Aktif Tektonik Rejim İçerisinde, Çanakkale Boğazı: Tenkit ve Derleme
Aktif tektonik rejimin faylarının çalışılması Çanakkale Boğazı bölgesi gibi mühendislik yapı faaliyetlerinin hızlandırıldığı yerlerde yapılması elzem olan sismik tehlike tetkikinde, en temel bilgiyi sağlar. Boğaz çevre-sinde, sağ yanal hareketler hâkim olup çoğu Avrasya levha sınırında gerisi de Ana...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Çanakkale Onsekiz Mart University
2023-09-01
|
| Series: | Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2728141 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832095516984344576 |
|---|---|
| author | Ebru Özcan Şebnem Önder Tolga Komut |
| author_facet | Ebru Özcan Şebnem Önder Tolga Komut |
| author_sort | Ebru Özcan |
| collection | DOAJ |
| description | Aktif tektonik rejimin faylarının çalışılması Çanakkale Boğazı bölgesi gibi mühendislik yapı faaliyetlerinin hızlandırıldığı yerlerde yapılması elzem olan sismik tehlike tetkikinde, en temel bilgiyi sağlar. Boğaz çevre-sinde, sağ yanal hareketler hâkim olup çoğu Avrasya levha sınırında gerisi de Anadolu’nun içerisindedir. Bunların arasındaki çalışma bölgesindeyse, depremsellik ve jeodetik hareketler göze çarpmaz. Kıyılarında-ki denizel taraça yükselimlerinin de tektonik değil jeodinamik hareketlerle ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada deniz sismiği araştırmalarına dayandırılan, birbirleriyle çelişkili, farklı disiplinlerdeki görüşlerle tutarsız fay modellerinin incelemesi ve bunların tenkit ve değerlendirilmesi yapılmış olup bu gibi karma-şıklaşmış durumların giderilmesi için gerektiğinde eleştirilerle geliştirilmesine uygun örnek bir usul tatbik edilmiştir. Bazı fay önerileri için destekleyici sismik kesit sunulmamış olup bazıları için ise literatürdeki diğer çalışmalarda dahî kesit bulunmaz. Deformasyonların yüzeye ulaştığı vurgusu ile önerilenler nadirdir. Bunların bir kısmını kesen kesitlerde izlenen yüzeye yakın çökellerde, deformasyon görülememektedir. Diğerleri ise erozyonal bölgeler içerdiği için belirsizdir. Her diri fay gençtir fakat her genç fay diri değildir. Nitekim, Marmara Fayı çok gençtir (200 ka civarında). Boğazın keskin morfolojisi, sıkça rastlandığı gibi paleo-tektonik rejimlere ait fayların zayıflık zonlarının drenaj sistemini kanalize etmesi ile ilgili olabilir. Geçmişteki yaygın bir sıkışma rejimi, geniş bir fay ağının gelişmesine sebep olmuştur. Fakat eldeki verilere göre, boğazdan kaynaklanan tehlikeli deprem beklentisi hasıl olmamalıdır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-ed31c372e76540e18a737f8b49c01d73 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2757-5195 |
| language | English |
| publishDate | 2023-09-01 |
| publisher | Çanakkale Onsekiz Mart University |
| record_format | Article |
| series | Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences |
| spelling | doaj-art-ed31c372e76540e18a737f8b49c01d732025-02-05T17:57:34ZengÇanakkale Onsekiz Mart UniversityJournal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences2757-51952023-09-019374877410.28979/jarnas.1193877453Aktif Tektonik Rejim İçerisinde, Çanakkale Boğazı: Tenkit ve DerlemeEbru Özcan0https://orcid.org/0000-0002-8487-4658Şebnem Önder1https://orcid.org/0000-0002-9020-2401Tolga Komut2https://orcid.org/0000-0003-1248-9811KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ, JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ PR.ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ, MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ, JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ PR.ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ, YENİCE MESLEK YÜKSEKOKULUAktif tektonik rejimin faylarının çalışılması Çanakkale Boğazı bölgesi gibi mühendislik yapı faaliyetlerinin hızlandırıldığı yerlerde yapılması elzem olan sismik tehlike tetkikinde, en temel bilgiyi sağlar. Boğaz çevre-sinde, sağ yanal hareketler hâkim olup çoğu Avrasya levha sınırında gerisi de Anadolu’nun içerisindedir. Bunların arasındaki çalışma bölgesindeyse, depremsellik ve jeodetik hareketler göze çarpmaz. Kıyılarında-ki denizel taraça yükselimlerinin de tektonik değil jeodinamik hareketlerle ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada deniz sismiği araştırmalarına dayandırılan, birbirleriyle çelişkili, farklı disiplinlerdeki görüşlerle tutarsız fay modellerinin incelemesi ve bunların tenkit ve değerlendirilmesi yapılmış olup bu gibi karma-şıklaşmış durumların giderilmesi için gerektiğinde eleştirilerle geliştirilmesine uygun örnek bir usul tatbik edilmiştir. Bazı fay önerileri için destekleyici sismik kesit sunulmamış olup bazıları için ise literatürdeki diğer çalışmalarda dahî kesit bulunmaz. Deformasyonların yüzeye ulaştığı vurgusu ile önerilenler nadirdir. Bunların bir kısmını kesen kesitlerde izlenen yüzeye yakın çökellerde, deformasyon görülememektedir. Diğerleri ise erozyonal bölgeler içerdiği için belirsizdir. Her diri fay gençtir fakat her genç fay diri değildir. Nitekim, Marmara Fayı çok gençtir (200 ka civarında). Boğazın keskin morfolojisi, sıkça rastlandığı gibi paleo-tektonik rejimlere ait fayların zayıflık zonlarının drenaj sistemini kanalize etmesi ile ilgili olabilir. Geçmişteki yaygın bir sıkışma rejimi, geniş bir fay ağının gelişmesine sebep olmuştur. Fakat eldeki verilere göre, boğazdan kaynaklanan tehlikeli deprem beklentisi hasıl olmamalıdır.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2728141çanakkale boğazıdeniz sismiğidiri fayepirojenijeodinamikactive faultçanakkale straitepeirogenygeodynamicsmarine seismic |
| spellingShingle | Ebru Özcan Şebnem Önder Tolga Komut Aktif Tektonik Rejim İçerisinde, Çanakkale Boğazı: Tenkit ve Derleme Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences çanakkale boğazı deniz sismiği diri fay epirojeni jeodinamik active fault çanakkale strait epeirogeny geodynamics marine seismic |
| title | Aktif Tektonik Rejim İçerisinde, Çanakkale Boğazı: Tenkit ve Derleme |
| title_full | Aktif Tektonik Rejim İçerisinde, Çanakkale Boğazı: Tenkit ve Derleme |
| title_fullStr | Aktif Tektonik Rejim İçerisinde, Çanakkale Boğazı: Tenkit ve Derleme |
| title_full_unstemmed | Aktif Tektonik Rejim İçerisinde, Çanakkale Boğazı: Tenkit ve Derleme |
| title_short | Aktif Tektonik Rejim İçerisinde, Çanakkale Boğazı: Tenkit ve Derleme |
| title_sort | aktif tektonik rejim icerisinde canakkale bogazi tenkit ve derleme |
| topic | çanakkale boğazı deniz sismiği diri fay epirojeni jeodinamik active fault çanakkale strait epeirogeny geodynamics marine seismic |
| url | https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2728141 |
| work_keys_str_mv | AT ebruozcan aktiftektonikrejimicerisindecanakkalebogazıtenkitvederleme AT sebnemonder aktiftektonikrejimicerisindecanakkalebogazıtenkitvederleme AT tolgakomut aktiftektonikrejimicerisindecanakkalebogazıtenkitvederleme |