مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلف

با تعیین آستانه شروع رواناب و فرسایش به‌وسیله شبیه‌­ساز باران می­توان با سرعت و دقت بیشتر و هزینه کمتر مقدار بارانی را که سبب وقوع رواناب در شرایط مختلف می­‌شود، مشخص کرد. پس از تعیین آستانه شروع رواناب و فرسایش در هر منطقه با استفاده از روش­‌های بیولوژیک و عملیات مختلف می­‌توان از تبدیل رواناب به س...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: حمزه سعیدیان, حمیدرضا مرادی
Format: Article
Language:fas
Published: Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)‎ 2023-03-01
Series:Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz
Subjects:
Online Access:https://jwem.areeo.ac.ir/article_127386_5f42ef2a1dbbc8e2afa707cbd993a564.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832539939769679872
author حمزه سعیدیان
حمیدرضا مرادی
author_facet حمزه سعیدیان
حمیدرضا مرادی
author_sort حمزه سعیدیان
collection DOAJ
description با تعیین آستانه شروع رواناب و فرسایش به‌وسیله شبیه‌­ساز باران می­توان با سرعت و دقت بیشتر و هزینه کمتر مقدار بارانی را که سبب وقوع رواناب در شرایط مختلف می­‌شود، مشخص کرد. پس از تعیین آستانه شروع رواناب و فرسایش در هر منطقه با استفاده از روش­‌های بیولوژیک و عملیات مختلف می­‌توان از تبدیل رواناب به سیلاب جلوگیری کرد. در این تحقیق، با توجه با این‌که شروع آستانه رواناب و فرسایش هم‌زمان اتفاق می­‌افتد و به اشتباه فقط اصطلاح شروع آستانه رواناب را در تحقیقات مختلف به‌کار می‌­برند و کمتر به اصطلاح شروع آستانه فرسایش پرداخته می­‌شود، به‌منظور تعیین مهم‌ترین عوامل موثر در شروع آستانه هم‌زمان رواناب و فرسایش کاربری­‌های مختلف نهشته­‌های سازند­های آغاجاری و گچساران، بخشی از حوزه آبخیز مرغا و کوه گچ شهرستان ایذه با مساحت 1609 و 1202 هکتار انتخاب شد. این تحقیق به‌منظور تعیین رابطه بین آستانه شروع رواناب و فرسایش به­‌وسیله شبیه‌ساز باران با برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مانند درصد ماسه خیلی ریز، شن، رس، سیلت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، رطوبت، کربنات کلسیم و ماده آلی در کاربری‌های مختلف سازند­های آغاجاری و گچساران انجام شد. سپس، نمونه‌برداری زمان آستانه شروع رواناب و فرسایش در 13 نقطه و با سه بار تکرار در سازندهای آغاجاری و گچساران در شدت­‌های مختلف بارش 0.75، 1 و 1.25 میلی‌متر در دقیقه در سه کاربری مرتع، منطقه مسکونی و اراضی کشاورزی به کمک دستگاه شبیه‌ساز باران انجام شد. به‌منظور انجام تحلیل­‌های آماری از نرم‌افزار SPSS و EXCEL استفاده شد. مهم‌ترین عوامل موثر در آستانه شروع رواناب و فرسایش به کمک رگرسیون چند متغیره شناسایی شدند. به­‌طور کلی، در سازند گچساران در هر سه کاربری بیشترین نقش را در افزایش زمان شروع رواناب و فرسایش، رس و کربنات کلسیم از خود نشان دادند و بیشترین نقش را در کاهش زمان شروع رواناب و فرسایش در سازند گچساران، ماسه خیلی ریز و رطوبت از خود نشان دادند. ولی در سازند آغاجاری در هر سه کاربری بیشترین نقش را در افزایش زمان شروع رواناب و فرسایش، رس و ماده آلی از خود نشان دادند و بیشترین نقش را در کاهش زمان شروع رواناب و فرسایش در سازند آغاجاری، ماسه خیلی ریز و شن و شوری خاک از خود نشان دادند.
