تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد(Sesamum indicum L.) در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرز

سابقه و هدف: کشاورزی پایدار با رعایت اصول بوم‌شناختی می‌تواند ضمن ایجاد توازن در محیط ‌زیست، کارایی استفاده از منابع را افزایش دهد و زمینه بهره‌وری طولانی‌تر را برای انسان فراهم آورد (43). کاربرد کودهای آلی با هدف جایگزینی یا کاهش قابل ملاحظه در مصرف کودهای شیمیایی، موجب افزایش کیفیت و عملکرد در تول...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: فائزه زعفریان, هما کریمی, مصطفی عمادی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2020-02-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_4887_e374b98afcc41176e7af403dc0909654.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586684007448576
author فائزه زعفریان
هما کریمی
مصطفی عمادی
author_facet فائزه زعفریان
هما کریمی
مصطفی عمادی
author_sort فائزه زعفریان
collection DOAJ
description سابقه و هدف: کشاورزی پایدار با رعایت اصول بوم‌شناختی می‌تواند ضمن ایجاد توازن در محیط ‌زیست، کارایی استفاده از منابع را افزایش دهد و زمینه بهره‌وری طولانی‌تر را برای انسان فراهم آورد (43). کاربرد کودهای آلی با هدف جایگزینی یا کاهش قابل ملاحظه در مصرف کودهای شیمیایی، موجب افزایش کیفیت و عملکرد در تولید پایدار گیاهان می‌شود. کنجد یکی از گیاهان دانه روغنی و دارویی مهم در کشاورزی نواحی گرم به‌شمار می‌رود که به‌دلیل داشتن درصد روغن و پروتئین بالا و مواد آنتی‌اکسیدان در غذا، مکمل‌های غذایی، دارو و صنعت استفاده می‌شود. لذا این پژوهش به‌منظور ارزیابی سامانه‌‌های مختلف تغذیه آلی و زیستی بر عمکرد و اجزای عملکرد کنجد در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های هرز انجام شد. مواد و روش‌ها: آزمایش حاضر در سال 1394 در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد؛ که عامل اصلی رقابت گیاه زراعی و علف‌های هرز (در دو سطح آلودگی علف هرز و وجین) و عامل فرعی منابع کودی شامل: کود دامی، کود کبوتر، ورمی‌کمپوست، کود زیستی نیتروکارا، کود دامی + کود زیستی، کود کبوتر + کود زیستی، ورمی‌کمپوست + کود زیستی، کود شیمیایی اوره و شاهد بودند. علف‌های هرز غالب شناسایی شده در مزرعه گاوپنبه (Abutilon theophrassti L.)، سوروف (Echinochloa crusgalli L.)، پنجه مرغی (Cynodon dactylon)، خربزه وحشی (Cucumis melo var. Agrestis) بودند. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل: عملکرد و اجزای عملکرد کنجد، تراکم و زیست توده علف‌های هرز و همچنین شاخص‌های رقابتی بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد دانه در واحد سطح (2992 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تلفیقی کود دامی و کود زیستی و همچنین بالاترین شاخص برداشت (44 درصد) در تیمار تلفیقی ورمی‌کمپوست و کود زیستی بدون رقابت با علف‌های هرز مشاهده شد؛ درحالیکه، کمترین عملکرد در تیمار شاهد و در شرایط رقابت با علف‌های هرز مشاهده گردید. همچنین تراکم و زیست توده علف‌های هرز تحت تاثیر منابع نیتروژن نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری را نشان داد. در بررسی توانایی تحمل رقابت (AWC) نتایج نشان داد که از نظر توانایی تحمل رقابت با علف‌های هرز تیمار کود کبوتری بالاترین توانایی رقابت با علف ‌هرز را داشت. قدرت رقابتی بوته کنجدی که با کود کبوتری تغذیه شده بود نسبت به سایر تیمار‌ها بیشتر بوده و مشاهده شد که بعد از کود کبوتری، کاربرد تلفیقی کود‌ها با بالا بردن عملکرد گیاه کنجد، قدرت رقابتی را نیز افزایش داد. نتیجه‌گیری: در نهایت با استناد به نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان این گونه نتیجه گرفت که به‌کارگیری تلفیقی کودها ضمن بالا بردن رشد کنجد و نیز نداشتن عواقب سوء زیست محیطی، با کاهش وزن خشک علف‌های‌ هرز موجب کاهش خسارت علف‌ هرز و همین‌طور کاهش مصرف علف‌کش گردیده، به همین دلیل روش مناسبی برای تولید سالم و پایدار این گونه محصولات می‌باشد. واژه‌های کلیدی: تنش رقابتی، کنجد، کود زیستی، کودآلی.
