مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر (Allium sativum L.) استان همدان از طریق کشت مریستم

سابقه و هدف: سیر بعد از پیاز دومین و پرمصرف‌ترین گیاه از جنس آلیوم‌ها می‌باشد که از اهمیت غذایی و دارویی بالایی برخوردار است. سیر یک محصول رویشی بوده و توسط بسیاری از عوامل بیماری‌زا و به ویژه ویروس‌ها آلوده می‌گردد. یکی از راه‌های حذف عوامل بیماری‌زای ویروسی استفاده از کشت مریستم و تولید سیرچه در ش...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مرضیه قربانی, محمد رضا عبداللهی, محمد حسن جعفری صیادی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2019-08-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_4658_5b0eabd2abacafa27d58f060d8fae872.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586684712091648
author مرضیه قربانی
محمد رضا عبداللهی
محمد حسن جعفری صیادی
author_facet مرضیه قربانی
محمد رضا عبداللهی
محمد حسن جعفری صیادی
author_sort مرضیه قربانی
collection DOAJ
description سابقه و هدف: سیر بعد از پیاز دومین و پرمصرف‌ترین گیاه از جنس آلیوم‌ها می‌باشد که از اهمیت غذایی و دارویی بالایی برخوردار است. سیر یک محصول رویشی بوده و توسط بسیاری از عوامل بیماری‌زا و به ویژه ویروس‌ها آلوده می‌گردد. یکی از راه‌های حذف عوامل بیماری‌زای ویروسی استفاده از کشت مریستم و تولید سیرچه در شرایط درون شیشه‌ای می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر عبارت است از ارزیابی اثر استفاده از تنظیم کننده‌های رشد بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر استان همدان از طریق کشت مریستم.مواد و روش‌ها: این تحقیق بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور، فاکتور اول شامل کلون با ده سطح و فاکتور دوم تنظیم کننده‌های رشد گیاهی با چهار سطح (شاهد بدون هورمون، MS+1µM BA وMS+1µM BA+1µM NAA و MS+10µM BA+5µM NAA) انجام گرفت. پس از مرحله اول و تولید گیاهچه، به منظور سیرچه‌زایی در گیاهچه‌های حاصله، از یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 کلون و 4 سطح فاکتور هورمونی ذکر شده در محیط کشت MS حاوی 6 درصد ساکارز با سه تکرار استفاده شد. نمونه‌های کشت شده به مدت چهار ماه در یخچال و دمای ˚c4 قرار گرفته و سپس به فیتوترون با دمای 25 درجه سانتیگراد و فتوپریود 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی منتقل شدند. یک ماه بعد یادداشت برداری از نمونه‌ها انجام گرفت. برای بررسی یکنواختی واریانسها ار آزمون بارتلت و جهت نرمال سازی داده ها از تبدیل لگاریتمی استفاده گردید و سپس داده‌های تبدیل شده با استفاده از نرم افزار SAS مورد تجزیه آماری قرار گرفته و میانگین‌ها با استفاده از آزمون دانکن مقایسه شدند.یافته‌ها: در مرحله اول آزمایش، کاربرد تنظیم کننده‌های رشد در محیط کشت باعث ایجاد تغییرات قابل توجهی در خصوصیات رشدی گیاهچه‌های تولیدی شد. محیط کشت MS+1µM BA بیشترین مقدار وزن گیاهچه و طول برگ را ایجاد کرد. کلون‌های مختلف سیر اختلاف معنی‌داری از نظر صفات تعداد برگ، طول برگ و وزن گیاهچه نشان دادند. کلون شورین بیشترین تعداد برگ، بزرگترین طول برگ و بالاترین وزن گیاهچه را تولید کرد. اثر متقابل تیمار هورمونی در کلون برای هیچکدام از صفات مورد مطالعه معنی‌دار نگردید. در مرحله دوم آزمایش، اثر متقابل کلون در تیمار هورمونی برای تمامی صفات ( وزن نهایی گیاهچه، تعداد و وزن سیرچه، وزن ریشه و وزن برگ) در سطح احتمال 1% معنی‌دار گردید. کلون شورین در محیط کشت MS+10µM BA+5µM NAA در همه صفات مورد بررسی بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد.نتیجه‌گیری: با استفاده از نتایج این پژوهش، می‌توان کلون‌های برتر سیر را شناسایی و با استفاده از هورمون‌های گیاهی و کشت مریستم در شرایط آزمایشگاهی، نسبت به سالم سازی و ریزازدیادی گیاه سیر و تولید سیرچه، اقدام نمود.
