سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان

برنج به­ عنوان دومین غله اساسی پس از گندم، نقشی کلیدی در تأمین انرژی و تغذیه ایفا می­ کند. این محصول همچنین منبع درآمد شالی­ کاران محسوب می­شود و با کمک به افزایش قدرت خرید، دسترسی اقتصادی آن­ ها را به غذا تسهیل می­ کند. با توجه به ویژگی­ های خاص آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی استان گیلان، این منطقه...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مهدیه روحی فرج آباد, رضا اسفنجاری کناری, مهدی شعبان زاده خوشرودی
Format: Article
Language:fas
Published: Agricultural Planning, Economics and Rural Development Research Institute 2024-12-01
Series:روستا و توسعه
Subjects:
Online Access:http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_132175_531092d4149d9d3fb408af6b8abb27c4.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1850151027705118720
author مهدیه روحی فرج آباد
رضا اسفنجاری کناری
مهدی شعبان زاده خوشرودی
author_facet مهدیه روحی فرج آباد
رضا اسفنجاری کناری
مهدی شعبان زاده خوشرودی
author_sort مهدیه روحی فرج آباد
collection DOAJ
description برنج به­ عنوان دومین غله اساسی پس از گندم، نقشی کلیدی در تأمین انرژی و تغذیه ایفا می­ کند. این محصول همچنین منبع درآمد شالی­ کاران محسوب می­شود و با کمک به افزایش قدرت خرید، دسترسی اقتصادی آن­ ها را به غذا تسهیل می­ کند. با توجه به ویژگی­ های خاص آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی استان گیلان، این منطقه از پتانسیل بسیار مناسبی برای تولید انواع ارقام محصول استراتژیک برنج برخوردار است. شالی­ کاران گیلان با کسب رتبه دوم در تولید شلتوک در سطح کشور، به­ عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد استان شناخته می ­شوند. بنابراین مطالعه حاضر به بررسی کمی وضعیت امنیت غذایی شالی­ کاران و عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان پرداخته است. برای جمع ­آوری اطلاعات از ابزار پرسش‌نامه استفاده شد و با تعیین حجم نمونه از طریق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی، اطلاعات مورد نیاز از طریق پیمایش میدانی از شالی­ کاران استان گیلان در سال 1401 جمع ­آوری شد. به ­منظور محاسبه امنیت غذایی از پرسش­نامه استاندارد و برای بررسی تأثیر متغیرهای جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی بر امنیت غذایی از مدل لاجیت ترتیبی استفاده شد. نتایج نشان داد که تنها 25/73 درصد از خانوارهای شالی­ کار تحت بررسی استان گیلان در سال 1401 در شرایط امن غذایی قرار گرفته­ اند و بیش از دوسوم خانوارها (74/27درصد) با درجات گوناگون ناامنی غذایی مواجه هستند. نتایج حاصل از مدل لاجیت رتبه ­ای نشان داد که متغیرهای تحصیلات سرپرست خانوار، تعداد افراد شاغل در خانوار، محل سکونت، وضعیت محل سکونت، وضعیت اشتغال سرپرست خانوار، درآمد ماهانه، تنوع غذایی، متغیر مجازی مرکز استان، متغیر مجازی مالکیت زمین و سطح زیر کشت بر سطح امنیت غذایی خانوارها در سطح استان گیلان تأثیر مثبت و معنی‌داری دارند. به­ عبارت ­دیگر، با افزایش در سطح متغیرهای مستقل فوق، این احتمال که خانوارهای شالی­کار استان گیلان در سطوح بهتری از امنیت غذایی قرار بگیرند، افزایش می ­یابد. از سوی دیگر، متغیر بعد خانوار در جهت منفی بر سطح امنیت غذایی خانوارهای شالی­کار استان گیلان مؤثر است. بر اساس نتایج مطالعه، افزایش درآمد تأثیر مثبتی بر امنیت غذایی دارد. بنابراین، پرداخت‌های جبرانی به خانوارها می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای کاهش ناامنی غذایی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، با توجه به تأثیر مثبت شغل دوم سرپرست خانوار بر وضعیت امنیت غذایی، ایجاد شرایط لازم برای فعالیت‌های اقتصادی غیرکشاورزی در کنار فعالیت‌های کشاورزی می‌تواند به افزایش درآمد و بهبود امنیت غذایی کمک کند.
