تغییرات آنزیم های آنتی اکسیدانی مرزه جنگلی (‏Saturejea mutica ‎‏) تحت تاثیر تنش ‏خشکی، آبیاری مجدد و محلول پاشی سلنیم ‏

سابقه و هدف: تغییرات اقلیمی و تغییر الگوی بارش تهدید جدی برای تأمین منابع غذایی جمعیت در ‏حال افزایش جهان می‌باشد، بطوری‌که کمبود منابع آبی در حال حاضر امنیت غذایی و رونق اقتصادی ‏بسیاری از مناطق دنیا را با محدودیت مواجه کرده است. یکی از راهکارها بافزایش بهره وری آب کشت ‏گیاهان دارویی مقاوم به خشکی...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: احسان کریمی, عظیم قاسم نژاد, منصور قربانپور
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6099_fd4af4c6d67e697e6456dbd4a6848b94.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: تغییرات اقلیمی و تغییر الگوی بارش تهدید جدی برای تأمین منابع غذایی جمعیت در ‏حال افزایش جهان می‌باشد، بطوری‌که کمبود منابع آبی در حال حاضر امنیت غذایی و رونق اقتصادی ‏بسیاری از مناطق دنیا را با محدودیت مواجه کرده است. یکی از راهکارها بافزایش بهره وری آب کشت ‏گیاهان دارویی مقاوم به خشکی است. مرزه جنگلی یکی از گیاهان دارویی بومی ایران است که حاوی ‏ترکیبات دارویی و شیمیایی ارزشمند است. از این‌رو تحقیق با هدف بررسی روند تغییرات آنزیم‌های ‏آنتی‌اکسیدانی دو کموتایپ مرزه جنگلی تحت تنش خشکی و آبیاری مجدد و همچنین محلول‌پاشی ‏سلنیم انجام شد. ‏مواد و روش‌ها: در بررسی حاضر از کموتایپ‌های مرزه جنگلی کارواکرول/تیمول/پاراسیمین (کموتایپ ‏درکش) و تیمول/پاراسیمین/کارواکرول (کموتایپ پونو)، با کد هرباریومی‎ MPH-1347‎استفاده قرار شد. ‏آزمایش در قالب آزمایش کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. سطوح ‏خشکی در 3 سطح (شاهد، تنش متوسط (25 روز بدون آبیاری) و تنش شدید (40 روز بدون آبیاری)، ‏محلول‌پاشی سلنیم در 3 سطح (0، 5 و 20 میلی گرم) انجام شد. آبیاری مجدد بلافاصله پس از تنش ‏خشکی انجام شد. به منظور اندازه‌گیری تغییرات فعالیت آنزیمی در مرزه جنگلی در انتهای تنش دوره ‏خشکی و به ترتیب 1 و 5 روز پس از آبیاری مجدد، از گیاهان آزمایشی نمونه برداری شد.‏یافته‌ها: آبیاری مجدد به عنوان مکانیسمی برای ترمیم کارکردهای فیزیولوژیکی که در اثر تنش آب ‏کاهش یافته است عمل می‌کند. به عبارتی بازیابی یک مولفه مهم برای سازگاری گیاهان به خشکی می‌-‏باشد. در بررسی حاضر خشکی اثر معنی‌داری بر فعالیت اغلب آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی مطالعه شده ‏کموتایپ‌های مرزه جنگلی (به غیر از کاتالاز در کموتایپ پنو) نداشت. همچنین واکنش قابل توجهی ‏نسبت به سطوح محلول‌پاشی سلنیم در شرایط تنش خشکی مشاهده نشد. بررسی روند تغییرات ‏فعالیت آنزیم‌ها قبل و بعد از آبیاری مجدد نشان داد که اگرچه آبیاری مجدد روند کاهشی غیرمعنی‌داری ‏بر فعالیت آنزیمی داشت، با این وجود در کوتاه‌ترین زمان ممکن فعالیت آنزیم‌ها به شرایط قبل از ‏آبیاری مجدد رسیده و پایدار شده‌اند، که بیانگر مقاومت بالای این گیاه به خشکی است. همچنین ‏واکنش گیاه به سطوح خشکی و تیمارهای حمایتی در دو کموتایپ روند تقریبا مشابه‌ای داشت. ‏نتیجه‌گیری: عدم واکنش آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی مهم گیاه مرزه جنگلی به تنش خشکی و تیمارهای ‏حمایتی، بیان کننده این است که، مرزه جنگلی به عنوان یک گیاه متحمل به خشکی و به دلیل داشتن ‏متابولیت‌های با ارزش، گونه‌ای مناسب برای کشت در مناطقی است که محدودیت منابع آبی و نزولات ‏آسمانی دارند. لذا پیشنهاد می شود که از این گیاه برای کشت در شرایط کم آب شاهرود و مناطق ‏مشابه استفاده شود.‏
ISSN:2322-2050
2322-2778