format Article
id doaj-art-f1d7e5f9547348a8a8a27c6c603aa17f
institution Kabale University
issn 2251-9300
2322-536X
language fas
publishDate 2023-03-01
publisher Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)‎
record_format Article
series Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz
spelling doaj-art-f1d7e5f9547348a8a8a27c6c603aa17f2025-02-05T08:24:38ZfasSoil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)‎Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz2251-93002322-536X2023-03-01151687910.22092/ijwmse.2022.352707.1859127386مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلفحمزه سعیدیان0حمیدرضا مرادی1استادیار پژوهشی بخش تحقیقات حافظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایراناستاد دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نوربا تعیین آستانه شروع رواناب و فرسایش به‌وسیله شبیه‌­ساز باران می­توان با سرعت و دقت بیشتر و هزینه کمتر مقدار بارانی را که سبب وقوع رواناب در شرایط مختلف می­‌شود، مشخص کرد. پس از تعیین آستانه شروع رواناب و فرسایش در هر منطقه با استفاده از روش­‌های بیولوژیک و عملیات مختلف می­‌توان از تبدیل رواناب به سیلاب جلوگیری کرد. در این تحقیق، با توجه با این‌که شروع آستانه رواناب و فرسایش هم‌زمان اتفاق می­‌افتد و به اشتباه فقط اصطلاح شروع آستانه رواناب را در تحقیقات مختلف به‌کار می‌­برند و کمتر به اصطلاح شروع آستانه فرسایش پرداخته می­‌شود، به‌منظور تعیین مهم‌ترین عوامل موثر در شروع آستانه هم‌زمان رواناب و فرسایش کاربری­‌های مختلف نهشته­‌های سازند­های آغاجاری و گچساران، بخشی از حوزه آبخیز مرغا و کوه گچ شهرستان ایذه با مساحت 1609 و 1202 هکتار انتخاب شد. این تحقیق به‌منظور تعیین رابطه بین آستانه شروع رواناب و فرسایش به­‌وسیله شبیه‌ساز باران با برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مانند درصد ماسه خیلی ریز، شن، رس، سیلت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، رطوبت، کربنات کلسیم و ماده آلی در کاربری‌های مختلف سازند­های آغاجاری و گچساران انجام شد. سپس، نمونه‌برداری زمان آستانه شروع رواناب و فرسایش در 13 نقطه و با سه بار تکرار در سازندهای آغاجاری و گچساران در شدت­‌های مختلف بارش 0.75، 1 و 1.25 میلی‌متر در دقیقه در سه کاربری مرتع، منطقه مسکونی و اراضی کشاورزی به کمک دستگاه شبیه‌ساز باران انجام شد. به‌منظور انجام تحلیل­‌های آماری از نرم‌افزار SPSS و EXCEL استفاده شد. مهم‌ترین عوامل موثر در آستانه شروع رواناب و فرسایش به کمک رگرسیون چند متغیره شناسایی شدند. به­‌طور کلی، در سازند گچساران در هر سه کاربری بیشترین نقش را در افزایش زمان شروع رواناب و فرسایش، رس و کربنات کلسیم از خود نشان دادند و بیشترین نقش را در کاهش زمان شروع رواناب و فرسایش در سازند گچساران، ماسه خیلی ریز و رطوبت از خود نشان دادند. ولی در سازند آغاجاری در هر سه کاربری بیشترین نقش را در افزایش زمان شروع رواناب و فرسایش، رس و ماده آلی از خود نشان دادند و بیشترین نقش را در کاهش زمان شروع رواناب و فرسایش در سازند آغاجاری، ماسه خیلی ریز و شن و شوری خاک از خود نشان دادند.https://jwem.areeo.ac.ir/article_127386_5f42ef2a1dbbc8e2afa707cbd993a564.pdfآستانه شروع رواناب و فرسایشآغاجاریسازندشبیه‌ساز بارانکاربری اراضی
spellingShingle حمزه سعیدیان
حمیدرضا مرادی
مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلف
Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz
آستانه شروع رواناب و فرسایش
آغاجاری
سازند
شبیه‌ساز باران
کاربری اراضی
title مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلف
title_full مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلف
title_fullStr مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلف
title_full_unstemmed مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلف
title_short مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلف
title_sort مقایسه شروع هم‌زمان آستانه رواناب و فرسایش در خاک کاربری‌های مختلف
topic آستانه شروع رواناب و فرسایش
آغاجاری
سازند
شبیه‌ساز باران
کاربری اراضی
url https://jwem.areeo.ac.ir/article_127386_5f42ef2a1dbbc8e2afa707cbd993a564.pdf
work_keys_str_mv AT ḥmzhsʿydyạn mqạyshsẖrwʿhmzmạnậstạnhrwạnạbwfrsạysẖdrkẖạḵḵạrbryhạymkẖtlf
AT ḥmydrḍạmrạdy mqạyshsẖrwʿhmzmạnậstạnhrwạnạbwfrsạysẖdrkẖạḵḵạrbryhạymkẖtlf