اثرات افزودن نور قرمز دور به طیف فعال فتوسنتزی، بر خصوصیات رشدی و مورفولوژیکی ریحان (Ocimum basilicum L.) در محیط کنترل شده

سابقه و هدف: نور عامل اساسی برای رشد و نمو در تولید محصولات کشاورزی است. کشاورزی عمودی به طور فزاینده‌ای برای تولید سبزیجات برگی و گیاهان دارویی توسعه یافته است. مصرف نور بالا مهم‌ترین مانع در توسعه سیستم کشاورزی عمودی می‌باشد. ریحان (Ocimum basilicum L.) یکی از محبوب‌ترین سبزیجات برگی و دارویی مناس...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: حسین مزاری منقابی, مجتبی دلشاد, ساسان علی نیایی فرد
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2023-03-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6396_15f5dac010a6f096cb5036f5adeb3086.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: نور عامل اساسی برای رشد و نمو در تولید محصولات کشاورزی است. کشاورزی عمودی به طور فزاینده‌ای برای تولید سبزیجات برگی و گیاهان دارویی توسعه یافته است. مصرف نور بالا مهم‌ترین مانع در توسعه سیستم کشاورزی عمودی می‌باشد. ریحان (Ocimum basilicum L.) یکی از محبوب‌ترین سبزیجات برگی و دارویی مناسب جهت پرورش در کارخانه‌های گیاهی می‌باشد. لذا، هدف از پژوهش حاضر، آشکار ساختن پاسخ عملکرد و تولید ماده خشک گیاه ریحان به افزودن نور قرمز دور به طیف فعال فتوسنتری، و در نهایت بررسی اثرات متقابل نور قرمز دور و مجموع تابش روزانه (DLI) بر رشد، مورفولوژی و کارایی مصرف نور در گیاه ریحان می‌باشد.مواد و روش‌ها: این آزمایش در قالب اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی به مرحله اجرا درآمد. تیمارها شامل مجموع تابش فعال فتوسنتزی روزانه (DLI) در دو سطح 4/6 و 8/10 (مول بر متر بر روز)، و نور قرمز دور در سه سطح صفر، 5 و 20 درصد بر اساس DLI (یا به عبارتی درصد نور دریافت ازLED ها) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل صفات مورفولوژیکی (وزن تر و خشک برگ، ساقه و گیاه، ارتفاع گیاه و سطح برگ)، رشدی (سطح ویژه برگ و تخصیص ماده خشک به برگ) و تعیین کارایی مصرف نور و تشعشع بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد وزن تر و خشک گیاه، با افرودن نور مادون مادون قرمز در سطح 20 درصد در شرایط DLI بالا (8/10) افزایش یافت که این تغییر به علت افزایش وزن تر و خشک ساقه بود. در نتیجه تخصیص ماده خشک به برگ‌ها اندکی کاهش یافت، اگرچه به لحاظ آماری معنی‌دار نبود. مشابه با شرایط DLI بالا، وزن تر و خشک کل، با افزودن نور مادون قرمز (5 و 20 درصد) در شرایط DLI پایین (4/6)، نیز افزایش یافت، اما این افزایش در نتیجه افزایش وزن تر و خشک برگ‌ها بود و نهایتا منجر به تخصیص ماده خشک بیشتر به برگ‌ها گردید. سطح ویژه برگ به طرز قابل‌توجهی در گیاهان رشد یافته در DLI پایین، با کاهش سطح ایستایی فیتوکروم (PSS) در نتیجه افزودن نور مادون قرمز از 88/0 به 82/0، کاهش یافت، که این نتیجه به علت افزایش ماده خشک برگ بود. در همین راستا در گیاهان رشد یافته در DLI بالا با کاهش سطح ایستایی فیتوکروم در نتیجه افزودن نور مادون قرمز از 88/0 به 85/0 سطح ویژه برگ تغییری نکرد.نتیجه‌گیری: به طور کلی بنظر می‌رسد پاسخ سندروم اجتناب از سایه در ریحان، هنگامی که در شرایط DLI بالا قرار دارد بیشتر مرتبط با افزایش ارتفاع ساقه باشد و احتمالا تحت شرایط DLI پایین و سطح بالای نور مادون قرمز، بیشتر مرتبط با افزایش سطح برگ و افزایش ارتفاع ساقه باشد.
ISSN:2322-2050
2322-2778