format Article
id doaj-art-e910a2e687d5410ca4a7b1c2ddf0f298
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2020-02-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-e910a2e687d5410ca4a7b1c2ddf0f2982025-01-25T06:57:20ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782020-02-01264617710.22069/jopp.2019.15303.23744887تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد(Sesamum indicum L.) در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرزفائزه زعفریان0هما کریمی1مصطفی عمادی2دانشیار گروه زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریگروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریاستادیار گروه خاکشناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریسابقه و هدف: کشاورزی پایدار با رعایت اصول بوم‌شناختی می‌تواند ضمن ایجاد توازن در محیط ‌زیست، کارایی استفاده از منابع را افزایش دهد و زمینه بهره‌وری طولانی‌تر را برای انسان فراهم آورد (43). کاربرد کودهای آلی با هدف جایگزینی یا کاهش قابل ملاحظه در مصرف کودهای شیمیایی، موجب افزایش کیفیت و عملکرد در تولید پایدار گیاهان می‌شود. کنجد یکی از گیاهان دانه روغنی و دارویی مهم در کشاورزی نواحی گرم به‌شمار می‌رود که به‌دلیل داشتن درصد روغن و پروتئین بالا و مواد آنتی‌اکسیدان در غذا، مکمل‌های غذایی، دارو و صنعت استفاده می‌شود. لذا این پژوهش به‌منظور ارزیابی سامانه‌‌های مختلف تغذیه آلی و زیستی بر عمکرد و اجزای عملکرد کنجد در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های هرز انجام شد. مواد و روش‌ها: آزمایش حاضر در سال 1394 در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد؛ که عامل اصلی رقابت گیاه زراعی و علف‌های هرز (در دو سطح آلودگی علف هرز و وجین) و عامل فرعی منابع کودی شامل: کود دامی، کود کبوتر، ورمی‌کمپوست، کود زیستی نیتروکارا، کود دامی + کود زیستی، کود کبوتر + کود زیستی، ورمی‌کمپوست + کود زیستی، کود شیمیایی اوره و شاهد بودند. علف‌های هرز غالب شناسایی شده در مزرعه گاوپنبه (Abutilon theophrassti L.)، سوروف (Echinochloa crusgalli L.)، پنجه مرغی (Cynodon dactylon)، خربزه وحشی (Cucumis melo var. Agrestis) بودند. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل: عملکرد و اجزای عملکرد کنجد، تراکم و زیست توده علف‌های هرز و همچنین شاخص‌های رقابتی بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد دانه در واحد سطح (2992 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تلفیقی کود دامی و کود زیستی و همچنین بالاترین شاخص برداشت (44 درصد) در تیمار تلفیقی ورمی‌کمپوست و کود زیستی بدون رقابت با علف‌های هرز مشاهده شد؛ درحالیکه، کمترین عملکرد در تیمار شاهد و در شرایط رقابت با علف‌های هرز مشاهده گردید. همچنین تراکم و زیست توده علف‌های هرز تحت تاثیر منابع نیتروژن نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری را نشان داد. در بررسی توانایی تحمل رقابت (AWC) نتایج نشان داد که از نظر توانایی تحمل رقابت با علف‌های هرز تیمار کود کبوتری بالاترین توانایی رقابت با علف ‌هرز را داشت. قدرت رقابتی بوته کنجدی که با کود کبوتری تغذیه شده بود نسبت به سایر تیمار‌ها بیشتر بوده و مشاهده شد که بعد از کود کبوتری، کاربرد تلفیقی کود‌ها با بالا بردن عملکرد گیاه کنجد، قدرت رقابتی را نیز افزایش داد. نتیجه‌گیری: در نهایت با استناد به نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان این گونه نتیجه گرفت که به‌کارگیری تلفیقی کودها ضمن بالا بردن رشد کنجد و نیز نداشتن عواقب سوء زیست محیطی، با کاهش وزن خشک علف‌های‌ هرز موجب کاهش خسارت علف‌ هرز و همین‌طور کاهش مصرف علف‌کش گردیده، به همین دلیل روش مناسبی برای تولید سالم و پایدار این گونه محصولات می‌باشد. واژه‌های کلیدی: تنش رقابتی، کنجد، کود زیستی، کودآلی.https://jopp.gau.ac.ir/article_4887_e374b98afcc41176e7af403dc0909654.pdfتنش رقابتیکنجدکود زیستیکودآلی
spellingShingle فائزه زعفریان
هما کریمی
مصطفی عمادی
تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد(Sesamum indicum L.) در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرز
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
تنش رقابتی
کنجد
کود زیستی
کودآلی
title تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد(Sesamum indicum L.) در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرز
title_full تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد(Sesamum indicum L.) در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرز
title_fullStr تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد(Sesamum indicum L.) در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرز
title_full_unstemmed تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد(Sesamum indicum L.) در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرز
title_short تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد(Sesamum indicum L.) در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرز
title_sort تاثیرگذاری سامانه‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد sesamum indicum l در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف‌های ‌هرز
topic تنش رقابتی
کنجد
کود زیستی
کودآلی
url https://jopp.gau.ac.ir/article_4887_e374b98afcc41176e7af403dc0909654.pdf
work_keys_str_mv AT fạỷzhzʿfryạn tạtẖyrgdẖạrysạmạnhhạymkẖtlftgẖdẖyhạybrʿmlḵrdwạjzạyʿmlḵrdḵnjdsesamumindicumldrsẖrạyṭrqạbtwʿdmrqạbtbạʿlfhạyhrz
AT hmạḵrymy tạtẖyrgdẖạrysạmạnhhạymkẖtlftgẖdẖyhạybrʿmlḵrdwạjzạyʿmlḵrdḵnjdsesamumindicumldrsẖrạyṭrqạbtwʿdmrqạbtbạʿlfhạyhrz
AT mṣṭfyʿmạdy tạtẖyrgdẖạrysạmạnhhạymkẖtlftgẖdẖyhạybrʿmlḵrdwạjzạyʿmlḵrdḵnjdsesamumindicumldrsẖrạyṭrqạbtwʿdmrqạbtbạʿlfhạyhrz