ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی

برداشت، حمل و رسوب‌گذاری گردوغبار، فرایندهای سطحی ژئومورفیک مهمی هستند که آثار و پیامدهای زیست‌محیطی نامطلوبی برجای می­گذارند. محیط­های طبیعی مختلف تا وقتی‌که پایداری خود را از دست ندهند، در مقابل فرسایش بادی مقاوم هستند؛ اما وقتی فعالیت­های انسان پایداری این سطوح ژئومورفیک را تغییر می­دهد، مناطق مس...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مجید احمدی ملاوردی, ایرج جباری, امان اله فتح نیا
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2022-09-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_41824_1cf04485d9c922a4805b70a5c9d43b7e.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591343980904448
author مجید احمدی ملاوردی
ایرج جباری
امان اله فتح نیا
author_facet مجید احمدی ملاوردی
ایرج جباری
امان اله فتح نیا
author_sort مجید احمدی ملاوردی
collection DOAJ
description برداشت، حمل و رسوب‌گذاری گردوغبار، فرایندهای سطحی ژئومورفیک مهمی هستند که آثار و پیامدهای زیست‌محیطی نامطلوبی برجای می­گذارند. محیط­های طبیعی مختلف تا وقتی‌که پایداری خود را از دست ندهند، در مقابل فرسایش بادی مقاوم هستند؛ اما وقتی فعالیت­های انسان پایداری این سطوح ژئومورفیک را تغییر می­دهد، مناطق مستعد فرسایش بادی بیشتر شده و پتانسیل انتشار گردوغبار افزایش یابد. در این پژوهش سعی شد پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس­های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی ارزیابی شود. بدین منظور در ابتدا نقشه ژئومورفولوژی بر اساس طرح طبقه­بندی ژئومورفیک خاستگاه­های گردوغبار ترجیحی (PDS) و با ترکیبی از داده­های سنجش‌ازدور و تعدادی نقشه موضوعی (سنگ­شناسی و خاک) تهیه گردید. سپس با استفاده از تصاویر لندست 7 (سنجنده ETM+) و لندست 8 (سنجنده OLI) کاربری اراضی به ترتیب برای سال­های 2000 و 2015 استخراج و با مقایسه آن‌ها، نقشه تغییر کاربری اراضی تهیه شد. سرانجام نقشه تغییر کاربری اراضی بر روی نقشه ژئومورفولوژی انطباق داده شد تا وضعیت تغییر کاربری در هر کلاس ژئومورفولوژی مشخص گردد. نتایج نشان داد در استان ایلام 6 کلاس ژئومورفولوژی بر اساس طرح طبقه­بندی ژئومورفیک خاستگاه­های گردوغبار ترجیحی (PDS) وجود دارد. در اکثر این کلاس­ها مهم‌ترین تغییر کاربری که صورت‌گرفته است، تغییر کاربری از مرتع به کشاورزی بوده است. هرچند ازنظر ژئومورفولوژی سطوح آبرفتی پرشیب، درشت‌دانه و برش­یافته (a2)؛ سطوح آبرفتی کم شیب، ریزدانه و برش­یافته (c3) و سطوح با انتشار کم (7) پتانسیل کمی در انتشار گردوغبار دارند، اما تغییر کاربری اراضی نه‌تنها در این سه کلاس، بلکه در سایر کلاس­های ژئومورفولوژی باعث شده است پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس­های ژئومورفولوژی افزایش یابد.
