بررسی کشت تاخیری بر انتقال مجدد مواد پرورده، اجزای عملکرد و عملکرد دو رقم گلرنگ در شرایط قطع آبیاری
چکیدهسابقه و هدف: کمبود دانه‌های روغنی و حجم بالای واردات روغن در ایران از یک سو و محدودیت منابع آبی بر سر راه تولید بسیاری از دانه‌های روغنی از سوی دیگر، ضرورت شناسایی گونه‌ها و ارقام سازگار به این شرایط پر تنش و تعیین حساسترین مراحل رشد گیاه به تنش را آشکار می سازد. گلرنگ به واسطه مقاومت به خشکی ا...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-12-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5921_e32fbea2ef3ffbf7e0aada744d3fe855.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | چکیدهسابقه و هدف: کمبود دانه‌های روغنی و حجم بالای واردات روغن در ایران از یک سو و محدودیت منابع آبی بر سر راه تولید بسیاری از دانه‌های روغنی از سوی دیگر، ضرورت شناسایی گونه‌ها و ارقام سازگار به این شرایط پر تنش و تعیین حساسترین مراحل رشد گیاه به تنش را آشکار می سازد. گلرنگ به واسطه مقاومت به خشکی امروزه به عنوان یک گیاه زراعی در تناوب کشت کشور مطرح است. بنابراین با توجه به این که تنش آبی و انتخاب تاریخ کاشت مناسب از مهمترین عوامل تعیین کننده تولید گیاهان زراعی می باشد این پژوهش با هدف بررسی کشت تاخیری و رژیم آبیاری بر میزان انتقال مجدد مواد پرورده، اجزای عملکرد و عملکرد دانه گلرنگ انجام شد.مواد و روش ها: به منظور بررسی تأثیر کشت تاخیری و رژیم آبیاری بر میزان انتقال مجدد مواد پرورده، اجزای عملکرد و عملکرد دانه گلرنگ پژوهشی مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری در سه سطح آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در دو مرحله‌ی گلدهی و پر شدن دانه، سه تاریخ کاشت (15 آذر، 5 دی و 25) و دو رقم گلرنگ (گلدشت و محلی اصفهان) بودند. در این پژوهش انتقال مجدد مواد پرورده، مشارکت مواد پرورده، کارآیی، انتقال مجدد مواد پرورده، اجزای عملکرد و عملکرد ارقام گلرنگ محاسبه شد.یافته ها: به‌طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که صفات اندازه گیری شده به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر رژیم آبیاری، تاریخ کاشت و رقم قرار گرفت. قطع آبیاری در گلدهی باعث کاهش تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه ارقام گلرنگ به ترتیب به میزان 86/21، 87/23، 37/28 و 74/33 درصد نسبت به آبیاری مطلوب شد. میزان انتقال مجدد مواد پرورده، مشارکت مواد پرورده و کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده در شرایط قطع آبیاری در گلدهی به ترتیب 44/30، 81/37 و37/25 درصد نسبت به شرایط آبیاری مطلوب افزایش داشت. همچنین تاریخ کاشت تاخیری سوم (25 دی) باعث کاهش انتقال مجدد مواد پرورده (1%7/44)، مشارکت مواد پرورده (%72/22)، کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده (%88/17)، تعداد طبق در بوته (%57/14)، تعداد دانه در طبق (%65/20) و عملکرد دانه (%31/13) گردید. نتیجه گیری: تیمار قطع آبیاری در گلدهی و پر شدن دانه باعث کاهش به ترتیب 32/52 و 54/34 درصد عملکرد دانه در رقم محلی اصفهان در تاریخ کاشت دوم (5 دی) نسبت به تیمار آبیاری مطلوب شد. این درحالیست که عملکرد دانه در این تیمار با تیمار قطع آبیاری در پر شدن دانه در تاریخ کاشت 15 آذر در رقم محلی اصفهان و گلدشت اختلاف معنی دار نداشت که به نظر می رسد به دلیل افزایش انتقال مجدد مواد پرورده و کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده در تیمار قطع آبیاری در پر شدن دانه نسبت به آبیاری مطلوب بود. بنابراین انتخاب تاریخ کاشت دیرتر (5 دی) به دلیل عدم اختلاف معنی دار عملکرد آن با تاریخ کاشت 15 آذر و رقم زودرس گلدشت با 91/12 درصد عملکرد بیشتر، می تواند راهکاری مناسب در بهبود و افزایش عملکرد دانه گلرنگ در شرایط تنش آبی آخر فصل در مناطق نیمه خشک باشد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |