تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیر
سابقه و هدف: مشخصات ظاهری اکتسابی نهال در نهالستان به اندازه اصالت ژنتیکی آن در عملکرد و قدرت رشد آن تاثیرگذارند. ارزیابی این شاخص‌ها، از جمله شاخص کیفی دیکسون، روشی کارآمد برای ارزیابی قدرت رشد انواع نهال از جمله نهال درختان میوه و جنگلی محسوب می‌شود. بزرگی این شاخص تابعی از میزان و توزیع ماده خشک،...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6757_6cdd170b216854496a64ca4ecf1ea88b.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586615532290048 |
|---|---|
| author | میترا رحمتی |
| author_facet | میترا رحمتی |
| author_sort | میترا رحمتی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: مشخصات ظاهری اکتسابی نهال در نهالستان به اندازه اصالت ژنتیکی آن در عملکرد و قدرت رشد آن تاثیرگذارند. ارزیابی این شاخص‌ها، از جمله شاخص کیفی دیکسون، روشی کارآمد برای ارزیابی قدرت رشد انواع نهال از جمله نهال درختان میوه و جنگلی محسوب می‌شود. بزرگی این شاخص تابعی از میزان و توزیع ماده خشک، ارتفاع و قطر نهال است. لذا، روشی تخریبی و زمانبر برای ارزیابی کیفی نهال است. از اینرو، هدف از انجام این پروژه ارزیابی روابط همبستگی بین ویژگی‌های ظاهری با مقدار شاخص دیکسون در نهال برخی ارقام تجاری زردآلو تولید شده در مناطق مختلف کشور بود تا بر مبنای رگرسیون خطی چندگانه و تجزیه مسیر امکان رتبه‌بندی صفات مورفولوژیکی تعیین کننده کیفیت این نوع نهال فراهم شود. مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی روابط بین شاخص‌های مورفولوژیکی نهال زردآلو، نهال ریشه لخت 12 رقم تجاری با سه تکرار از هشت نهالستان واقع در چهار استان کشور در فصل جابجایی نهال طی سال‌های 1400-1399 برداشت شد. ویژگی نهال‌ها شامل ارتفاع، قطر، تعداد شاخه فرعی، تعداد و طول ریشه، وزن خشک، نسبت ارتفاع به قطر و اندازه شاخص دیکسون ارزیابی و همبستگی ساده بین آنها برآورد شد. ضرایب همبستگی از روش آنالیز مسیر و با در نظر گرفتن شاخص دیکسون به‌عنوان متغیر وابسته، به اثرات مستقیم و غیرمستقیم تجزیه شد. یافته‌ها: شاخص‌های نمایانگر قدرت رشد نهال زردآلو، از جمله متوسط شاخص دیکسون و برخی اجزای آن شامل قطر تنه، وزن خشک، نسبت ارتفاع به قطر و نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه، تابعی از مقدار درجه روز رشد تجمعی در مناطق مختلف بود. به طوریکه متوسط شاخص دیکسون، قطر و وزن خشک نهال با افزایش تعداد واحد گرمایی از 2700 تا حدود 4500 درجه روند افزایشی و نسبت ارتفاع به قطر روند کاهشی داشت. نسبت وزن خشک شاخه به ریشه نهال نیز در نهالستان‌های واقع در مناطقی با بیش از 3400 درجه روز رشد روند کاهشی داشت. از بین شاخص‌هایی که به صورت غیرتخریبی در محل نهالستان قابل ارزیابی هستند، قطر ساقه در بالای محل پیوند همبستگی بالاتری با قدرت رشد و سایر مشخصات مورفولوژیکی داشت و بنابراین مهمترین شاخص در ارزیابی کیفی نهال این محصول محسوب می‌شود. پس از شاخص قطر، شاخص‌های وزن خشک شاخه و ریشه هر چند که به روشهای تخریبی قابلیت ارزیابی دارند، اما بیشترین همبستگی را با قدرت رشد نهال زردآلو داشتند. تعداد شاخه، ارتفاع و ضریب تنومندی کمترین ضرایب همبستگی را با قدرت رشد و سایر مشخصات ظاهری نهال زردآلو داشتند.نتیجه گیری: شاخص قطر تنه به‌دلیل داشتن بالاترین همبستگی با شاخص دیکسون و اغلب خصوصیات مورفولوژیکی کارآمدترین شاخص در ارزیابی کیفی نهال زردآلو محسوب می‌شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-f41410ecdf9b44eb901c428a3a87916b |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2024-03-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-f41410ecdf9b44eb901c428a3a87916b2025-01-25T07:02:41ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782024-03-0131111112610.22069/jopp.2023.21321.30406757تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیرمیترا رحمتی0نویسنده مسئول، استادیار مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.