ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEA

هدف اصلی از احداث سدهای باطله، مدیریت، جمع‌آوری و نگهداری مواد باطله معادن و پساب‌های حاصل از فعالیت‌های معدنی است. از طرفی مواد آلاینده خطرناک در پسماندها و زهاب‌های اسیدی ذخیره‌شده در سدهای باطله دارای پتانسیل ایجاد آثار سوء بر محیط‌زیست هستند. در این پژوهش سعی بر آن شده است که با استفاده از روش ت...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: جواد خیرخواه, مهران امیری
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-01-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_33895_6f0f9367211f863366464a693c3af25d.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591415830380544
author جواد خیرخواه
مهران امیری
author_facet جواد خیرخواه
مهران امیری
author_sort جواد خیرخواه
collection DOAJ
description هدف اصلی از احداث سدهای باطله، مدیریت، جمع‌آوری و نگهداری مواد باطله معادن و پساب‌های حاصل از فعالیت‌های معدنی است. از طرفی مواد آلاینده خطرناک در پسماندها و زهاب‌های اسیدی ذخیره‌شده در سدهای باطله دارای پتانسیل ایجاد آثار سوء بر محیط‌زیست هستند. در این پژوهش سعی بر آن شده است که با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل حالات و اثرات شکست زیست‌محیطی، ریسک‌های زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون ارزیابی گردد و با پیشنهاد اقدامات مدیریتی مناسب جهت کاهش اثرات ریسک‌ها از بروز حوادث ناشی از نشت یا شکست سد باطله جلوگیری به عمل آید. در ابتدا خطرات بالقوه موجود در این سد باطله در سه دسته فیزیکی‌– شیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی‌ – اجتماعی، از طریق بازدید میدانی و به کمک مصاحبه با کارشناسان خبره پروژه، و همچنین در قالب پرسشنامه‌هایی که توسط 18 نفر از کارشناسان خبره معدن مس سونگون تکمیل گردید، شناسایی شدند. بر اساس آنالیزهای انجام‌شده در محیط فیزیکی‌– شیمیایی، ریسک لرزه‌خیزی منطقه با  16،7 درصد، در محیط بیولوژیکی، ریسک آلودگی صوتی با 14،6 درصد و در محیط اجتماعی-‌اقتصادی، ریسک اثر بر چشم‌انداز با 19،3 درصد بالاترین امتیاز ریسک را کسب کردند سپس نتایج تحقیق حاضر با مطالعات پیشین مورد بحث و مقایسه قرار گرفت که از همسویی خوبی برخوردار بودند؛ ازاین­رو می‌توان نتیجه گرفت که روش EFMEA به­خوبی می‌تواند در ارزیابی ریسک‌های زیست‌محیطی سدهای باطله مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، به‌منظور کاهش یا حذف خطرات و عوامل به وجود آورنده ریسک‌های محیط‌زیستی پیشنهاد می‌گردد دوره‌های بازرسی و پایش، متناسب با ریسک‌های شناسایی‌شده، جزء مهم‌ترین اهداف برنامه‌های مدیریتی قرار گیرد.
format Article
id doaj-art-f7b14788223c414bba94eb32ac51fce2
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2020-01-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-f7b14788223c414bba94eb32ac51fce22025-01-22T12:11:22ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762020-01-018417318910.22067/geo.v8i4.8322533895ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEAجواد خیرخواه0مهران امیری1مؤسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایراندانشگاه پیام نور، تهران، ایرانهدف اصلی از احداث سدهای باطله، مدیریت، جمع‌آوری و نگهداری مواد باطله معادن و پساب‌های حاصل از فعالیت‌های معدنی است. از طرفی مواد آلاینده خطرناک در پسماندها و زهاب‌های اسیدی ذخیره‌شده در سدهای باطله دارای پتانسیل ایجاد آثار سوء بر محیط‌زیست هستند. در این پژوهش سعی بر آن شده است که با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل حالات و اثرات شکست زیست‌محیطی، ریسک‌های زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون ارزیابی گردد و با پیشنهاد اقدامات مدیریتی مناسب جهت کاهش اثرات ریسک‌ها از بروز حوادث ناشی از نشت یا شکست سد باطله جلوگیری به عمل آید. در ابتدا خطرات بالقوه موجود در این سد باطله در سه دسته فیزیکی‌– شیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی‌ – اجتماعی، از طریق بازدید میدانی و به کمک مصاحبه با کارشناسان خبره پروژه، و همچنین در قالب پرسشنامه‌هایی که توسط 18 نفر از کارشناسان خبره معدن مس سونگون تکمیل گردید، شناسایی شدند. بر اساس آنالیزهای انجام‌شده در محیط فیزیکی‌– شیمیایی، ریسک لرزه‌خیزی منطقه با  16،7 درصد، در محیط بیولوژیکی، ریسک آلودگی صوتی با 14،6 درصد و در محیط اجتماعی-‌اقتصادی، ریسک اثر بر چشم‌انداز با 19،3 درصد بالاترین امتیاز ریسک را کسب کردند سپس نتایج تحقیق حاضر با مطالعات پیشین مورد بحث و مقایسه قرار گرفت که از همسویی خوبی برخوردار بودند؛ ازاین­رو می‌توان نتیجه گرفت که روش EFMEA به­خوبی می‌تواند در ارزیابی ریسک‌های زیست‌محیطی سدهای باطله مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، به‌منظور کاهش یا حذف خطرات و عوامل به وجود آورنده ریسک‌های محیط‌زیستی پیشنهاد می‌گردد دوره‌های بازرسی و پایش، متناسب با ریسک‌های شناسایی‌شده، جزء مهم‌ترین اهداف برنامه‌های مدیریتی قرار گیرد.https://geoeh.um.ac.ir/article_33895_6f0f9367211f863366464a693c3af25d.pdfروش efmeaارزیابی ریسکزیست محیطسد باطلهمعدن مس سونگون
spellingShingle جواد خیرخواه
مهران امیری
ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEA
جغرافیا و مخاطرات محیطی
روش efmea
ارزیابی ریسک
زیست محیط
سد باطله
معدن مس سونگون
title ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEA
title_full ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEA
title_fullStr ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEA
title_full_unstemmed ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEA
title_short ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEA
title_sort ارزیابی ریسک زیست‌محیطی سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش efmea
topic روش efmea
ارزیابی ریسک
زیست محیط
سد باطله
معدن مس سونگون
url https://geoeh.um.ac.ir/article_33895_6f0f9367211f863366464a693c3af25d.pdf
work_keys_str_mv AT jwạdkẖyrkẖwạh ạrzyạbyrysḵzystmḥyṭysdbạṭlhmʿdnmsswngwnbạạstfạdhạzrwsẖefmea
AT mhrạnạmyry ạrzyạbyrysḵzystmḥyṭysdbạṭlhmʿdnmsswngwnbạạstfạdhạzrwsẖefmea