format Article
id doaj-art-ea36186a9bb941738028a71347ef8060
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2019-08-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-ea36186a9bb941738028a71347ef80602025-01-25T06:55:33ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782019-08-01262596910.22069/jopp.2019.14550.23064658مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر (Allium sativum L.) استان همدان از طریق کشت مریستممرضیه قربانی0محمد رضا عبداللهی1محمد حسن جعفری صیادی2کاشناس ارشد بیوتکنولوژی، بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. همدان، ایران.مدیر گروه زراعت و اصلاح نباتات- دانشگاه بو علی سینا همدان، ایران.استادیار گروه کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه پیام نور، کرج، ایران.سابقه و هدف: سیر بعد از پیاز دومین و پرمصرف‌ترین گیاه از جنس آلیوم‌ها می‌باشد که از اهمیت غذایی و دارویی بالایی برخوردار است. سیر یک محصول رویشی بوده و توسط بسیاری از عوامل بیماری‌زا و به ویژه ویروس‌ها آلوده می‌گردد. یکی از راه‌های حذف عوامل بیماری‌زای ویروسی استفاده از کشت مریستم و تولید سیرچه در شرایط درون شیشه‌ای می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر عبارت است از ارزیابی اثر استفاده از تنظیم کننده‌های رشد بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر استان همدان از طریق کشت مریستم.مواد و روش‌ها: این تحقیق بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور، فاکتور اول شامل کلون با ده سطح و فاکتور دوم تنظیم کننده‌های رشد گیاهی با چهار سطح (شاهد بدون هورمون، MS+1µM BA وMS+1µM BA+1µM NAA و MS+10µM BA+5µM NAA) انجام گرفت. پس از مرحله اول و تولید گیاهچه، به منظور سیرچه‌زایی در گیاهچه‌های حاصله، از یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 کلون و 4 سطح فاکتور هورمونی ذکر شده در محیط کشت MS حاوی 6 درصد ساکارز با سه تکرار استفاده شد. نمونه‌های کشت شده به مدت چهار ماه در یخچال و دمای ˚c4 قرار گرفته و سپس به فیتوترون با دمای 25 درجه سانتیگراد و فتوپریود 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی منتقل شدند. یک ماه بعد یادداشت برداری از نمونه‌ها انجام گرفت. برای بررسی یکنواختی واریانسها ار آزمون بارتلت و جهت نرمال سازی داده ها از تبدیل لگاریتمی استفاده گردید و سپس داده‌های تبدیل شده با استفاده از نرم افزار SAS مورد تجزیه آماری قرار گرفته و میانگین‌ها با استفاده از آزمون دانکن مقایسه شدند.یافته‌ها: در مرحله اول آزمایش، کاربرد تنظیم کننده‌های رشد در محیط کشت باعث ایجاد تغییرات قابل توجهی در خصوصیات رشدی گیاهچه‌های تولیدی شد. محیط کشت MS+1µM BA بیشترین مقدار وزن گیاهچه و طول برگ را ایجاد کرد. کلون‌های مختلف سیر اختلاف معنی‌داری از نظر صفات تعداد برگ، طول برگ و وزن گیاهچه نشان دادند. کلون شورین بیشترین تعداد برگ، بزرگترین طول برگ و بالاترین وزن گیاهچه را تولید کرد. اثر متقابل تیمار هورمونی در کلون برای هیچکدام از صفات مورد مطالعه معنی‌دار نگردید. در مرحله دوم آزمایش، اثر متقابل کلون در تیمار هورمونی برای تمامی صفات ( وزن نهایی گیاهچه، تعداد و وزن سیرچه، وزن ریشه و وزن برگ) در سطح احتمال 1% معنی‌دار گردید. کلون شورین در محیط کشت MS+10µM BA+5µM NAA در همه صفات مورد بررسی بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد.نتیجه‌گیری: با استفاده از نتایج این پژوهش، می‌توان کلون‌های برتر سیر را شناسایی و با استفاده از هورمون‌های گیاهی و کشت مریستم در شرایط آزمایشگاهی، نسبت به سالم سازی و ریزازدیادی گیاه سیر و تولید سیرچه، اقدام نمود.https://jopp.gau.ac.ir/article_4658_5b0eabd2abacafa27d58f060d8fae872.pdfباززایی گیاهچهتشکیل سیرچهتنظیم کننده رشدکشت مریستمکلون‌های سیر همدان
spellingShingle مرضیه قربانی
محمد رضا عبداللهی
محمد حسن جعفری صیادی
مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر (Allium sativum L.) استان همدان از طریق کشت مریستم
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
باززایی گیاهچه
تشکیل سیرچه
تنظیم کننده رشد
کشت مریستم
کلون‌های سیر همدان
title مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر (Allium sativum L.) استان همدان از طریق کشت مریستم
title_full مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر (Allium sativum L.) استان همدان از طریق کشت مریستم
title_fullStr مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر (Allium sativum L.) استان همدان از طریق کشت مریستم
title_full_unstemmed مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر (Allium sativum L.) استان همدان از طریق کشت مریستم
title_short مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر (Allium sativum L.) استان همدان از طریق کشت مریستم
title_sort مطالعه اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی و تشکیل سیرچه در کلون‌های بومی سیر allium sativum l استان همدان از طریق کشت مریستم
topic باززایی گیاهچه
تشکیل سیرچه
تنظیم کننده رشد
کشت مریستم
کلون‌های سیر همدان
url https://jopp.gau.ac.ir/article_4658_5b0eabd2abacafa27d58f060d8fae872.pdf
work_keys_str_mv AT mrḍyhqrbạny mṭạlʿhạtẖrtnẓymḵnndhhạyrsẖdgyạhybrryzạzdyạdywtsẖḵylsyrcẖhdrḵlwnhạybwmysyralliumsativumlạstạnhmdạnạzṭryqḵsẖtmrystm
AT mḥmdrḍạʿbdạllhy mṭạlʿhạtẖrtnẓymḵnndhhạyrsẖdgyạhybrryzạzdyạdywtsẖḵylsyrcẖhdrḵlwnhạybwmysyralliumsativumlạstạnhmdạnạzṭryqḵsẖtmrystm
AT mḥmdḥsnjʿfryṣyạdy mṭạlʿhạtẖrtnẓymḵnndhhạyrsẖdgyạhybrryzạzdyạdywtsẖḵylsyrcẖhdrḵlwnhạybwmysyralliumsativumlạstạnhmdạnạzṭryqḵsẖtmrystm