ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستان
استان خوزستان با داشتن پتانسیل‌های بالای طبیعی و انسانی، چالش‌های محیطی بسیاری پیش روی دارد که مخاطرات اقلیمی و پیامدهای آن چون امواج گرمایی، خشکسالی، سیل و ... از مهم‌ترین مظاهر آن است. در پژوهش حاضر با بهره‌گیری از داده‌های دمای سالانه 11 ایستگاه استان طی دوره زمانی 25 ساله (2017-1993) مخاطرات دما...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2022-01-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_40433_e417f3c3aa83be56696805da5ea58150.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832591407667216384 |
|---|---|
| author | ماندانا امانی رضا برنا منیژه ظهوریان |
| author_facet | ماندانا امانی رضا برنا منیژه ظهوریان |
| author_sort | ماندانا امانی |
| collection | DOAJ |
| description | استان خوزستان با داشتن پتانسیل‌های بالای طبیعی و انسانی، چالش‌های محیطی بسیاری پیش روی دارد که مخاطرات اقلیمی و پیامدهای آن چون امواج گرمایی، خشکسالی، سیل و ... از مهم‌ترین مظاهر آن است. در پژوهش حاضر با بهره‌گیری از داده‌های دمای سالانه 11 ایستگاه استان طی دوره زمانی 25 ساله (2017-1993) مخاطرات دمایی خوزستان مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. دمای حداکثر روزانه دوره گرم ایستگاه‌های استان از 15 اردیبهشت‌ماه (5 می) تا 15 مهرماه (5 اکتبر) طی یک دوره 156 روزه برای هرسال و مجموعاً برای 24 سال معادل روز 3744=(24*156) برای هر ایستگاه استخراج شد و ماتریس داده‌های خام دمای حداکثر روزانه آماده‌سازی شد. در ادامه جهت تشخیص روزهای گرم، خیلی گرم و ابر گرم، میانگین و انحراف معیار بلندمدت داده‌های کل ایستگاه‌ها طی دوره 3744 روزه محاسبه و شاخص استاندارد شده دمای حداکثر روزانه برای همه ایستگاه‌ها محاسبه گردید. روزهای با ناهنجاری مثبت شاخص بیش از 5/1 تحت عنوان روزهای ابر گرم (بیش از 3/48 درجه)، روزهای با ناهنجاری شاخص بین 1 تا 5/1 تحت عنوان روزهای خیلی گرم (6/46 تا 3/48 درجه) و روزهای با ناهنجاری شاخص کمتر از 1 تحت عنوان روزهای گرم (28/43 تا 6/46) تعیین شد. در ادامه اعمال تحلیل خوشه‌ای به روش پایگانی انباشتی بر روی ماتریس داده‌های دمایی 11* 3744 و ترسیم نقشه پهنه‌بندی با استفاده از (GIS)، چهار پهنه مخاطره‌آمیز دمایی (کم مخاطره، مخاطره متوسط، ُپرمخاطره و بسیار ُپرمخاطره) را در استان آشکار نمود. الف) ناحیه کم مخاطره: با روند شمالغربی- جنوبشرقی استان شامل سرزمینهای کوهستانی و نسبتاٌ مرتفع که بر روی ارتفاعات زاگرس در منتهی‌الیه شرق و شمالشرقی؛ ب) ناحیه متوسط مخاطره: شامل کمربند کم ارتفاع مجاور رشته‌کوه زاگرس در جنوبشرق؛ شرق و شمالی؛ ج) ناحیه زیاد مخاطره: در برگیرنده سرزمینهای کمارتفاع مرکزی، شرقی و غربی استان؛ د) ناحیه پرمخاطره: که بیشتر مناطق مرکزی و غربی خوزستان را در بر می‌گیرد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-d86796f4152b407eaa83c7a1c809d9f5 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2022-01-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-d86796f4152b407eaa83c7a1c809d9f52025-01-22T13:02:17ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762022-01-0110422924510.22067/geoeh.2021.67887.100540433ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستانماندانا امانی0رضا برنا1منیژه