پیش‌بینی اثر تغییر اقلیم بر تولید و عملکرد سبزیجات در استان هرمزگان (مطالعه موردی: پیاز و گوجه‌فرنگی)
سابقه و هدف: بخش کشاورزی، تاثیر پذیرترین زیر مجموعه‌ی اقتصاد نسبت به نوسانات اقلیمی است. تغییر اقلیم از عوامل ناپایدار مؤثر بر عملکرد محصولات کشاورزی است. بنابراین شناخت پارامترهای آب و هوایی و اثر آن‌ها روی گیاهان زراعی یکی از مهمترین عوامل موثر در افزایش عملکرد و به تبع آن بالا بردن تولید می باشد....
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-02-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_4894_5e10d6659069d5ce1db7bd09c25b97db.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: بخش کشاورزی، تاثیر پذیرترین زیر مجموعه‌ی اقتصاد نسبت به نوسانات اقلیمی است. تغییر اقلیم از عوامل ناپایدار مؤثر بر عملکرد محصولات کشاورزی است. بنابراین شناخت پارامترهای آب و هوایی و اثر آن‌ها روی گیاهان زراعی یکی از مهمترین عوامل موثر در افزایش عملکرد و به تبع آن بالا بردن تولید می باشد. تولید سبزیجات در سطح جهان به عنوان حرفه ای درآمدزا، در بهبود سطح اقتصاد عمومی کشورها بسیار مؤثر است. عدم استفاده مناسب از امکانات بالقوه اقلیمی سبب تخریب منابع طبیعی و هدر رفتن سرمایه‌های ملی می گردد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی عملکرد و تولید دو محصول پیاز و گوجه‌فرنگی در اثر تغییر اقلیم در استان هرمزگان و پیش‌بینی آن‌ها برای سال‌های 2025 تا 2100 می‌باشد. مواد و روش‌ها: به این منظور برای برآورد دقیق‌تر تابع واکنش عملکرد سبزیجات به مولفه‌های اقلیمی، با استفاده از شاخص‌های اقلیمی استان هرمزگان به دو منطقه اقلیمی، منطقه(1) شامل شهرستان‌های میناب، حاجی‌آباد و رودان و منطقه (2) شامل شهرستان‌های بندرلنگه، بندعباس، قشم و جاسک پهنه‌بندی شد. تابع واکنش عملکرد دو محصول پیاز و گوجه‌فرنگی در دو منطقه مورد مطالعه به کمک روش داده‌های تابلویی با استفاده از نرم‌افزار Eviews برآورد گردید سپس با استفاده از سناریوهای پیش‌بینی آب و هوا، عملکرد و تولید سبزیجات (پیاز و گوجه‌فرنگی) یرای سال‌های 2025 تا 2100 پیش‌بینی شد. داده‌های کشاورزی و آب و هوا طی سال‌های 1382- 1396 جمع آوری گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که عامل دما تاثیر عکس و عامل بارندگی و رطوبت تاثیر مستقیم بر عملکرد محصول پیاز و گوجه‌فرنگی دارد. مهمترین عامل تاثیر گذار بر محصول پیاز در هر دو منطقه (1) و (2) مورد مطالعه دما و بر محصول گوجه‌فرنگی در منطقه (1) رطوبت و در منطقه (2) عامل دما و رطوبت از نظر شدت تاثیرگذاری تقریباَ یکسان با این تفاوت که دما اثر منفی و بارندگی اثر مثبت بر عملکرد دارد. اثر منفی دما بر عملکرد محصول پیاز بالاتر از محصول گوجه‌فرنگی بدست آمد. اثر منفی دما بر محصول پیاز در منطقه (2) از شدت بالاتری نسبت به منطقه (1) برخوردار است. پیش‌بینی عملکرد تا سال 2100 نشان داد که محصول پیاز از شدت کاهش عملکرد بالاتری نسبت به محصول گوجه‌فرنگی برخوردار است. در دو منطقه مورد مطالعه کاهش عملکرد در منطقه (2) بالاتر از منطقه (1) می باشد. در مقابل محصول گوجه‌فرنگی عملکرد در منطقه (1) بالاتر از منطقه (2) است. متناسب با کاهش عملکرد دو محصول، کاهش تولید را در دو منطقه برای هر دو محصول تا سال 2100 پیش‌بینی گردید. نتیجه‌گیری: با توجه به اثرات منفی تغییر اقلیم بر محصولات مورد مطالعه، می‌بایست جهت جلوگیری از این اثرات زیان بار راهکارهایی برای سازگاری با شرایط اقلیمی مانند تغییر الگوی کشت منطقه، مدیریت بهینه منابع و تولید یا معرفی ارقام مقاوم به تغییر اقلیم ارائه گردد. بنابراین می‌توان بیان نمود که منطقه (1) در تولید محصول پیاز و منطقه (2) در تولید محصول گوجه‌فرنگی دارای مزیت نسبی هستند. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |