POPPER VE KUHN’DA BİLİMİN YAPISI, GELİŞİMİ VE YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR TARTIŞMA
Bilim felsefesi, düşünsel bir perspektif altında bilimin olgularını, araştırma yöntemlerini ve gelişim sürecini yakından inceleme ve öğelerini araştırma çabasıdır. Bu çabanın önemli isimlerinden birisi olan Karl R. Popper ile özellikle de bilimin gelişimi ve evreleri üzerine yoğunlaşan Thomas S. Kuh...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2022-07-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2031436 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571138089156608 |
|---|---|
| author | Neslihan Doğan |
| author_facet | Neslihan Doğan |
| author_sort | Neslihan Doğan |
| collection | DOAJ |
| description | Bilim felsefesi, düşünsel bir perspektif altında bilimin olgularını, araştırma yöntemlerini ve gelişim sürecini yakından inceleme ve öğelerini araştırma çabasıdır. Bu çabanın önemli isimlerinden birisi olan Karl R. Popper ile özellikle de bilimin gelişimi ve evreleri üzerine yoğunlaşan Thomas S. Kuhn, bilim sahnesinin nasıl sergilenmesi gerektiği konusunda değerli açıklamalarda bulunmuşlardır. Bilimin rasyonel ölçütleri arayışında olan bu düşünürlerden Popper, bilimsel araştırmaların mantıksal boyutunu ve bilimsel argümanların çıkarımsal ilişkilerini ön plana almıştır. Buna karşın, bilim camiasının sahip olduğu ortak değerlerin önemini vurgulayan Kuhn ise özellikle bilimsel devrimler sırasında bu noktanın ne kadar kritik bir unsur olduğu hususunda düşüncelerini ifade etmiştir. Peki bilimin yapısı, gelişimi ve yöntemi söz konusu olduğunda Popper ve Kuhn, araştırmalarını hangi düşünce çizgisinde yürütmüşlerdir? Bu çalışmanın birinci amacı, Popper’ın yaklaşımının ağırlık noktasını oluşturan yanlışlanabilirlik kriteri ile çözümlediği ve bilimsel araştırmanın mantığı altında ilerlettiği düşüncelerinin; Kuhn’un ise paradigma kavramı ışığında geliştirdiği yaklaşımlarının bilimin yapısı, gelişimi ve yöntemi üzerine olan etkilerini incelemek, ilgili konuları açıklamaktır. Bununla birlikte Kuhn’un, Popper’a yönelik düşünceleri ve eleştirileri odağında altı çizilen çalışmanın ikinci amacı şudur; bilimin yapısı, gelişimi ve yöntemi söz konusu olduğunda Popper, bilimsel araştırmanın mantıksal boyutu odağında çalışmasını yürütmüş; Kuhn ise paradigma kavramı çerçevesinde bilim topluluğunun ortak ölçütleri, inançları ve teknikleri, genel bir ifade ile ortak değerleri ve kararları üzerine yönelmiştir. Yönelimlerinde bulunan bu farklılık hem 20. Yüzyılın bilim felsefesi problemlerine karşı yaklaşımlarını hem de bilimin yapısı, gelişimi ve yöntemi üzerine olan düşüncelerini derinden etkilemiştir. Dolayısıyla çalışmanın temel odağı, Popper ve Kuhn’un düşüncelerini bu ayrım temelinde anlamaya çalışmak; düşünce çizgilerinde bulunan ortaklıkları ve farklılıkları, bu kritik ayrım bağlamında yorumlamaktır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-ebd709dae1834f559090c21e04e8fa19 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2022-07-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-ebd709dae1834f559090c21e04e8fa192025-02-02T13:20:47ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752022-07-011754364592040POPPER VE KUHN’DA BİLİMİN YAPISI, GELİŞİMİ VE YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR TARTIŞMANeslihan Doğan0https://orcid.org/0000-0002-3734-5112ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİBilim felsefesi, düşünsel bir perspektif altında bilimin olgularını, araştırma yöntemlerini ve