ظهوریان2دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران- دانشیار گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایراناستادیار گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایراناستان خوزستان با داشتن پتانسیل‌های بالای طبیعی و انسانی، چالش‌های محیطی بسیاری پیش روی دارد که مخاطرات اقلیمی و پیامدهای آن چون امواج گرمایی، خشکسالی، سیل و ... از مهم‌ترین مظاهر آن است. در پژوهش حاضر با بهره‌گیری از داده‌های دمای سالانه 11 ایستگاه استان طی دوره زمانی 25 ساله (2017-1993) مخاطرات دمایی خوزستان مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. دمای حداکثر روزانه دوره گرم ایستگاه‌های استان از 15 اردیبهشت‌ماه (5 می) تا 15 مهرماه (5 اکتبر) طی یک دوره 156 روزه برای هرسال و مجموعاً برای 24 سال معادل روز 3744=(24*156) برای هر ایستگاه استخراج شد و ماتریس داده‌های خام دمای حداکثر روزانه آماده‌سازی شد. در ادامه جهت تشخیص روزهای گرم، خیلی گرم و ابر گرم، میانگین و انحراف معیار بلندمدت داده‌های کل ایستگاه‌ها طی دوره 3744 روزه محاسبه و شاخص استاندارد شده دمای حداکثر روزانه برای همه ایستگاه‌ها محاسبه گردید. روزهای با ناهنجاری مثبت شاخص بیش از 5/1 تحت عنوان روزهای ابر گرم (بیش از 3/48 درجه)، روزهای با ناهنجاری شاخص بین 1 تا 5/1 تحت عنوان روزهای خیلی گرم (6/46 تا 3/48 درجه) و روزهای با ناهنجاری شاخص کمتر از 1 تحت عنوان روزهای گرم (28/43 تا 6/46) تعیین شد. در ادامه اعمال تحلیل خوشه‌ای به روش پایگانی انباشتی بر روی ماتریس داده‌های دمایی 11* 3744 و ترسیم نقشه پهنه‌بندی با استفاده از (GIS)، چهار پهنه مخاطره‌آمیز دمایی (کم مخاطره، مخاطره متوسط، ُپرمخاطره و بسیار ُپرمخاطره) را در استان آشکار نمود. الف) ناحیه کم مخاطره: با روند شمالغربی- جنوبشرقی استان شامل سرزمینهای کوهستانی و نسبتاٌ مرتفع که بر روی ارتفاعات زاگرس در منتهی‌الیه شرق و شمالشرقی؛ ب) ناحیه متوسط مخاطره: شامل کمربند کم ارتفاع مجاور رشته‌کوه زاگرس در جنوبشرق؛ شرق و شمالی؛ ج) ناحیه زیاد مخاطره: در برگیرنده سرزمینهای کمارتفاع مرکزی، شرقی و غربی استان؛ د) ناحیه پرمخاطره: که بیشتر مناطق مرکزی و غربی خوزستان را در بر می‌گیرد.https://geoeh.um.ac.ir/article_40433_e417f3c3aa83be56696805da5ea58150.pdfمخاطرات محیطیدماشاخص سازیتحلیل خوشه‌ای |
| spellingShingle | ماندانا امانی رضا برنا منیژه ظهوریان ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستان جغرافیا و مخاطرات محیطی مخاطرات محیطی دما شاخص سازی تحلیل خوشه‌ای |
| title | ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستان |
| title_full | ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستان |
| title_fullStr | ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستان |
| title_full_unstemmed | ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستان |
| title_short | ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستان |
| title_sort | ارزیابی مخاطرات دمایی استان خوزستان |
| topic | مخاطرات محیطی دما شاخص سازی تحلیل خوشه‌ای |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_40433_e417f3c3aa83be56696805da5ea58150.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mạndạnạạmạny ạrzyạbymkẖạṭrạtdmạyyạstạnkẖwzstạn AT rḍạbrnạ ạrzyạbymkẖạṭrạtdmạyyạstạnkẖwzstạn AT mnyzẖhẓhwryạn ạrzyạbymkẖạṭrạtdmạyyạstạnkẖwzstạn |