„Ja N.N. przysięgam przez Boga Wszechmogącego, Najjaśniejszemu naszemu carowi i panu…” – aspekt religijny w Kodeksie Wojskowym Piotra I z 1716 roku

W 1716 roku dobiegły końca wieloletnie prace ustawodawcze nad jedną całościową organizacyjno-karną regulacją prawną przeznaczoną dla armii rosyjskiej, którą był Kodeks wojskowy Piotra I z 1716 roku. Car Piotr I mógł mieć powód do satysfakcji, albowiem jego żołnierze otrzymywali bardzo klarowny doku...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Paweł Krokosz
Format: Article
Language:deu
Published: The John Paul II Catholic University of Lublin 2024-12-01
Series:Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/17620
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832575622351683584
author Paweł Krokosz
author_facet Paweł Krokosz
author_sort Paweł Krokosz
collection DOAJ
description W 1716 roku dobiegły końca wieloletnie prace ustawodawcze nad jedną całościową organizacyjno-karną regulacją prawną przeznaczoną dla armii rosyjskiej, którą był Kodeks wojskowy Piotra I z 1716 roku. Car Piotr I mógł mieć powód do satysfakcji, albowiem jego żołnierze otrzymywali bardzo klarowny dokument, dzielący się na trzy zespolone ze sobą księgi, który w bardzo czytelny sposób regulował wszystkie kwestie związane z organizacją służby oraz codziennym życiem żołnierskim w obozie lub garnizonie. Należy podkreślić, że Piotrowa regulacja, podobnie jak inne ówczesne tego typu europejskie akty prawne, pomimo swego bardzo klarownego wojskowego przeznaczenia, skonstruowana była w odniesieniu do podstawowych aspektów religii chrześcijańskiej i w kwestiach prawnych oprócz żołnierzy dotyczyła także ludności cywilnej. Natomiast wszyscy żołnierze, zarówno oficerowie, jak i szeregowcy, zobowiązani byli do złożenia przysięgi na imię Boże, pełnienia wiernej i ofiarnej służby carowi (nawet z poświęceniem własnego życia). Złamanie przysięgi, jak również popełnienie innych przestępstw, zagrożone było odpowiednimi sankcjami określonymi w Artykułach wojskowych z krótkim komentarzem, będących wojskowym kodeksem karnym, zamieszczonym w pierwszej części księgi II kodeksu (w drugiej części tej księgi – Krótkim przedstawieniu procesów lub spraw sądowych, został opisany tryb rozprawy odbywającej się w sądzie wojskowym, gdzie procedowano także w odniesieniu do sfery religijnej). Zgodnie z założeniami ustawodawcy, żołnierze powinni na co dzień prowadzić życie uczciwe i pobożne, spójne z obowiązującymi normami religii chrześcijańskiej, przy czym czuwanie nad ich przestrzeganiem pozostawiono w gestii oficerów oraz duchownych prawosławnych, a także protestanckich, pełniących służbę w szeregach armii. Tym sposobem sankcjami karnymi, zapisanymi w 209 artykułach, zagrożeni byli wszyscy, zarówno żołnierze, jak i osoby cywilne, dopuszczający się jakiegokolwiek łamania prawa państwowego oraz prawa Bożego. Równie istotne były przepisy księgi I, gdzie ujęto kwestie związane z organizacją służby duszpasterskiej i zakresem obowiązków duchownych znajdujących się w poszczególnych pułkach armii carskiej. Na uwagę zasługuje fakt, że określone w Kodeksie wojskowym Piotra I z 1716 roku założenia dotyczące organizacji armii oraz szkolenia żołnierzy, pomimo ich wielokrotnych modyfikacji, przetrwały przez całe XVIII stulecie i były wykorzystywane w regulacjach wojskowych wprowadzanych przez następców Piotra I. Znacznie dłużej, gdyż do połowy XIX wieku, obowiązywał Piotrowy wojskowy kodeks karny, czyli Artykuły wojskowe z krótkim komentarzem.
