Timurlu Hanedanından Evrengzîb Âlemgîrî Hân ve Ceza Kanunnâmesi
Timurlu Hanedanı, 1370 yılında Emir Timur tarafından kurulan ve Hindistan’daki kolu İngilizler tarafından 1858 yılında yıkılan Türk hanedanıdır. Bu hanedan 14 ve 16. Yüzyıllar arasında İran ve Orta Asya'da hakimiyet kurmuş Timur Devleti’ni (1370-1507) ve 16 ve 19. Yüzyıllar arasında Hindistan&#...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Gençleri Evlendirme ve Mehir Vakfı
2024-12-01
|
| Series: | İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3738502 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832595576166809600 |
|---|---|
| author | Ahmed Akgündüz |
| author_facet | Ahmed Akgündüz |
| author_sort | Ahmed Akgündüz |
| collection | DOAJ |
| description | Timurlu Hanedanı, 1370 yılında Emir Timur tarafından kurulan ve Hindistan’daki kolu İngilizler tarafından 1858 yılında yıkılan Türk hanedanıdır. Bu hanedan 14 ve 16. Yüzyıllar arasında İran ve Orta Asya'da hakimiyet kurmuş Timur Devleti’ni (1370-1507) ve 16 ve 19. Yüzyıllar arasında Hindistan'da varlığını sürdürmüş olan Hindistan Moğolları olarak da bilinen Babür Devleti'ni (1526-1857) kurmuş ve yönetmiştir. Timurlu hanedanının üyesi olan Muhyiddin Evrengzîb ʻÂlemgîr I Han da 1658’den 1707’ye kadar Babür Devleti’nin altıncı hükümdarı olarak Hindistan bölgesinde hüküm sürmüştür. Evrengzîb Han zamanında, Babür Devleti tarafından üç önemli kod/kanun tanzim edilmiştir. Bu kodlardan ilki, tamamen fıkıh kitaplarından derlenen ve şer‘î hükümleri tedvin eden Fetâvâ-yı Hindiyye (Fetâvâ-yı ʻÂlemgîriyye veya Fetâvâ-yı Cihângiriyye) dir. İkincisi, Evrengzîb Han’ın devlet teşkilatına ait ilan ettiği kanunnâmesidir ki, Ahkâm-ı ʻÂlemgîrî adını taşıyan bu kanunnâme, Hamiduddin Khan Bahadur tarafından Anecdotes of Aurangzib başlığıyla İngilizce’ye tercüme edilmiştir. Üçüncüsü ise, örfî hukukun özellikle ta‘zîr cezalarıyla ilgili kısmını tedvîn eden ve Osmanlı Umumî Kanunnâmeleri’nin birinci babına benzeyen Âyîn-i Ekberî yahut Ahkâm-ı ʻÂlemgîrî isimli kanun mecmuasıdır. Bu kanunname daha çok Ta‘zîrât-ı ʻÂlemgîrî diye bilinir. Farsça olarak hazırlanmış olan Tâzirât-ı ʻÂlemgîrî’nin billinen tek bir nüshası İran’da bulunmaktadır. Bu ceza kanununu 1672 yılında hazırlamıştır. Evrengzîb'in Kanunnâmesi, Sulṭân Süleyman'ın Kanunnâmesi kadar önemlidir. I. Evrengzîb, Osmanlı Devleti'nde taʿzîr suçları ve kanunnâme gibi idarî konularla ilgili Taʿzirât'ı yürürlüğe koymuştur. Bu Taʿzirât, 1813 yılında Muhammed Necmuddîn Han tarafından el-Fetâva’l-ʻÂlemgîriyye ile birlikte Farsça’ya çevrilmiştir. Evrengzîb Âlemgîr (1658-1707) döneminde üç önemli kanunnâme çıkarılması, Hindistan’da İslâm hukukunun tedvini alanında yapılan çalışmaların ne kadar ileri bir seviyeye ulaştığını göstermektedir. Aynı zamanda bu