بررسی ساختار، محتوا و عناصر شعر چریکی در اشعار علی موسوی گرمارودی و سیاوش کسرایی

تغییر اوضاع سیاسی و اجتماعی از زمان مشروطه، باعث تحولاتی در شعر و ادب فارسی شد. در این راستا، بازتاب اعتراضات مردمی و سرکوب‌های خونین و قیام‌های چریکی به ادبیات راه یافت و شعر، رنگ‌وبوی تعهد، مقاومت و پایداری به خود گرفت. شعر چریکی به دلیل اندیشه‌ها و آرمان‌های انقلابی خویش، به محتوا بیشتر می‌اندیشد...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: سید مسعود سیادتی, عبدالله حسن زاده میرعلی, محمد رضایی
Format: Article
Language:fas
Published: Semnan University 2025-06-01
Series:مطالعات زبانی و بلاغی
Subjects:
Online Access:https://rhetorical.semnan.ac.ir/article_9758_c580c26471f5d831900735773292effd.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:تغییر اوضاع سیاسی و اجتماعی از زمان مشروطه، باعث تحولاتی در شعر و ادب فارسی شد. در این راستا، بازتاب اعتراضات مردمی و سرکوب‌های خونین و قیام‌های چریکی به ادبیات راه یافت و شعر، رنگ‌وبوی تعهد، مقاومت و پایداری به خود گرفت. شعر چریکی به دلیل اندیشه‌ها و آرمان‌های انقلابی خویش، به محتوا بیشتر می‌اندیشد و فرم را در مراتب بعدی قرار می‌دهد. این تحقیق در تلاش است گونه‌ای خاص از ادبیات معاصر و شعر نو را بررسی کند که نقش محتوا در آن بیش از فرم است و به‌واسطه شرایط سیاسی، کارکردهای جدید زبانی را ایجاد می‌کند؛ همچنین به لحاظ محتوا و مخاطب، بار رسالت طیفی خاص از روشنفکران و مبارزان سیاسی را به دوش کشیده است. در این تحقیق، بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، فیش‌برداری، توصیف و تحلیل دیوان شاعران دهه‌های 30 و 40 انجام شد. به‌ویژه آثار علی موسوی گرمارودی و سیاوش کسرایی، در آن دوره به‌عنوان شعر چریکی شناسانده شده است و کارکردهای آن در دوره‌ای از جامعه‌ ملتهب و سیاست‌زده بازنمایی می‌شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد از بن‌مایه‌های مهم شعر چریکی گرمارودی، کاربرد واژه‌های مرتبط با جنگ است. واژه‌هایی چون سلاح، اسلحه، تفنگ، شمشیر، خون، زندان و... . همچنین نمودهایی از تهدید و انذار نسبت به دشمنان دیده می‌شود. گرمارودی متأثر از فرهنگ دینی و طبقاتی، درون‌مایه‌های ایدئولوژیکی را نیز انعکاس داده است. کسرایی نیز که خود را از طبقۀ رنج‌دیده می‌داند، پرداختن به رنج توده و لزوم مبارزه را همواره در تمام دفترهای شعری خود در اولویت قرار می‌دهد. از نظر کسرایی، تنها راه رهایی ملت ایرانی، اتحاد توده‌های مردم و حمایت از قهرمانانی است که برای حفظ کیان ایران جان‌فشانی می‌کنند. او با استفاده از زبان استعاری و استفاده از نمادهای مبارزاتی دشمن ملت را به آن‌ها می‌شناساند.
ISSN:2008-9570
2717-090X