کاهش متوسط عملکرد وش پنبه و متوسط کارایی مصرف آب به دلیل تأخیر کشت و دو کشت بودن در سال بسیاری از زمین‌های زراعی در گرگان، تأخیر در زمان کاشت به کشاورزان توصیه نمی‌شود و برای به دست آوردن عملکرد بهتر و استفاده بهینه از آب در کشت پنبه، استفاده از کشت نشایی پنبه توصیه می شود.https://jopp.gau.ac.ir/article_5606_1b3022d4ac98cdd766e1093bcde4facd.pdfواژه‌های کلیدی: تأخیر کاشتگرگانکشت نشاییمدیریت زراعیواسنجی |
| spellingShingle | منیره فغانی خلیل قربانی قربان قربانی نصرآباد موسی حسام شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلSSM – Crop Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī واژه‌های کلیدی: تأخیر کاشت گرگان کشت نشایی مدیریت زراعی واسنجی |
| title | شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلSSM – Crop |
| title_full | شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلSSM – Crop |
| title_fullStr | شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلSSM – Crop |
| title_full_unstemmed | شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلSSM – Crop |
| title_short | شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلSSM – Crop |
| title_sort | شبیه سازی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب با استفاده از مدلssm crop |
| topic | واژه‌های کلیدی: تأخیر کاشت گرگان کشت نشایی مدیریت زراعی واسنجی |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5606_1b3022d4ac98cdd766e1093bcde4facd.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mnyrhfgẖạny sẖbyhsạzyạtẖrtạrykẖḵạsẖtbrʿmlḵrdpnbhwḵạrạyymṣrfậbbạạstfạdhạzmdlssmcrop AT kẖlylqrbạny sẖbyhsạzyạtẖrtạrykẖḵạsẖtbrʿmlḵrdpnbhwḵạrạyymṣrfậbbạạstfạdhạzmdlssmcrop AT qrbạnqrbạnynṣrậbạd sẖbyhsạzyạtẖrtạrykẖḵạsẖtbrʿmlḵrdpnbhwḵạrạyymṣrfậbbạạstfạdhạzmdlssmcrop AT mwsyḥsạm sẖbyhsạzyạtẖrtạrykẖḵạsẖtbrʿmlḵrdpnbhwḵạrạyymṣrfậbbạạstfạdhạzmdlssmcrop |