format Article
id doaj-art-dcb1802900054d7c867c5abf53dbdc28
institution Kabale University
issn 0518-3766
2545-3491
language deu
publishDate 2024-12-01
publisher The John Paul II Catholic University of Lublin
record_format Article
series Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
spelling doaj-art-dcb1802900054d7c867c5abf53dbdc282025-01-31T22:35:04ZdeuThe John Paul II Catholic University of LublinArchiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne0518-37662545-34912024-12-0112310.31743/abmk.17620„Ja N.N. przysięgam przez Boga Wszechmogącego, Najjaśniejszemu naszemu carowi i panu…” – aspekt religijny w Kodeksie Wojskowym Piotra I z 1716 rokuPaweł Krokosz0Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie W 1716 roku dobiegły końca wieloletnie prace ustawodawcze nad jedną całościową organizacyjno-karną regulacją prawną przeznaczoną dla armii rosyjskiej, którą był Kodeks wojskowy Piotra I z 1716 roku. Car Piotr I mógł mieć powód do satysfakcji, albowiem jego żołnierze otrzymywali bardzo klarowny dokument, dzielący się na trzy zespolone ze sobą księgi, który w bardzo czytelny sposób regulował wszystkie kwestie związane z organizacją służby oraz codziennym życiem żołnierskim w obozie lub garnizonie. Należy podkreślić, że Piotrowa regulacja, podobnie jak inne ówczesne tego typu europejskie akty prawne, pomimo swego bardzo klarownego wojskowego przeznaczenia, skonstruowana była w odniesieniu do podstawowych aspektów religii chrześcijańskiej i w kwestiach prawnych oprócz żołnierzy dotyczyła także ludności cywilnej. Natomiast wszyscy żołnierze, zarówno oficerowie, jak i szeregowcy, zobowiązani byli do złożenia przysięgi na imię Boże, pełnienia wiernej i ofiarnej służby carowi (nawet z poświęceniem własnego życia). Złamanie przysięgi, jak również popełnienie innych przestępstw, zagrożone było odpowiednimi sankcjami określonymi w Artykułach wojskowych z krótkim komentarzem, będących wojskowym kodeksem karnym, zamieszczonym w pierwszej części księgi II kodeksu (w drugiej części tej księgi – Krótkim przedstawieniu procesów lub spraw sądowych, został opisany tryb rozprawy odbywającej się w sądzie wojskowym, gdzie procedowano także w odniesieniu do sfery religijnej). Zgodnie z założeniami ustawodawcy, żołnierze powinni na co dzień prowadzić życie uczciwe i pobożne, spójne z obowiązującymi normami religii chrześcijańskiej, przy czym czuwanie nad ich przestrzeganiem pozostawiono w gestii oficerów oraz duchownych prawosławnych, a także protestanckich, pełniących służbę w szeregach armii. Tym sposobem sankcjami karnymi, zapisanymi w 209 artykułach, zagrożeni byli wszyscy, zarówno żołnierze, jak i osoby cywilne, dopuszczający się jakiegokolwiek łamania prawa państwowego oraz prawa Bożego. Równie istotne były przepisy księgi I, gdzie ujęto kwestie związane z organizacją służby duszpasterskiej i zakresem obowiązków duchownych znajdujących się w poszczególnych pułkach armii carskiej. Na uwagę zasługuje fakt, że określone w Kodeksie wojskowym Piotra I z 1716 roku założenia dotyczące organizacji armii oraz szkolenia żołnierzy, pomimo ich wielokrotnych modyfikacji, przetrwały przez całe XVIII stulecie i były wykorzystywane w regulacjach wojskowych wprowadzanych przez następców Piotra I. Znacznie dłużej, gdyż do połowy XIX wieku, obowiązywał Piotrowy wojskowy kodeks karny, czyli Artykuły wojskowe z krótkim komentarzem. https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/17620Piotr Ikodeks wojskowyustawodawstwo wojskowearmia rosyjska w XVIII wiekuduchowieństwo wojskowereligia
spellingShingle Paweł Krokosz
„Ja N.N. przysięgam przez Boga Wszechmogącego, Najjaśniejszemu naszemu carowi i panu…” – aspekt religijny w Kodeksie Wojskowym Piotra I z 1716 roku
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Piotr I
kodeks wojskowy
ustawodawstwo wojskowe
armia rosyjska w XVIII wieku
duchowieństwo wojskowe
religia
title „Ja N.N. przysięgam przez Boga Wszechmogącego, Najjaśniejszemu naszemu carowi i panu…” – aspekt religijny w Kodeksie Wojskowym Piotra I z 1716 roku
title_full „Ja N.N. przysięgam przez Boga Wszechmogącego, Najjaśniejszemu naszemu carowi i panu…” – aspekt religijny w Kodeksie Wojskowym Piotra I z 1716 roku
title_fullStr „Ja N.N. przysięgam przez Boga Wszechmogącego, Najjaśniejszemu naszemu carowi i panu…” – aspekt religijny w Kodeksie Wojskowym Piotra I z 1716 roku
title_full_unstemmed „Ja N.N. przysięgam przez Boga Wszechmogącego, Najjaśniejszemu naszemu carowi i panu…” – aspekt religijny w Kodeksie Wojskowym Piotra I z 1716 roku
title_short „Ja N.N. przysięgam przez Boga Wszechmogącego, Najjaśniejszemu naszemu carowi i panu…” – aspekt religijny w Kodeksie Wojskowym Piotra I z 1716 roku
title_sort ja n n przysiegam przez boga wszechmogacego najjasniejszemu naszemu carowi i panu aspekt religijny w kodeksie wojskowym piotra i z 1716 roku
topic Piotr I
kodeks wojskowy
ustawodawstwo wojskowe
armia rosyjska w XVIII wieku
duchowieństwo wojskowe
religia
url https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/17620
work_keys_str_mv AT pawełkrokosz jannprzysiegamprzezbogawszechmogacegonajjasniejszemunaszemucarowiipanuaspektreligijnywkodeksiewojskowympiotraiz1716roku