format Article
id doaj-art-e5fcc21b036945d78fdb8e80608b3148
institution OA Journals
issn 1563-3322
2645-6486
language fas
publishDate 2024-12-01
publisher Agricultural Planning, Economics and Rural Development Research Institute
record_format Article
series روستا و توسعه
spelling doaj-art-e5fcc21b036945d78fdb8e80608b31482025-08-20T02:26:23ZfasAgricultural Planning, Economics and Rural Development Research Instituteروستا و توسعه1563-33222645-64862024-12-0127316519210.30490/rvt.2025.366895.1618132175سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلانمهدیه روحی فرج آباد0رضا اسفنجاری کناری1مهدی شعبان زاده خوشرودی2دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.استادیار اقتصاد کشاورزی، مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران.برنج به­ عنوان دومین غله اساسی پس از گندم، نقشی کلیدی در تأمین انرژی و تغذیه ایفا می­ کند. این محصول همچنین منبع درآمد شالی­ کاران محسوب می­شود و با کمک به افزایش قدرت خرید، دسترسی اقتصادی آن­ ها را به غذا تسهیل می­ کند. با توجه به ویژگی­ های خاص آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی استان گیلان، این منطقه از پتانسیل بسیار مناسبی برای تولید انواع ارقام محصول استراتژیک برنج برخوردار است. شالی­ کاران گیلان با کسب رتبه دوم در تولید شلتوک در سطح کشور، به­ عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد استان شناخته می ­شوند. بنابراین مطالعه حاضر به بررسی کمی وضعیت امنیت غذایی شالی­ کاران و عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان پرداخته است. برای جمع ­آوری اطلاعات از ابزار پرسش‌نامه استفاده شد و با تعیین حجم نمونه از طریق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی، اطلاعات مورد نیاز از طریق پیمایش میدانی از شالی­ کاران استان گیلان در سال 1401 جمع ­آوری شد. به ­منظور محاسبه امنیت غذایی از پرسش­نامه استاندارد و برای بررسی تأثیر متغیرهای جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی بر امنیت غذایی از مدل لاجیت ترتیبی استفاده شد. نتایج نشان داد که تنها 25/73 درصد از خانوارهای شالی­ کار تحت بررسی استان گیلان در سال 1401 در شرایط امن غذایی قرار گرفته­ اند و بیش از دوسوم خانوارها (74/27درصد) با درجات گوناگون ناامنی غذایی مواجه هستند. نتایج حاصل از مدل لاجیت رتبه ­ای نشان داد که متغیرهای تحصیلات سرپرست خانوار، تعداد افراد شاغل در خانوار، محل سکونت، وضعیت محل سکونت، وضعیت اشتغال سرپرست خانوار، درآمد ماهانه، تنوع غذایی، متغیر مجازی مرکز استان، متغیر مجازی مالکیت زمین و سطح زیر کشت بر سطح امنیت غذایی خانوارها در سطح استان گیلان تأثیر مثبت و معنی‌داری دارند. به­ عبارت ­دیگر، با افزایش در سطح متغیرهای مستقل فوق، این احتمال که خانوارهای شالی­کار استان گیلان در سطوح بهتری از امنیت غذایی قرار بگیرند، افزایش می ­یابد. از سوی دیگر، متغیر بعد خانوار در جهت منفی بر سطح امنیت غذایی خانوارهای شالی­کار استان گیلان مؤثر است. بر اساس نتایج مطالعه، افزایش درآمد تأثیر مثبتی بر امنیت غذایی دارد. بنابراین، پرداخت‌های جبرانی به خانوارها می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای کاهش ناامنی غذایی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، با توجه به تأثیر مثبت شغل دوم سرپرست خانوار بر وضعیت امنیت غذایی، ایجاد شرایط لازم برای فعالیت‌های اقتصادی غیرکشاورزی در کنار فعالیت‌های کشاورزی می‌تواند به افزایش درآمد و بهبود امنیت غذایی کمک کند.http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_132175_531092d4149d9d3fb408af6b8abb27c4.pdfامنیت غذاییلاجیت ترتیبیشالی‌کاراناستان گیلان
spellingShingle مهدیه روحی فرج آباد
رضا اسفنجاری کناری
مهدی شعبان زاده خوشرودی
سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان
روستا و توسعه
امنیت غذایی
لاجیت ترتیبی
شالی‌کاران
استان گیلان
title سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان
title_full سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان
title_fullStr سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان
title_full_unstemmed سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان
title_short سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان
title_sort سنجش امنیت غذایی شالی کاران و تبیین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آن در استان گیلان
topic امنیت غذایی
لاجیت ترتیبی
شالی‌کاران
استان گیلان
url http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_132175_531092d4149d9d3fb408af6b8abb27c4.pdf
work_keys_str_mv AT mhdyhrwḥyfrjậbạd snjsẖạmnytgẖdẖạyysẖạlyḵạrạnwtbyynʿwạmlạqtṣạdywạjtmạʿymwtẖrbrậndrạstạngylạn
AT rḍạạsfnjạryḵnạry snjsẖạmnytgẖdẖạyysẖạlyḵạrạnwtbyynʿwạmlạqtṣạdywạjtmạʿymwtẖrbrậndrạstạngylạn
AT mhdysẖʿbạnzạdhkẖwsẖrwdy snjsẖạmnytgẖdẖạyysẖạlyḵạrạnwtbyynʿwạmlạqtṣạdywạjtmạʿymwtẖrbrậndrạstạngylạn