بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربی
سابقه و هدف: گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum sp.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل میمون (Scrophulariaceae) می‌باشد. از گل‌های این گیاه به عنوان یک داروی گیاهی باارزش برای درمان التهاب، آسم، سرفه و همچنین درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفسی استفاده می‌شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه‌های مخت...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2017-11-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_3923_d8dc74c35cc976aebeb39bd145e223af.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586688024543232 |
|---|---|
| author | سونیا امینی عباس حسنی ابوالفضل علیرضالو رامین ملکی |
| author_facet | سونیا امینی عباس حسنی ابوالفضل علیرضالو رامین ملکی |
| author_sort | سونیا امینی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum sp.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل میمون (Scrophulariaceae) می‌باشد. از گل‌های این گیاه به عنوان یک داروی گیاهی باارزش برای درمان التهاب، آسم، سرفه و همچنین درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفسی استفاده می‌شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه‌های مختلف خرگوشک جمع‌آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بر اساس برخی نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی در راستای اهلی‌سازی این گیاه ارزشمند مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: مناطق مختلف استان آذربایجان غربی به عنوان خاستگاه بسیاری از گونه‌های دارویی خرگوشک در ایران، برای جمع-آوری نمونه‌های گیاهی و انجام آزمایشات انتخاب شد. به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیکی گونه‌های مختلف خرگوشک در فصل گلدهی کامل گیاه، 12 صفت کیفی و همچنین 20 صفت کمی مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از شناسایی گونه‌ها، عصاره‌گیری از نمونه-های گل و برگ به روش اولتراسونیک انجام گرفت. تنوع فیتوشیمیایی گونه‌های مختلف خرگوشک نیز بر اساس محتوای فنل کل (روش فولین سیوکالتو) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (روش DPPH)، به طور جداگانه در اندام‌های گل و برگ ارزیابی گردید. یافته‌ها: بر اساس ارزیابی نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف، 9 گونه V. erianthum)، V. songaricum، V. speciosum، V. szovitsianum، V. stachydiforme، V. sinuatum، V. haussknechtianum، V. cheirantifolium و (V. saccatum شناسایی گردید. نتایج نشان داد که نوع گونه تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بر صفات ارتفاع گیاه، طول گل‌آذین، تعداد گل در هر دسته، تعداد ساقه گلدهنده، طول برگ‌های قاعده‌ای، طول و عرض کپسول دارد. همچنین بین گونه‌های مورد مطالعه از نظر نسبت طول به عرض برگ‌های ساقه‌ای و طول کاسه گل تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت. بررسی نتایج داده‌های فیتوشیمیایی نیز نشان داد که نوع گونه و اندام تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بر میزان فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی خرگوشک داشت. بیشترین میزان فنل کل (83/32 میلی‌گرم اسید گالیک بر گرم وزن خشک) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (02/85 درصد) در برگ‌های گونه V. sinuatum مشاهده شد. همچنین بر اساس تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و دندروگرام صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برای گونه‌های خرگوشک، گونه‌های مورد مطالعه به چهار گروه اصلی تقسیم شدند. در گروه اول گونه V. sinuatum قرار گرفت که دارای بالاترین میزان فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی برگ، ارتفاع گیاه، تعداد گل در هر دسته، تعداد انشعابات شاخه گلدهنده و عرض برگ‌های قاعده‌ای بود. سایر گونه‌ها V. szovitsianum) و (V. haussknechtianum، V. stachydiforme، (V. songaricum، V. saccatum و (V. speciosum و V. erianthum) و (V. cheirantifolium به ترتیب در گروههای دوم، سوم و چهارم قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق نشان داد که تنوع وسیعی از گونه‌های خرگوشک در استان آذربایجان غربی وجود دارد. گونه V. sinuatum دارای خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی منحصر به‌فردی است که می‌توان از آن در جهت برنامه‌های اصلاحی و تولید اقتصادی استفاده نمود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-f47e616a246846f5aab7309e8a93d9fd |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2017-11-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-f47e616a246846f5aab7309e8a93d9fd2025-01-25T06:51:29ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782017-11-0124312314210.22069/jopp.2017.12512.21283923بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربیسونیا امینی0عباس حسنی1ابوالفضل علیرضالو2رامین ملکی3دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیهعضو هیات علمی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیهدانشگاه ارومیه، دانشکده کشاورزی، گروه علوم باغبانیگروه پژوهشی کروماتوگرافی، جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی، ارومیهسابقه و هدف: گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum sp.