Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz

Türkiye 1980'li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin ihracata dayalı ekonomik modellerini benimseyerek kendine gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşabilmeyi hedef edinmiştir. Devlet ihracatı geliştirebilme adına çeşitli stratejiler benimsenmiş, ithalat kısıtlamalarını kaldırarak ihracatın artırılmas...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Taner Akçacı, Şule Zorçelik
Format: Article
Language:English
Published: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi 2022-07-01
Series:Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2183473
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832570664731541504
author Taner Akçacı
Şule Zorçelik
author_facet Taner Akçacı
Şule Zorçelik
author_sort Taner Akçacı
collection DOAJ
description Türkiye 1980'li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin ihracata dayalı ekonomik modellerini benimseyerek kendine gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşabilmeyi hedef edinmiştir. Devlet ihracatı geliştirebilme adına çeşitli stratejiler benimsenmiş, ithalat kısıtlamalarını kaldırarak ihracatın artırılmasına odaklanmıştır. 1990'lı yıllardan itibaren dış ticarette önemli gelişmeler yaşanmış ve 2000'li yıllarda da bu artış devam etmiştir. Fakat elde edilen veriler ithalat artışının sürekli olarak ihracat artışından daha fazla olduğunu göstermiştir. Bu durumun sebeplerinden biri de Türkiye ekonomisinde sermaye ve ara ürün ithalatının üretimde kritik bir faktör oluşturmasıdır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de makine sanayinde hedeflenen bir ihracat rakamına ulaşılırken üretiminde kullanılan ve yine makine sanayinde yer alan ithal sermayenin miktar tahminin sağlanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda dünyada en çok kompresör ihracatı yapan ülkelere ait kompresör ihracatı verileri, kompresör üretiminde kullanılan kaynak makinalarının ithalat verileri ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) verileri elde edilmiştir. Matlab uygulamasında yapılan analizde en iyi tahmin sonucunu elde etmek amacıyla uygulamada yer alan tüm regresyon analiz metotları veriler üzerinde uygulanmıştır. Analizler sonucunda MSE, RMSE, MAE ve R2 değerleri için en iyi ve anlamlı sonucun optimize edilmiş GSR metodu ile sağlandığı belirlenmiştir. Optimize edilmiş GSR metodunda MSE, RMSE, MAE için 0.160, 0.400, 0.283 ile hata payında en düşük değerler elde edilirken, 0.87 ile en yüksek R2 değerinin sağlandığı tespit edilmiştir. Optimize edilmiş GSR metodunda yer alan modele ait fonksiyonun kullanımıyla Türkiye’de 200.000.000$ değerindeki kompresör ihracatı için kompresör üretiminde kullanılan ithal kaynak makinası miktarının ne olması gerektiği belirlenmiştir. Elde edilen tahmin verileri de optimize edilmiş GSR metodu ile sağlanan 0.87 değerindeki R2 değerinin doğruluğunu desteklemektedir.
format Article
id doaj-art-d968dc38a7944815b9a082144b1075fa
institution Kabale University
issn 1303-1279
language English
publishDate 2022-07-01
publisher Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
record_format Article
series Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
spelling doaj-art-d968dc38a7944815b9a082144b1075fa2025-02-02T14:34:00ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792022-07-0123359860710.37880/cumuiibf.10556792057Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile AnalizTaner Akçacı0https://orcid.org/0000-0002-5343-0894Şule Zorçelikhttps://orcid.org/0000-0001-6714-9924GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİTürkiye 1980'li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin ihracata dayalı ekonomik modellerini benimseyerek kendine gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşabilmeyi hedef edinmiştir. Devlet ihracatı geliştirebilme adına çeşitli stratejiler benimsenmiş, ithalat kısıtlamalarını kaldırarak ihracatın artırılmasına odaklanmıştır. 1990'lı yıllardan itibaren dış ticarette önemli gelişmeler yaşanmış ve 2000'li yıllarda da bu artış devam etmiştir. Fakat elde edilen veriler ithalat artışının sürekli olarak ihracat artışından daha fazla olduğunu göstermiştir. Bu durumun sebeplerinden biri de Türkiye ekonomisinde sermaye ve ara ürün ithalatının üretimde kritik bir faktör oluşturmasıdır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de makine sanayinde hedeflenen bir ihracat rakamına ulaşılırken üretiminde kullanılan ve yine makine sanayinde yer alan ithal sermayenin miktar tahminin sağlanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda dünyada en çok kompresör ihracatı yapan ülkelere ait kompresör ihracatı verileri, kompresör üretiminde kullanılan kaynak makinalarının ithalat verileri ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) verileri elde edilmiştir. Matlab uygulamasında yapılan analizde en iyi tahmin sonucunu elde etmek amacıyla uygulamada yer alan tüm regresyon analiz metotları veriler üzerinde uygulanmıştır. Analizler sonucunda MSE, RMSE, MAE ve R2 değerleri için en iyi ve anlamlı sonucun optimize edilmiş GSR metodu ile sağlandığı belirlenmiştir. Optimize edilmiş GSR metodunda MSE, RMSE, MAE için 0.160, 0.400, 0.283 ile hata payında en düşük değerler elde edilirken, 0.87 ile en yüksek R2 değerinin sağlandığı tespit edilmiştir. Optimize edilmiş GSR metodunda yer alan modele ait fonksiyonun kullanımıyla Türkiye’de 200.000.000$ değerindeki kompresör ihracatı için kompresör üretiminde kullanılan ithal kaynak makinası miktarının ne olması gerektiği belirlenmiştir. Elde edilen tahmin verileri de optimize edilmiş GSR metodu ile sağlanan 0.87 değerindeki R2 değerinin doğruluğunu desteklemektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2183473exportimportforeign dependencyforeign trademachinery industryi̇hracatithalatdışa bağımlılıkdış ticaretmakina sanayi
spellingShingle Taner Akçacı
Şule Zorçelik
Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
export
import
foreign dependency
foreign trade
machinery industry
i̇hracat
ithalat
dışa bağımlılık
dış ticaret
makina sanayi
title Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz
title_full Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz
title_fullStr Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz
title_full_unstemmed Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz
title_short Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz
title_sort makina sanayinde ihracatin ithalata bagimliligi optimize edilmis gsr metodu ile analiz
topic export
import
foreign dependency
foreign trade
machinery industry
i̇hracat
ithalat
dışa bağımlılık
dış ticaret
makina sanayi
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2183473
work_keys_str_mv AT tanerakcacı makinasanayindeihracatınithalatabagımlılıgıoptimizeedilmisgsrmetoduileanaliz
AT sulezorcelik makinasanayindeihracatınithalatabagımlılıgıoptimizeedilmisgsrmetoduileanaliz