gelişim sürecini yakından inceleme ve öğelerini araştırma çabasıdır. Bu çabanın önemli isimlerinden birisi olan Karl R. Popper ile özellikle de bilimin gelişimi ve evreleri üzerine yoğunlaşan Thomas S. Kuhn, bilim sahnesinin nasıl sergilenmesi gerektiği konusunda değerli açıklamalarda bulunmuşlardır. Bilimin rasyonel ölçütleri arayışında olan bu düşünürlerden Popper, bilimsel araştırmaların mantıksal boyutunu ve bilimsel argümanların çıkarımsal ilişkilerini ön plana almıştır. Buna karşın, bilim camiasının sahip olduğu ortak değerlerin önemini vurgulayan Kuhn ise özellikle bilimsel devrimler sırasında bu noktanın ne kadar kritik bir unsur olduğu hususunda düşüncelerini ifade etmiştir. Peki bilimin yapısı, gelişimi ve yöntemi söz konusu olduğunda Popper ve Kuhn, araştırmalarını hangi düşünce çizgisinde yürütmüşlerdir? Bu çalışmanın birinci amacı, Popper’ın yaklaşımının ağırlık noktasını oluşturan yanlışlanabilirlik kriteri ile çözümlediği ve bilimsel araştırmanın mantığı altında ilerlettiği düşüncelerinin; Kuhn’un ise paradigma kavramı ışığında geliştirdiği yaklaşımlarının bilimin yapısı, gelişimi ve yöntemi üzerine olan etkilerini incelemek, ilgili konuları açıklamaktır. Bununla birlikte Kuhn’un, Popper’a yönelik düşünceleri ve eleştirileri odağında altı çizilen çalışmanın ikinci amacı şudur; bilimin yapısı, gelişimi ve yöntemi söz konusu olduğunda Popper, bilimsel araştırmanın mantıksal boyutu odağında çalışmasını yürütmüş; Kuhn ise paradigma kavramı çerçevesinde bilim topluluğunun ortak ölçütleri, inançları ve teknikleri, genel bir ifade ile ortak değerleri ve kararları üzerine yönelmiştir. Yönelimlerinde bulunan bu farklılık hem 20. Yüzyılın bilim felsefesi problemlerine karşı yaklaşımlarını hem de bilimin yapısı, gelişimi ve yöntemi üzerine olan düşüncelerini derinden etkilemiştir. Dolayısıyla çalışmanın temel odağı, Popper ve Kuhn’un düşüncelerini bu ayrım temelinde anlamaya çalışmak; düşünce çizgilerinde bulunan ortaklıkları ve farklılıkları, bu kritik ayrım bağlamında yorumlamaktır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2031436: modus tollensyanlışlanabilirlikkuramparadigmaanomalidevrimmodus tollensfalsifiabilitytheoryparadigmanomalyrevolution. |
| spellingShingle | Neslihan Doğan POPPER VE KUHN’DA BİLİMİN YAPISI, GELİŞİMİ VE YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR TARTIŞMA Felsefe Dünyası : modus tollens yanlışlanabilirlik kuram paradigma anomali devrim modus tollens falsifiability theory paradigm anomaly revolution. |
| title | POPPER VE KUHN’DA BİLİMİN YAPISI, GELİŞİMİ VE YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR TARTIŞMA |
| title_full | POPPER VE KUHN’DA BİLİMİN YAPISI, GELİŞİMİ VE YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR TARTIŞMA |
| title_fullStr | POPPER VE KUHN’DA BİLİMİN YAPISI, GELİŞİMİ VE YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR TARTIŞMA |
| title_full_unstemmed | POPPER VE KUHN’DA BİLİMİN YAPISI, GELİŞİMİ VE YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR TARTIŞMA |
| title_short | POPPER VE KUHN’DA BİLİMİN YAPISI, GELİŞİMİ VE YÖNTEMİ ÜZERİNE BİR TARTIŞMA |
| title_sort | popper ve kuhn da bilimin yapisi gelisimi ve yontemi uzerine bir tartisma |
| topic | : modus tollens yanlışlanabilirlik kuram paradigma anomali devrim modus tollens falsifiability theory paradigm anomaly revolution. |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2031436 |
| work_keys_str_mv | AT neslihandogan poppervekuhndabiliminyapisigelisimiveyontemiuzerinebirtartisma |