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل میمون (Scrophulariaceae) می‌باشد. از گل‌های این گیاه به عنوان یک داروی گیاهی باارزش برای درمان التهاب، آسم، سرفه و همچنین درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفسی استفاده می‌شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه‌های مختلف خرگوشک جمع‌آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بر اساس برخی نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی در راستای اهلی‌سازی این گیاه ارزشمند مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: مناطق مختلف استان آذربایجان غربی به عنوان خاستگاه بسیاری از گونه‌های دارویی خرگوشک در ایران، برای جمع-آوری نمونه‌های گیاهی و انجام آزمایشات انتخاب شد. به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیکی گونه‌های مختلف خرگوشک در فصل گلدهی کامل گیاه، 12 صفت کیفی و همچنین 20 صفت کمی مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از شناسایی گونه‌ها، عصاره‌گیری از نمونه-های گل و برگ به روش اولتراسونیک انجام گرفت. تنوع فیتوشیمیایی گونه‌های مختلف خرگوشک نیز بر اساس محتوای فنل کل (روش فولین سیوکالتو) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (روش DPPH)، به طور جداگانه در اندام‌های گل و برگ ارزیابی گردید. یافته‌ها: بر اساس ارزیابی نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف، 9 گونه V. erianthum)، V. songaricum، V. speciosum، V. szovitsianum، V. stachydiforme، V. sinuatum، V. haussknechtianum، V. cheirantifolium و (V. saccatum شناسایی گردید. نتایج نشان داد که نوع گونه تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بر صفات ارتفاع گیاه، طول گل‌آذین، تعداد گل در هر دسته، تعداد ساقه گلدهنده، طول برگ‌های قاعده‌ای، طول و عرض کپسول دارد. همچنین بین گونه‌های مورد مطالعه از نظر نسبت طول به عرض برگ‌های ساقه‌ای و طول کاسه گل تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت. بررسی نتایج داده‌های فیتوشیمیایی نیز نشان داد که نوع گونه و اندام تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بر میزان فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی خرگوشک داشت. بیشترین میزان فنل کل (83/32 میلی‌گرم اسید گالیک بر گرم وزن خشک) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (02/85 درصد) در برگ‌های گونه V. sinuatum مشاهده شد. همچنین بر اساس تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و دندروگرام صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برای گونه‌های خرگوشک، گونه‌های مورد مطالعه به چهار گروه اصلی تقسیم شدند. در گروه اول گونه V. sinuatum قرار گرفت که دارای بالاترین میزان فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی برگ، ارتفاع گیاه، تعداد گل در هر دسته، تعداد انشعابات شاخه گلدهنده و عرض برگ‌های قاعده‌ای بود. سایر گونه‌ها V. szovitsianum) و (V. haussknechtianum، V. stachydiforme، (V. songaricum، V. saccatum و (V. speciosum و V. erianthum) و (V. cheirantifolium به ترتیب در گروههای دوم، سوم و چهارم قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق نشان داد که تنوع وسیعی از گونه‌های خرگوشک در استان آذربایجان غربی وجود دارد. گونه V. sinuatum دارای خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی منحصر به‌فردی است که می‌توان از آن در جهت برنامه‌های اصلاحی و تولید اقتصادی استفاده نمود.https://jopp.gau.ac.ir/article_3923_d8dc74c35cc976aebeb39bd145e223af.pdfتنوع ژنتیکیخرگوشکگیاهان داروییمواد ثانویهمورفولوژی |
| spellingShingle | سونیا امینی عباس حسنی ابوالفضل علیرضالو رامین ملکی بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربی Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī تنوع ژنتیکی خرگوشک گیاهان دارویی مواد ثانویه مورفولوژی |
| title | بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربی |
| title_full | بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربی |
| title_fullStr | بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربی |
| title_full_unstemmed | بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربی |
| title_short | بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربی |
| title_sort | بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک verbascum sp در استان آذربایجان غربی |
| topic | تنوع ژنتیکی خرگوشک گیاهان دارویی مواد ثانویه مورفولوژی |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_3923_d8dc74c35cc976aebeb39bd145e223af.pdf |
| work_keys_str_mv | AT swnyạạmyny brrsytnwʿzẖntyḵybạạstfạdhạznsẖạngrhạymwrfwlwzẖyḵywfytwsẖymyạyydrgwnhhạymkẖtlfkẖrgwsẖḵverbascumspdrạstạnậdẖrbạyjạngẖrby AT ʿbạsḥsny brrsytnwʿzẖntyḵybạạstfạdhạznsẖạngrhạymwrfwlwzẖyḵywfytwsẖymyạyydrgwnhhạymkẖtlfkẖrgwsẖḵverbascumspdrạstạnậdẖrbạyjạngẖrby AT ạbwạlfḍlʿlyrḍạlw brrsytnwʿzẖntyḵybạạstfạdhạznsẖạngrhạymwrfwlwzẖyḵywfytwsẖymyạyydrgwnhhạymkẖtlfkẖrgwsẖḵverbascumspdrạstạnậdẖrbạyjạngẖrby AT rạmynmlḵy brrsytnwʿzẖntyḵybạạstfạdhạznsẖạngrhạymwrfwlwzẖyḵywfytwsẖymyạyydrgwnhhạymkẖtlfkẖrgwsẖḵverbascumspdrạstạnậdẖrbạyjạngẖrby |