durum, Hindistan medreselerinden pek çok fıkıh âliminin yetiştiğini ve bunların faydalandığı kaynakların kütüphanelerde yer aldığını ortaya koymaktadır. Bu çalışma bahsi geçen Ta‘zîrât-ı ʻÂlemgîrî’nin İslâm hukuku açısından tahlilini ve Türkçe’ye tercümesini konu edinmektedir. Çeşitli çalışmalarda bu kanunnamenin varlığından bahsedilmiş olsa da henüz güncel çalışmalarda neşredilmemiş ve tahlili yapılmamıştır. Bu kanunname hakkındaki değerlendirmeler ve Türkçe çevirisinin ilim dünyasına kazandırılması, ta’zîr suçlarının İslâm Devleti’nde resmi olarak ne şekilde uygulandığını göstermesi bakımından önem arz etmektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-d9aaaa987f6648aaab3b371f18ebb2f8 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1304-1045 |
| language | Arabic |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Gençleri Evlendirme ve Mehir Vakfı |
| record_format | Article |
| series | İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj-art-d9aaaa987f6648aaab3b371f18ebb2f82025-01-18T16:29:00ZaraGençleri Evlendirme ve Mehir Vakfıİslam Hukuku Araştırmaları Dergisi1304-10452024-12-014453958310.59777/ihad.14393302249Timurlu Hanedanından Evrengzîb Âlemgîrî Hân ve Ceza KanunnâmesiAhmed Akgündüz0Rotterdam İslam ÜniversitesiTimurlu Hanedanı, 1370 yılında Emir Timur tarafından kurulan ve Hindistan’daki kolu İngilizler tarafından 1858 yılında yıkılan Türk hanedanıdır. Bu hanedan 14 ve 16. Yüzyıllar arasında İran ve Orta Asya'da hakimiyet kurmuş Timur Devleti’ni (1370-1507) ve 16 ve 19. Yüzyıllar arasında Hindistan'da varlığını sürdürmüş olan Hindistan Moğolları olarak da bilinen Babür Devleti'ni (1526-1857) kurmuş ve yönetmiştir. Timurlu hanedanının üyesi olan Muhyiddin Evrengzîb ʻÂlemgîr I Han da 1658’den 1707’ye kadar Babür Devleti’nin altıncı hükümdarı olarak Hindistan bölgesinde hüküm sürmüştür. Evrengzîb Han zamanında, Babür Devleti tarafından üç önemli kod/kanun tanzim edilmiştir. Bu kodlardan ilki, tamamen fıkıh kitaplarından derlenen ve şer‘î hükümleri tedvin eden Fetâvâ-yı Hindiyye (Fetâvâ-yı ʻÂlemgîriyye veya Fetâvâ-yı Cihângiriyye) dir. İkincisi, Evrengzîb Han’ın devlet teşkilatına ait ilan ettiği kanunnâmesidir ki, Ahkâm-ı ʻÂlemgîrî adını taşıyan bu kanunnâme, Hamiduddin Khan Bahadur tarafından Anecdotes of Aurangzib başlığıyla İngilizce’ye tercüme edilmiştir. Üçüncüsü ise, örfî hukukun özellikle ta‘zîr cezalarıyla ilgili kısmını tedvîn eden ve Osmanlı Umumî Kanunnâmeleri’nin birinci babına benzeyen Âyîn-i Ekberî yahut Ahkâm-ı ʻÂlemgîrî isimli kanun mecmuasıdır. Bu kanunname daha çok Ta‘zîrât-ı ʻÂlemgîrî diye bilinir. Farsça olarak hazırlanmış olan Tâzirât-ı ʻÂlemgîrî’nin billinen tek bir nüshası İran’da bulunmaktadır. Bu ceza kanununu 1672 yılında hazırlamıştır. Evrengzîb'in Kanunnâmesi, Sulṭân