Choć ty siadłszy płacz! Dylematy badacza frazematyki północnokresowej

Na przykładzie swoistej struktury typu choć ty siadłszy płacz Autor przedstawia problemy wynikłe w trakcie pracy nad sformalizowanym opisem frazematyki północnokresowej wyekscerpowanej z wileńskiej prasy i wydawnictw książkowych okresu 1949–1985, po czym prezentuje wycinek swoich badań poświęcony t...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Marek Marszałek
Format: Article
Language:English
Published: Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences 2024-12-01
Series:Acta Baltico-Slavica
Subjects:
Online Access:https://journals.ispan.edu.pl/index.php/abs/article/view/3192
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Na przykładzie swoistej struktury typu choć ty siadłszy płacz Autor przedstawia problemy wynikłe w trakcie pracy nad sformalizowanym opisem frazematyki północnokresowej wyekscerpowanej z wileńskiej prasy i wydawnictw książkowych okresu 1949–1985, po czym prezentuje wycinek swoich badań poświęcony tej właśnie szczególnej strukturze. Wśród trudności wymienia m.in. brak zainteresowania badaczy frazematyką kresów północno- wschodnich, co skutkuje z jednej strony brakiem możliwości skonfrontowania stanowisk, z drugiej zaś dotkliwymi lukami w bazie materiałowej uniemożliwiającymi dokonywanie niezbędnych zestawień i porównań, wyznaczanie granic poszczególnych frazemów, precyzyjne ustalanie ich postaci formalnej i znaczeniowej, a także chronologii, zasięgu geograficznego, kręgu użytkowników. Braki te badacz musi uzupełniać na własną rękę, co bardzo opóźnia proces dochodzenia do rezultatów. Przeszkodą jest też ciągle niekompletny rejestr frazemów wschodniosłowiańskich i litewskich. Z kolei zastosowanie wobec całostki choć ty siadłszy płacz zasad opisu sformalizowanego doprowadziło  do wykrycia, że jest ona tylko jedną z konkretnych realizacji tekstowych struktury _i, choć _j. Badanie wykazało, że taką strukturę formalną mają liczne frazemy. W kartotece Autora znalazło się 31 takich jednostek. Każdą poddał analizie i przedstawił w formie osobnej metryczki w odpowiedniej grupie. Wykazał, że wszystkie mają wzorce w językach wschodniosłowiańskich, niektóre także w litewskim; są kalkowane. Autor pokazał, że semantycznie frazemy mające postać _i, choć _j podzielić można na trzy grupy semantyczne. Jednostki zaliczone do tych grup zaś można potraktować reprezentacje swoistych „nadfrazemów”: _i, choć _j1, _i, choć _j 2 _ oraz _i, choć _j3.
ISSN:2392-2389