Tiyatroda Geçmişi Seyretmek: Haldun Taner’in İlk Dönem Piyeslerinde Geriye Dönüş Tekniği
Tiyatro ve diğer dramatik türler yapısal olarak çeşitli özellikleriyle roman, hikâye gibi anlatı türlerinden ayrılmaktadır. Tiyatronun kendine özgü yapısal yönlerinden biri, zaman unsurunun kullanımında ve okuyucu/seyirci tarafından alımlanmasında karşımıza çıkmaktadır. Tiyatro bilimcilerin belirtti...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Atatürk University
2025-03-01
|
| Series: | Theatre Academy |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4230649 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Tiyatro ve diğer dramatik türler yapısal olarak çeşitli özellikleriyle roman, hikâye gibi anlatı türlerinden ayrılmaktadır. Tiyatronun kendine özgü yapısal yönlerinden biri, zaman unsurunun kullanımında ve okuyucu/seyirci tarafından alımlanmasında karşımıza çıkmaktadır. Tiyatro bilimcilerin belirttiği üzere tiyatroda okuyucu/seyirci, olayları “o an oluyormuş” gibi alımlar. Dolayısıyla tiyatroda şimdiki zaman egemendir. Şimdiki zamanın egemen oluşu, özellikle kapalı biçimle yazılan piyeslerin sahnelenmesinde gerçeklik algısını da güçlendirmektedir. Gerçek hayatta geçmişe gitmek nasıl mümkün değilse kapalı biçimle yazılan piyeslerde de geçmişe gidilmez. Zaman kronolojik olarak sürekli ileriye gider. Açık biçimli tiyatro eserlerinde gerçeklik algısı oluşturmak amaçlanmadığı için ve klasik tiyatro anlayışına nazaran sınırlar kaldırıldığı için zaman kullanımı da çeşitlenmiştir. Bu tip eserlerde geçmişe gidilmesi şaşırtıcı bir durum olmamaktadır. Çalışmamızda Keşanlı Ali Destanı piyesine kadarki ilk dönem tiyatro eserlerini kapalı biçimle yazan Haldun Taner’in bu ilk dönem piyeslerinde kapalı biçim mantığından farklı olarak “geriye dönüş” tekniğini nasıl kullandığını irdeleyeceğiz. Taner, ilk dönem eserlerini oluşturan altı piyesten …Ve Değirmen Dönerdi ile Fazilet Eczanesi’nde belirgin bir şekilde geriye dönüş tekniğinden yararlanarak vak’a zamanından önceye yani geçmişe gitmiştir. Yazarın bunu piyeslerin kapalı biçim yapısını zedelemeden yapması ise hem Taner’in tiyatro yazarlığındaki ustalığını hem de Keşanlı Ali Destanı’ndan itibaren tamamen benimseyeceği açık biçime olan yönelimini ortaya koymaktadır. |
|---|---|
| ISSN: | 2980-1656 |