format Article
id doaj-art-f2ee250a46904ff59541d7a5f03c3471
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2022-09-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-f2ee250a46904ff59541d7a5f03c34712025-01-22T13:02:50ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762022-09-0111310112110.22067/geoeh.2022.73769.113441824ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضیمجید احمدی ملاوردی0ایرج جباری1امان اله فتح نیا2دانش‌آموخته دکتری ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایراندانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایراناستادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایرانبرداشت، حمل و رسوب‌گذاری گردوغبار، فرایندهای سطحی ژئومورفیک مهمی هستند که آثار و پیامدهای زیست‌محیطی نامطلوبی برجای می­گذارند. محیط­های طبیعی مختلف تا وقتی‌که پایداری خود را از دست ندهند، در مقابل فرسایش بادی مقاوم هستند؛ اما وقتی فعالیت­های انسان پایداری این سطوح ژئومورفیک را تغییر می­دهد، مناطق مستعد فرسایش بادی بیشتر شده و پتانسیل انتشار گردوغبار افزایش یابد. در این پژوهش سعی شد پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس­های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی ارزیابی شود. بدین منظور در ابتدا نقشه ژئومورفولوژی بر اساس طرح طبقه­بندی ژئومورفیک خاستگاه­های گردوغبار ترجیحی (PDS) و با ترکیبی از داده­های سنجش‌ازدور و تعدادی نقشه موضوعی (سنگ­شناسی و خاک) تهیه گردید. سپس با استفاده از تصاویر لندست 7 (سنجنده ETM+) و لندست 8 (سنجنده OLI) کاربری اراضی به ترتیب برای سال­های 2000 و 2015 استخراج و با مقایسه آن‌ها، نقشه تغییر کاربری اراضی تهیه شد. سرانجام نقشه تغییر کاربری اراضی بر روی نقشه ژئومورفولوژی انطباق داده شد تا وضعیت تغییر کاربری در هر کلاس ژئومورفولوژی مشخص گردد. نتایج نشان داد در استان ایلام 6 کلاس ژئومورفولوژی بر اساس طرح طبقه­بندی ژئومورفیک خاستگاه­های گردوغبار ترجیحی (PDS) وجود دارد. در اکثر این کلاس­ها مهم‌ترین تغییر کاربری که صورت‌گرفته است، تغییر کاربری از مرتع به کشاورزی بوده است. هرچند ازنظر ژئومورفولوژی سطوح آبرفتی پرشیب، درشت‌دانه و برش­یافته (a2)؛ سطوح آبرفتی کم شیب، ریزدانه و برش­یافته (c3) و سطوح با انتشار کم (7) پتانسیل کمی در انتشار گردوغبار دارند، اما تغییر کاربری اراضی نه‌تنها در این سه کلاس، بلکه در سایر کلاس­های ژئومورفولوژی باعث شده است پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس­های ژئومورفولوژی افزایش یابد.https://geoeh.um.ac.ir/article_41824_1cf04485d9c922a4805b70a5c9d43b7e.pdfپتانسیل انتشار گردوغبارژئومورفولوژیتغییر کاربری اراضیاستان ایلام
spellingShingle مجید احمدی ملاوردی
ایرج جباری
امان اله فتح نیا
ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
پتانسیل انتشار گردوغبار
ژئومورفولوژی
تغییر کاربری اراضی
استان ایلام
title ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی
title_full ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی
title_fullStr ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی
title_full_unstemmed ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی
title_short ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی
title_sort ارزیابی پتانسیل انتشار گردوغبار کلاس‌های ژئومورفولوژی استان ایلام با تأکید بر تغییر کاربری اراضی
topic پتانسیل انتشار گردوغبار
ژئومورفولوژی
تغییر کاربری اراضی
استان ایلام
url https://geoeh.um.ac.ir/article_41824_1cf04485d9c922a4805b70a5c9d43b7e.pdf
work_keys_str_mv AT mjydạḥmdymlạwrdy ạrzyạbyptạnsylạntsẖạrgrdwgẖbạrḵlạshạyzẖỷwmwrfwlwzẖyạstạnạylạmbạtạḵydbrtgẖyyrḵạrbryạrạḍy
AT ạyrjjbạry ạrzyạbyptạnsylạntsẖạrgrdwgẖbạrḵlạshạyzẖỷwmwrfwlwzẖyạstạnạylạmbạtạḵydbrtgẖyyrḵạrbryạrạḍy
AT ạmạnạlhftḥnyạ ạrzyạbyptạnsylạntsẖạrgrdwgẖbạrḵlạshạyzẖỷwmwrfwlwzẖyạstạnạylạmbạtạḵydbrtgẖyyrḵạrbryạrạḍy