سابقه و هدف: مشخصات ظاهری اکتسابی نهال در نهالستان به اندازه اصالت ژنتیکی آن در عملکرد و قدرت رشد آن تاثیرگذارند. ارزیابی این شاخص‌ها، از جمله شاخص کیفی دیکسون، روشی کارآمد برای ارزیابی قدرت رشد انواع نهال از جمله نهال درختان میوه و جنگلی محسوب می‌شود. بزرگی این شاخص تابعی از میزان و توزیع ماده خشک، ارتفاع و قطر نهال است. لذا، روشی تخریبی و زمانبر برای ارزیابی کیفی نهال است. از اینرو، هدف از انجام این پروژه ارزیابی روابط همبستگی بین ویژگی‌های ظاهری با مقدار شاخص دیکسون در نهال برخی ارقام تجاری زردآلو تولید شده در مناطق مختلف کشور بود تا بر مبنای رگرسیون خطی چندگانه و تجزیه مسیر امکان رتبه‌بندی صفات مورفولوژیکی تعیین کننده کیفیت این نوع نهال فراهم شود. مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی روابط بین شاخص‌های مورفولوژیکی نهال زردآلو، نهال ریشه لخت 12 رقم تجاری با سه تکرار از هشت نهالستان واقع در چهار استان کشور در فصل جابجایی نهال طی سال‌های 1400-1399 برداشت شد. ویژگی نهال‌ها شامل ارتفاع، قطر، تعداد شاخه فرعی، تعداد و طول ریشه، وزن خشک، نسبت ارتفاع به قطر و اندازه شاخص دیکسون ارزیابی و همبستگی ساده بین آنها برآورد شد. ضرایب همبستگی از روش آنالیز مسیر و با در نظر گرفتن شاخص دیکسون به‌عنوان متغیر وابسته، به اثرات مستقیم و غیرمستقیم تجزیه شد. یافته‌ها: شاخص‌های نمایانگر قدرت رشد نهال زردآلو، از جمله متوسط شاخص دیکسون و برخی اجزای آن شامل قطر تنه، وزن خشک، نسبت ارتفاع به قطر و نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه، تابعی از مقدار درجه روز رشد تجمعی در مناطق مختلف بود. به طوریکه متوسط شاخص دیکسون، قطر و وزن خشک نهال با افزایش تعداد واحد گرمایی از 2700 تا حدود 4500 درجه روند افزایشی و نسبت ارتفاع به قطر روند کاهشی داشت. نسبت وزن خشک شاخه به ریشه نهال نیز در نهالستان‌های واقع در مناطقی با بیش از 3400 درجه روز رشد روند کاهشی داشت. از بین شاخص‌هایی که به صورت غیرتخریبی در محل نهالستان قابل ارزیابی هستند، قطر ساقه در بالای محل پیوند همبستگی بالاتری با قدرت رشد و سایر مشخصات مورفولوژیکی داشت و بنابراین مهمترین شاخص در ارزیابی کیفی نهال این محصول محسوب می‌شود. پس از شاخص قطر، شاخص‌های وزن خشک شاخه و ریشه هر چند که به روشهای تخریبی قابلیت ارزیابی دارند، اما بیشترین همبستگی را با قدرت رشد نهال زردآلو داشتند. تعداد شاخه، ارتفاع و ضریب تنومندی کمترین ضرایب همبستگی را با قدرت رشد و سایر مشخصات ظاهری نهال زردآلو داشتند.نتیجه گیری: شاخص قطر تنه به‌دلیل داشتن بالاترین همبستگی با شاخص دیکسون و اغلب خصوصیات مورفولوژیکی کارآمدترین شاخص در ارزیابی کیفی نهال زردآلو محسوب می‌شود.https://jopp.gau.ac.ir/article_6757_6cdd170b216854496a64ca4ecf1ea88b.pdfاثر مستقیمپایه بذریپیوندکضریب تنومندیشاخص کیفی دیکسون |
| spellingShingle | میترا رحمتی تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیر Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī اثر مستقیم پایه بذری پیوندک ضریب تنومندی شاخص کیفی دیکسون |
| title | تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیر |
| title_full | تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیر |
| title_fullStr | تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیر |
| title_full_unstemmed | تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیر |
| title_short | تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیر |
| title_sort | تعیین درجه اهمیت مشخصات مورفولوژیکی بر قدرت رشد نهال زردآلو بر مبنای تجزیه مسیر |
| topic | اثر مستقیم پایه بذری پیوندک ضریب تنومندی شاخص کیفی دیکسون |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_6757_6cdd170b216854496a64ca4ecf1ea88b.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mytrạrḥmty tʿyyndrjhạhmytmsẖkẖṣạtmwrfwlwzẖyḵybrqdrtrsẖdnhạlzrdậlwbrmbnạytjzyhmsyr |