Süleyman'ın Kanunnâmesi kadar önemlidir. I. Evrengzîb, Osmanlı Devleti'nde taʿzîr suçları ve kanunnâme gibi idarî konularla ilgili Taʿzirât'ı yürürlüğe koymuştur. Bu Taʿzirât, 1813 yılında Muhammed Necmuddîn Han tarafından el-Fetâva’l-ʻÂlemgîriyye ile birlikte Farsça’ya çevrilmiştir. Evrengzîb Âlemgîr (1658-1707) döneminde üç önemli kanunnâme çıkarılması, Hindistan’da İslâm hukukunun tedvini alanında yapılan çalışmaların ne kadar ileri bir seviyeye ulaştığını göstermektedir. Aynı zamanda bu durum, Hindistan medreselerinden pek çok fıkıh âliminin yetiştiğini ve bunların faydalandığı kaynakların kütüphanelerde yer aldığını ortaya koymaktadır. Bu çalışma bahsi geçen Ta‘zîrât-ı ʻÂlemgîrî’nin İslâm hukuku açısından tahlilini ve Türkçe’ye tercümesini konu edinmektedir. Çeşitli çalışmalarda bu kanunnamenin varlığından bahsedilmiş olsa da henüz güncel çalışmalarda neşredilmemiş ve tahlili yapılmamıştır. Bu kanunname hakkındaki değerlendirmeler ve Türkçe çevirisinin ilim dünyasına kazandırılması, ta’zîr suçlarının İslâm Devleti’nde resmi olarak ne şekilde uygulandığını göstermesi bakımından önem arz etmektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3738502islamic lawcanon lawsharʻ-i sharifta‘zīrtimurid dynastymuhyiddin evrengzīb ālemgirfetāvā-yı hindiyyeta‘zīrāt-ı ālemgīrīi̇slâm hukukukanunnâmeşer ‘-i şerîftaʻzîrtimurlular hanedanımuhyiddin ev-rengzîb âlemgîrfetâvâ-yı hindiyyeta‘zîrât-ı ʻâlemgîrî |
| spellingShingle | Ahmed Akgündüz Timurlu Hanedanından Evrengzîb Âlemgîrî Hân ve Ceza Kanunnâmesi İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi islamic law canon law sharʻ-i sharif ta‘zīr timurid dynasty muhyiddin evrengzīb ālemgir fetāvā-yı hindiyye ta‘zīrāt-ı ālemgīrī i̇slâm hukuku kanunnâme şer ‘-i şerîf taʻzîr timurlular hanedanı muhyiddin ev-rengzîb âlemgîr fetâvâ-yı hindiyye ta‘zîrât-ı ʻâlemgîrî |
| title | Timurlu Hanedanından Evrengzîb Âlemgîrî Hân ve Ceza Kanunnâmesi |
| title_full | Timurlu Hanedanından Evrengzîb Âlemgîrî Hân ve Ceza Kanunnâmesi |
| title_fullStr | Timurlu Hanedanından Evrengzîb Âlemgîrî Hân ve Ceza Kanunnâmesi |
| title_full_unstemmed | Timurlu Hanedanından Evrengzîb Âlemgîrî Hân ve Ceza Kanunnâmesi |
| title_short | Timurlu Hanedanından Evrengzîb Âlemgîrî Hân ve Ceza Kanunnâmesi |
| title_sort | timurlu hanedanindan evrengzib alemgiri han ve ceza kanunnamesi |
| topic | islamic law canon law sharʻ-i sharif ta‘zīr timurid dynasty muhyiddin evrengzīb ālemgir fetāvā-yı hindiyye ta‘zīrāt-ı ālemgīrī i̇slâm hukuku kanunnâme şer ‘-i şerîf taʻzîr timurlular hanedanı muhyiddin ev-rengzîb âlemgîr fetâvâ-yı hindiyye ta‘zîrât-ı ʻâlemgîrî |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3738502 |
| work_keys_str_mv | AT ahmedakgunduz timurluhanedanındanevrengzibalemgirihanvecezakanunnamesi |