Kilka uwag o funkcjonowaniu i interpretacji nazwisk Polaków dyneburskich z sufiksem -ski/-ska (-ский/-ская) w latach 1945–1991

Nazewnictwo osobowe Polaków na dalszych Kresach Wschodnich należy do zagadnień relatywnie mało rozpoznanych w onomastyce. Antroponimia mieszkańców Łatgalii kształtowała się w skomplikowanych warunkach historycznych, społeczno-politycznych i kulturowo-językowych, wymaga zatem szczególnej ostrożności...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Michał Mordań
Format: Article
Language:Polish
Published: Towarzystwo Kultury Języka 2025-05-01
Series:Poradnik Językowy
Subjects:
Online Access:https://www.journals.polon.uw.edu.pl/index.php/pj/article/view/1693
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Nazewnictwo osobowe Polaków na dalszych Kresach Wschodnich należy do zagadnień relatywnie mało rozpoznanych w onomastyce. Antroponimia mieszkańców Łatgalii kształtowała się w skomplikowanych warunkach historycznych, społeczno-politycznych i kulturowo-językowych, wymaga zatem szczególnej ostrożności w opisie funkcjonowania poszczególnych jednostek onimicznych, przede wszystkim z perspektywy ustalania ich pochodzenia. Te założenia o charakterze intra- i ekstralingwistycznym stały się punktem wyjścia do analizy materiału źródłowego, zaczerpniętego z ksiąg meldunkowych Dyneburga z lat 1945–1991. W zakresie rozpatrywanych w niniejszym artykule nazwisk odmiejscowych z przyrostkiem -ski/-ska (-ский/-ская) i jego wariantami akcent położono na aspekt etymologiczny oraz odnotowane formy językowe. Poza klasycznymi trudnościami towarzyszącymi interpretacji tego typu nazwisk w badaniu materiału dyneburskiego w większym stopniu powinno się brać pod rozwagę także inne okoliczności, m.in.: 1) uwzględnienie w równej mierze nazw miejscowych (jako potencjalnych etymonów) z obszaru całej dawnej Rzeczypospolitej, 2) ustalenie korelacji między nazwiskami i toponimami zbliżonymi brzmieniowo, ale różniącymi się cechami językowymi, spowodowanymi wpływem polszczyzny, języków wschodniosłowiańskich oraz dialektu północnokresowego, 3) zwrócenie szczególnej uwagi na oboczność form wynikającą ze zruszczenia nazwisk oraz oddziaływania lokalnych osobliwości językowych i czynników idiolektalnych.
ISSN:0551-5343